Okręty Polskiej Marynarki Wojennej " Xawery Czernicki "

OKRĘT NATO ORP KONTRADMIRAŁ XAWERY CZERNICKI. 

W operacjach NATO nie tylko brały udział jednostki lądowe, ale też okręty. Biało-czerwoną banderę na ORP Kontradmirał Xawery Czernicki podniesiono 1 września 2001 r. Tym samym okręt rozpoczął swoją służbę w Marynarce Wojennej RP. Brał udział w 34 misjach bojowych i przebył ponad 35 tysięcy mil morskich, a z okrętu operowały także grupy abordażowe amerykańskie i australijskie.

Okręt otrzymał nazwę ORP „Kontradmirał Xawery Czernicki”, na cześć kontradmirała Xawerego Czernickiego. Matką chrzestną była Ewa Czernicka, bratanica patrona okrętu zamordowanego w 1940 r w Katyniu, awansowanego pośmiertnie na stopień wiceadmirała w 2007 r.

Przez 20 lat eksploatacji wniósł znaczący wkład w realizację przez Marynarkę Wojenną zadań sojuszniczych. 

Operował nie tylko na akwenach morskich okalających całą Europę, ale także daleko poza nimi. Brał udział m.in. w operacjach „EnduringFreedom” oraz „IraqiFreedom” w rejonie Zatoki Perskiej, uczestniczył w operacji antyterrorystycznej NATO pod kryptonimem ,,Active Endeavour" na Morzu Śródziemnym. 
.

SŁUŻBA w RAMACH NATO

10.07.2002 r. do 25.01.2003 r. - misja w Zatoce Perskiej, udział w operacji pk. Enduring Freedom

24.01.2003 r. do 10.09.2003 r. - misja w Zatoce Perskiej, udział w operacji pk. Iraqi Freedom

05.01.2010 r. do 05.12.2010 r. - okrętem flagowym SNMCMG-1 wraz z polskim sztabem

30.01.2011 r. do 30.06 2011 r.  okrętem flagowym SNMCMG-1 wraz z holendersko-belgijskim sztabem, operacja w rejonie M. Śródziemnego, w tym udział w operacji pk. Active Endeavour

17.01.2013 r. do 29.11.2013 r. - okrętem flagowym SNMCMG-1 wraz z polskim sztabem

05.01.2017 r. do 10.07.2017 r. – okrętem flagowym SNMCMG-2 waz z polskim sztabem, operacja  na M. Śródziemnym, Czarnym i Egejskim.

Od 2010 r, kiedy to po raz pierwszy podniesiono na burcie flagę NATO, okręt był trzykrotnie jednostką flagową Stałego Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej Grupa 1. 

W 2017 r został pierwszym polskim okrętem skierowanym do służby w Stałym Zespole Sił Obrony Przeciwminowej NATO Grupa 2 realizując zadania okrętu flagowego w rejonie Morza Śródziemnego, Egejskiego i Czarnego.

****

Okręt „Kontradmirał X. Czernicki” przeznaczony jest do pełnienia roli okrętu dowodzenia siłami obrony przeciwminowej w narodowych i sojuszniczych zespołach okrętów. 

Możliwe jest to dzięki znacznemu rozbudowaniu systemów łączności i dowodzenia okrętu podczas przebudowy w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni. 

Kosztem pomieszczeń dla żołnierzy desantu stworzono m.in. pomieszczenia dla żołnierzy sztabu sił obrony przeciwminowej. 

Ponadto okręt podtrzymał zdolność zaopatrywania w morzu okrętów w żywność, paliwo i amunicję spełniając funkcje okrętu zaopatrzeniowego, prowadzenia drobnych remontów i obsługi okrętów. 

Może także służyć jako okręt-baza, w tym dla żołnierzy jednostek specjalnych. Podczas przebudowy w 2009 r dobudowano pomieszczenie z tyłu nadbudówki dziobowej, zmieniono miejsca podstaw pod wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych i dodano trzy podstawy dla wielkokalibrowych karabinów maszynowych. 

Okręt otrzymał wówczas 6 radiostacji, drugi system łączności satelitarnej i większy żuraw na prawej burcie na dziobie. Okręt ma 2 stanowiska dla samochodów ciężarowych na rufie, dostępne przez furty rufowe. 

Posiada 2 burtowe stanowiska przeładunkowe, służące do przekazywania ładunków o masie do 250 kg na okręty płynące obok w odległości do 60 m, oraz rufowe stanowisko do przekazywania paliwa o wydajności 100 t/h. 

Może przewieźć 10 standardowych kontenerów 20-stopowych. Na rufie ma lądowisko dla śmigłowca o masie do 10 ton, o wymiarach 20×12 m. 

W skład wyposażenia wchodzi też armatka wodna do gaszenia pożarów.numerem taktycznym 511, „Czernicki” został wcielony do 2. Dywizjonu Okrętów Transportowo-Minowych 8. Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnoujściu.

Po podniesieniu bandery, 2 września 2001 r okręt powrócił jeszcze na dwa miesiące do Gdańska i Gdyni w celu dokończenia wyposażania i prób, po czym przeszedł do Świnoujścia.

10 lipca 2002 r ORP „Kontradmirał Xawery Czernicki” opuścił Port Wojenny w Świnoujściu i wypłynął w rejon Zatoki Perskiej. Wspólnie z jednostkami kilku innych państw koalicji antyterrorystycznej operował w składzie V Floty Stanów Zjednoczonych. 

Wykonywał zadania wsparcia, zabezpieczenia i ochrony jednostek uderzeniowych V Floty US Navy oraz okrętów innych bander uczestniczących w operacji Enduring Freedom. Pierwszą, ponad 40-osobową załogą dowodził kpt. mar. Grzegorz Okuljar.

Po wymianie załogi w styczniu 2003 r dowództwo jednostki objął kmdr ppor. Jacek Rogalski. Okręt wziął udział w inwazji na Irak operacji Iraqi Freedom, patrolując rejon ujścia Eufratu oraz transportując jednostki komandosów. 

Po zakończeniu działań okręt 10 września 2003 r powrócił do kraju. W misji irackiej okręt służył jako baza lub wsparcie dla polskich komandosów jednostki Formoza oraz amerykańskich sił specjalnych US Navy, a także okręt-baza dla mniejszych jednostek patrolowych żeglugę. 

Brał udział w 34 misjach bojowych i przebył ponad 35 tysięcy mil morskich, a z okrętu operowały także grupy abordażowe amerykańskie i australijskie. Brał także udział w akcjach ratowania rozbitków z irańskiego kutra rybackiego 21 grudnia 2002, uratowano 9 osób, oraz naprawy uszkodzenia i odholowania tonącego kuwejckiego kutra rybackiego „Jomar” 7 lipca 2003. 

3 i 4 maja 2003 okręt udzielał pomocy medycznej dwóm irackim marynarzom, którzy doznali urazów.

W 2009 roku okręt został zmodyfikowany w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni do pełnienia roli okrętu flagowego zespołów ochrony przeciwminowej, m.in. przez przebudowanie pomieszczeń desantu na sztabowe i rozbudowanie systemów łączności i dowodzenia. Dodano 3 podstawy dla wielkokalibrowych karabinów maszynowych 12,7 mm.

Od stycznia do grudnia 2010 r ORP Kontradmirał Xawery Czernicki pełnił służbę jako okręt dowodzenia Stałego Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej NATO (SNMCMG1) i prowadził działania na Morzu Bałtyckim, Północnym, Norweskim, Śródziemnym i Ocenie Atlantyckim. 

Przez cały 2010 r z pokładu jednostki Zespołem dowodził polski dowódca i sztab. W tym czasie okręty SNMCMG1 pod polskim dowództwem przeprowadziły 5 operacji bojowych niszczenia materiałów wybuchowych spoczywających na dnie Morza Północnego i Bałtyckiego, podczas których zniszczono 35 różnego rodzaju materiałów wybuchowych o łącznej masie ponad 12 ton. 

Brał także udział w 7 międzynarodowych ćwiczeniach na morzu.

Od marca do czerwca 2011, jako Polski Kontyngent Wojskowy Czernicki okręt prowadził działania na Morzu Śródziemnym w ramach Operacji Active Endeavour, gdzie pełnił funkcje okrętu dowodzenia sił przeciwminowych grupy SNMCMG-.

Od stycznia 2013 r. ORP „Kontradmirał X. Czernicki” po raz drugi pełnił służbę jako okręt dowodzenia Grupy 1 Stałego Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej NATO (SNMCMG1). Zespołem dowodził kmdr por. Piotr Sikora.

Od 1 stycznia 2017 r. okręt pełnił służbę przez pół roku jako okręt dowodzenia Grupy 2 Stałego Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej NATO (SNMCMG2), operującej na Morzu Śródziemnym jako PKW Czernicki. Zespołem dowodził kmdr por. Aleksander Urbanowicz, a okrętem kmdr ppor. Przemysław Lizik. 

Uczestniczył w ćwiczeniach organizowanych przez państwa basenu Morza Śródziemnego i Morza Czarnego. Między 4 a 24 marca operował na Morzu Czarnym, ćwicząc z okrętami rumuńskimi, bułgarskimi i ukraińskimi, w tym w manewrach Posejdon 2017. 

Na przełomie maja i czerwca uczestniczył w manewrach sił przeciwminowych Spanish Minex 17 w rejonie Balearów, a następnie w czerwcu w manewrach marynarki hiszpańskiej Spanish Flotex 17. 

„Czernicki” odbył podczas swojej tury wizyty w 18 portach w 9 krajach m.in. 10 stycznia Portsmouth i 9 czerwca Kartagenę.

W marcu 2019 r, na mocy podpisanej umowy między Komendą Portu Wojennego w Świnoujściu a konsorcjum w składzie: Polskiej Grupy Zbrojeniowej (lider) i gdyńskich spółek: PGZ Stocznią Wojenną oraz Stocznią Remontową „Nauta”, okręt przeszedł remont połączony z modernizacją. 

Na jednostce poddano cyfryzacji systemy okrętowe, wymieniono ster strumieniowy na efektywniejszy oraz zamontowano nowy system klimatyzacji i wentylacji. Oprócz tego okręt wyposażony został w nowy system monitorowania pracy siłowni. 

Do służby po remoncie jednostka powróciła w lutym 2021 r.
.

DANE TAKTYCZNO-TECHNICZNE:

długość całkowita: 73,8 metra;

szerokość: 13,8 metra;

zanurzenie: 4,3 metra; 

wyporność: 2390 ton; 

prędkość: 14 węzłów; 

napęd główny: 2 silniki wysokoprężne Cegielski-Sulzer 8AL25D o mocy 1080 KM każdy.

UZBROJENIE:

1 morski zestaw rakietowo-artyleryjski ZU-23-2MR;

4 wielkokalibrowe karabiny maszynowe.