Bohaterowie Rzeczypospolitej ORP "Błyskawica"

Szczególną rolę w procesie upowszechniania tradycji i dziejów oręża polskiego na morzu zajmuje ORP Błyskawica, który jest wspaniałą i nieocenioną szkołą patriotycznego oraz morskiego wychowania.
Błyskawica poza rolą okrętu – muzeum spełnia szereg innych istotnych funkcji. Jedną z nich jest funkcja reprezentacyjna. Tu odbywają się liczne uroczystości, spotkania, konferencje i sympozja. Tradycją stały się promocje absolwentów Akademii Marynarki Wojennej na pierwszy stopień oficerski na pokładzie okrętu, a także nominacje i odznaczenia kadry zawodowej oraz pracowników Marynarki Wojennej. Tu również odbywają się pasowania na pierwszoklasistów, przyrzeczenia harcerskie i inne zajęcia dla szkół i przedszkoli tak, aby od najmłodszych lat kształtować świadomość i wychowywać w duchu „Polski Morskiej”.

Codzienne życie okrętu i towarzyszące mu elementy ceremoniału morskiego oraz Regulaminu Służby Okrętowej; podnoszenie i opuszczanie bandery, wybijanie szklanek, witanie i żegnanie przy trapie oficerów oraz przełożonych, to wszystko odbywa się na oczach społeczeństwa. Wywiera więc niewątpliwy wpływ na jego świadomość, a tym samym pozwala lepiej poznać i wzbogacać posiadaną wiedzę o morzu.
ORP Błyskawica będąca dziś bezcenną pamiątką narodową została w 1987 r., w 50-lecie służby pod biało – czerwona banderą uhonorowana Złotym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari. Jest to jedyne tego typu tak wysokie wyróżnienie okrętu w historii Marynarki Wojennej RP. Znajdująca się na pokładzie okrętu ekspozycja oraz odpowiednio przygotowany sposób zwiedzania stanowią doskonałą ilustrację budownictwa okrętowego, a także warunków życia i służby na morzu. Wystawa historyczna zaś daje czytelny i zwięzły, choć skromny przekaz dziejów Marynarki Wojennej RP na przestrzeni jej 85 lat istnienia. Skromny, gdyż na powierzchni tylko 170 m2 i jest jedynym miejscem „pod dachem” gdzie można prezentować zbiory Muzeum MW na terenie Gdyni.

9 sierpnia 1967 r o godz 9.02 na ORP „Błyskawica” doszło do tragicznego w skutkach wypadku w którym śmierć poniosło 7 marynarzy, a okręt od tamtego czasu praktycznie przestał być sprawną jednostką bojową.
ORP ,,Błyskawica" uczestniczyła właściwie we wszystkich ważniejszych operacjach bojowych II wojny światowej, przepływając szlak liczący blisko 150 tys. mil morskich.
W sumie ,,Błyskawica" brała udział w eskorcie ponad 80 konwojów, uczestniczyła w ponad 100 patrolach i akcjach bojowych.

W wyniku wypadku zginęli podporucznik Jerzy Malinowski, bosmanmaci Ignacy Kondrat i Kazimierz Marulewski, starsi marynarze Roman Jurczyga, Stefan Kowalczyk, Stefan Lepczyński oraz Edward Stachniuk.
Wszyscy zostali pośmiertnie odznaczeni: Jerzy Malinowski Złotym Krzyżem Zasługi, a podoficerowie i marynarze Krzyżami Kawalerskimi Orderu Odrodzenia Polski i zostali awansowani o jeden stopień.
12 października 1967 r 8 marynarzy zostało odznaczonych „za bezinteresowne oddanie sprawie ratowania życia ludzkiego, w wypadku jaki miał miejsce na ORP „Błyskawica” oraz za przykładną służbę dla narodu i umacnianie obronności kraju”:
kmdr ppor. Bronisław Przybyła Złoty Krzyż Zasługi oraz kmdr ppor. Jan Oleksiak, kpt. mar. Bogusław Gruchała, kpt. mar. Tadeusz Pawelec, st. bsm. Franciszek Szeliga, st. mar. Edward Gawenda, st. mar. Mirosław Jankowski i st. mar. Jerzy Młotek wszyscy Srebrny Krzyż Zasługi.
****
„Błyskawica” odcumowała o godz. 6.40 i w szyku torowym z 2 niszczycielami „Grom” i „Wicher” skierowała się na poligon nr 13 na Zatoce Gdańskiej.
Na okręcie o godz. 8.35 zarządzono alarm bojowy. Po 27 min nastąpił tragiczny w skutkach wypadek: w kotłowni numer 2 pękł przewód parowy wysokiego ciśnienia.
Natychmiast odcięto dopływ paliwa, odstawiono mechanizmy i otworzono włazy kotłowni. Grupy awaryjne rozpoczęły zraszanie kotłowni wodą.
Równocześnie przystąpiono do wydobywania ofiar wypadku z kotłowni, wzywając jednocześnie pomoc medyczną z lądu. O godz. 09:45 akcja wydobywania ofiar wypadku z kotłowni została zakończona.
Wezwane na pomoc najszybsze jednostki 2 kutry torpedowe. Przewiozły na ląd rannych oraz ofiary wypadku. Na miejscu zginęło czterech marynarzy, trzej dalsi, bardzo ciężko ranni i poparzeni, zmarli mimo intensywnej reanimacji.
Dowódca okrętu kpt. mar. Jan Żywczak ogłosił żałobę. ORP „Błyskawica” z banderą opuszczoną do połowy, została odholowana przez ORP „Grom” do portu na Oksywiu.
Po przeprowadzeniu ekspertyz uznano kolejny remont za nieopłacalny i od 1969 r pozostawał w Świnoujściu jako stacjonarny okręt obrony przeciwlotniczej.
WYCOFANY ZOSTAŁ ZE SŁUŻBY 1 STYCZNIA 1975 r.
Od 1976 r jest statkiem - muzeum w Porcie Gdynia. Uznany został nie tylko Polaków za najlepszy niszczyciel wojny. Ciągle pozostaje natomiast najstarszym na świecie zachowanym niszczycielem. Został odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari oraz medalem Pro Memoria.
ORP Błyskawica poza rolą okrętu - muzeum spełnia szereg innych istotnych funkcji. Jedną z nich jest funkcja reprezentacyjna. Tu odbywają się liczne uroczystości, spotkania, konferencje i sympozja.
Tradycją stały się promocje absolwentów Akademii Marynarki Wojennej na pierwszy stopień oficerski na pokładzie okrętu, a także nominacje i odznaczenia kadry zawodowej oraz pracowników Marynarki Wojennej.
Tu również odbywają się pasowania na pierwszoklasistów, przyrzeczenia harcerskie i inne zajęcia dla szkół i przedszkoli tak, aby od najmłodszych lat kształtować świadomość i wychowywać w duchu „Polski Morskiej”.
Codzienne życie okrętu i towarzyszące mu elementy ceremoniału morskiego oraz Regulaminu Służby Okrętowej; podnoszenie i opuszczanie bandery, wybijanie szklanek, witanie i żegnanie przy trapie oficerów oraz przełożonych, to wszystko odbywa się na oczach społeczeństwa.
Wywiera więc niewątpliwy wpływ na jego świadomość, a tym samym pozwala lepiej poznać i wzbogacać posiadaną wiedzę o morzu.
*****
HISTORIA ORP ,,BŁYSKAWICA "
1 października 1936 r w brytyjskiej stoczni zwodowany został Okręt Rzeczpospolitej Polskiej ,,Błyskawica". Polski niszczyciel klasyfikowany też jako kontrtorpedowiec typu ,,Grom".
Do służby w Marynarce RP wszedł 25 listopada 1937 r. Był jednym z dwóch polskich okrętów typu ,,Grom". 4 stycznia 1938 r dowódcą „Błyskawicy” został komandor Włodzimierz Kodrębski, tegoż dnia zakończono kompletowanie załogi. Na jego pokładzie szkoliły się kadry polskiej floty.
Na początku wojny polską flotę przerzucono do Anglii. Uczestniczył w działaniach II wojny światowej od pierwszych do ostatnich dni walk w Europie, operując na Atlantyku, Morzu Północnym i Morzu Śródziemnym.
Brał udział między innymi w kampanii norweskiej i ewakuacji Dunkierki, bitwie o Atlantyk, operacjach „Torch” i „Overlord” oraz bitwie pod Ushant.
Działalność operacyjną u boku aliantów zakończył udziałem w operacji „Deadlight”. W maju 1946 został przejęty przez Royal Navy, pod polską banderę powrócił 1 lipca 1947 r.

Miarą popularności tego wspaniałego i niepowtarzalnego już okrętu oraz jego roli w upowszechnianiu wiedzy o polskich morskich siłach zbrojnych są między innymi wpisy w księgach pamiątkowych Błyskawicy. Cennego i znamiennego wpisu dokonał po wizycie na okręcie dyrektor Muzeum Morskiego Atlantyku z Halifax w Kanadzie, p. Niels JANNESCH: „Okręt ten jest najpiękniejszym i najlepiej utrzymanym okrętem – muzeum na Świecie. Składam gratulacje wraz z najlepszymi życzeniami na przyszłość”. Wpis ten nie jest odosobnionym, a podobne w treści wpisy w wielu językach świata można znaleźć na kartach ksiąg pamiątkowych.

W okresie od 1937 -47 „Błyskawicą” dowodzili następujący oficerowie:
Od 27 listopada 1937 –4 stycznia 1938: kmdr Tadeusz Morgenstern-Podjazd
4 stycznia 1938 – 23 listopada 1939: kmdr por. Włodzimierz Kodrębski
2 października 1939 – 1 listopada 1939: kpt. mar. Tadeusz Gorazdowski
1 listopada 1939 – 16 lutego 1940: kmdr ppor. Jerzy Umecki (tymczasowo)
16 lutego 1940 – 28 lipca 1940: kmdr por. Stanisław Nahorski
5 czerwca 1940 – 16 czerwca 1940: kmdr ppor. Wojciech Francki
16 czerwca 1940 – 13 września 1940: kmdr por. Stanisław Hryniewiecki
13 września 1940 – 28 września 1940: kpt. mar. Tadeusz Gorazdowski
7 października 1940 – 4 kwietnia 1942: kmdr por. Wojciech Francki
20 marca 1942 – 22 maja 1942: kmdr ppor. Tadeusz Gorazdowski
14 lipca 1942 – 24 czerwca 1943: kmdr ppor. Ludwik Lichodziejewski
24 czerwca 1943 – 4 stycznia 1945: kmdr por. Konrad Namieśniowski
4 stycznia 1945 – listopad 1945: kmdr por. Ludwik Lichodziejewski
10 listopada 1945 – 28 maja 1946: kmdr por. Wojciech Francki
.
Służba powojenna okresie od 1947 do 1974 r „Błyskawicą” dowodzili następujący oficerowie:
20 czerwca 1947 – 20 lipca 1947: kmdr ppor. Bolesław Romanowski
21 lipca 1947 – maj 1948: kmdr ppor. Wacław Krzywiec
maj 1948 – 4 lipca 1950: kmdr ppor. Zbigniew Węglarz
4 lipca 1950 – 25 października 1952: kmdr ppor. Zdzisław Studziński
25 października 1952 – 23 listopada 1954: kpt. mar. Stanisław Mielczarek
23 listopada 1954 – 18 stycznia 1957: kpt. mar. Hieronim Kubera
6 lutego 1957 – 18 sierpnia 1962: por. mar. Kryspin Lech
18 sierpnia 1962 – 15 lipca 1963: kpt. mar. Tadeusz Morzycki
12 września 1963 – sierpień 1967: kpt. mar. Józef Żywczak
sierpień 1967 – 1968: kmdr ppor. Bolesław Kilans
1969 – 1974: kpt. mar. Zenon Sawa
.
DANE TECHNICZNE:
Prędkość maksymalna: 39,6 węzła
Uzbrojenie na 1945 r
-8 dział 102 mm
-4 działa plot 40 mm
-4 działka plot 20 mm
-4 wyrzutnie torpedowe 533 mm
-bomby głębinowe
Załoga: 192 oficerów i marynarzy.
https://www.facebook.com/share...
https://naszeblogi.pl/68314-po...