1. Z wypowiedzi Premiera Tuska czy Ministra Spraw Zagranicznych Sikorskiego wynika,że Polska ma coraz lepsze stosunki z Rosją. Rezultatem tych poprawiających się relacji była wrześniowa wizyta premiera Putina na obchodach 70-tej rocznicy wybuchu II wojny światowej w Gdańsku,a teraz jest nim zaproszenie Premiera Putina dla premiera Tuska na obchody w kwietniu 70 rocznicy mordu polskich oficerów w Katyniu.
Czy te dobre relacje polityczne przekładają na realizację naszych interesów gospodarczych z Rosją? W tej sprawie niestety jest coraz więcej wątpliwości, a kolejne wydarzenia raczej potwierdzają tezę, że to Rosja w relacjach z Polską maksymalizuje swoje korzyści gospodarcze.
Takie wymierne korzyści Rosja osiągnęła z wydłużenia do 2037 roku kontraktu gazowego z Polską,a także ze wzmocnienia pozycji swojego przedsiębiorstwa Gazprom w spółce EuRoPol Gaz zajmującej się przesyłem gazu przez Polskę do Niemiec. Gazprom wzmocnił swoją pozycję w organach spółki, a także uzyskał znaczną obniżkę opłat za przesył gazu tym gazociągiem do Niemiec.
2. Wygląda na to,że w sektorze energetycznym dzięki decyzjom strony polskiej Rosja może uzyskać kolejne wymierne korzyści. Chodzi o przyszłość rafinerii w Możejkach (Orlen Lietuva), którą koncern naftowy Orlen kupił parę lat temu na Litwie.
Transakcja wymagała zaangażowania rządów obydwu krajów, wspierali ja także Prezydenci Polski i Litwy. Litwa sprzedała swój jedyny koncern paliwowy Polsce przeciwdziałając w ten sposób przejęciu tego przedsiębiorstwa przez rosyjskie firmy energetyczne. Transakcja była opisywana jako wręcz wzorcowy przykład uniezależniania się krajów Europy Środkowo-Wschodniej od wpływów rosyjskiego sektora energetycznego.
Niestety od momentu zakupu rafinerii Orlen ma z tą firmą ogromne kłopoty. Najpierw w rafinerii miał miejsce ogromny pożar, który zniszczył część instalacji, później okazało się,że rurociąg którym do rafinerii jest dostarczana ropa naftowa z Rosji uległ poważnej awarii i nie ma możliwości jego naprawy w ciągu najbliższych lat( tak przynajmniej twierdzi strona rosyjska).
Rozpoczęto więc dostarczanie ropy do litewskiego portu w Kłajpedzie, a następnie kolejowymi cysternami do rafinerii To w oczywisty sposób podnosi koszty przerobu ropy w rafinerii i w związku z tym Orlen Lietuva ma coraz większe kłopoty z osiąganiem pozytywnego wyniku finansowego ( w roku 2008 za I kwartał była to strata w wysokości 103 mln zł, za II kwartał zysk 66 mln zł za III kwartał strata 119 mln zł).
Taka sytuacja finansowa firmy, a także brak perspektyw na przywrócenie dostarczania ropy rurociągiem z Rosji ( swoją droga to interesujące czy kiedykolwiek w rozmowach rządowych ten problem z Rosja był omawiany i co stoi na przeszkodzie,żeby dostarczanie ropy do Możejek z Rosji przywrócić) powodują,że Orlen rozpoczął sondowanie możliwości sprzedaży przedsiębiorstwa na Litwie. W oczywisty sposób zakupem są zainteresowane przedsiębiorstwa rosyjskie i wydaje się, że tylko taki inwestor może zapewnić dostarczanie do Możejek na powrót ropy rurociągiem z Rosji.
3. Informacje o takiej możliwości spowodowały ogromne zamieszanie na Litwie głównie z punktu widzenia pogorszenia jej bezpieczeństwa energetycznego. Powinny jak sadzę wywołać także zainteresowanie polskiego ministra skarbu, który sprawuje kontrolę nad Orlenem.Orlen bowiem to kluczowa spółka naszego sektora energetycznego,ważna dla naszego bezpieczeństwa energetycznego, która do tej pory zainwestowała w Możejki aż 3,7 mld USD czyli blisko 11 mld zł. To nawet dla tak dużej firmy ogromne wydatki finansowe i może budzić wątpliwości czy próba wycofania z tej inwestycji pozwoli na ich odzyskanie
Znawcy rynku paliwowego twierdzą bowiem,że sprzedaż Możejek w sytuacji kiedy nabywcą może być tylko firma rosyjska, raczej nie pozwoli na sprzedaż 84,36% akcji przedsiębiorstwa za 2,3 mld USD czyli za tyle ile Orlen zapłacił za te akcje w 2006 roku). A uzyskanie jeszcze ponad to kwoty1,4 mld USD dodatkowo zainwestowanej przez Orlen w swoje przedsiębiorstwo na Litwie w ogóle nie wchodzi w rachubę. Czy polska firma może pozwolić sobie na takie straty i czy rzeczywiście rząd w tej sprawie nie jest w stanie nic zrobić?
Czy polskiemu Premierowi wystarczy poklepywanie po plecach przez rosyjskiego Premiera w sytuacji kiedy nasze interesy gospodarcze z firmami rosyjskimi grzęzną na lata w różnego rodzaju trudnościach na skutek braku woli politycznej ze strony rosyjskiej do ich usunięcia.?
To jest jak się wydaje zasadne pytanie nie tylko do Premiera ale także do ministra spraw zagranicznych. Bowiem jeżeli nie dajemy sobie sami rady w relacjach z Rosją to dlaczego tego rodzaju ewidentnie polityczne zachowania strony rosyjskiej w sprawach gospodarczych nie są przez Polskę przeniesione na poziom Unii Europejskiej. Być może struktury UE byłyby w tych sprawach bardziej skuteczne?
Z wypowiedzi Premiera Tuska czy Ministra Spraw Zagranicznych Sikorskiego wynika,że Polska ma coraz lepsze stosunki z Rosją.