Sanitariuszki Powstania Warszawskiego

Tezeusz, 10.08.2021
Powstania Warszawskiego - bohaterskie dziewczyny, powstało o nich wiele piosenek i filmów. Napisano na ich temat wiele opowiadań nakręcono filmy. Ale najbardziej miarodajne są na ten temat informacje z Instytutu Pamięci Narodowej.

Materiały IPN cytat :
"Sanitariuszka Małgorzatka. Kim była bohaterka słynnej powstańczej piosenki?

Nie każdy wie, że bohaterka słynnej powstańczej piosenki istniała naprawdę. Była to sanitariuszka Janina Załęska-Niewiarowska, ps. „Małgorzata”, która opiekowała się podczas Powstania Warszawskiego kompozytorem Janem Markowskim „Krzysztofem”, inicjatorem powstania utworu. Piosenka jest hołdem złożonym wszystkim sanitariuszkom i pielęgniarkom, nierzadko z narażeniem własnego życia ratujących rannych powstańców.

Pod koniec sierpnia 1944 r. do szpitala polowego trafił ppor. pułku „Baszta”, kompozytor Jan Markowski, ps. „Krzysztof”, który został raniony przez pocisk. Markowski napisał już wcześniej inny sławny utwór – „Marsz Mokotowa”. Opiekowała się nim Janina Załęska ps. „Małgorzata” z 1 kompanii zgrupowania pułku „Baszta”. 

Spotkanie z „Małgorzatką” kompozytor wspominał tak: - Gdy ocknąłem się po kilku godzinach w polowym szpitaliku w willi Brodziszów na Malczewskiego, ujrzałem nad sobą pochyloną, uśmiechniętą buzię. Blondyneczkę z „Baszty” – Małgorzatę. „Ależ, Krzysiu, napędziłeś nam wszystkim strachu! Doktór «Wania» stwierdził, że już nic z ciebie nie będzie! Udało mi się zdobyć ampułki sympatolu. Wpakowałam ci całą porcję. Jak widzisz, żyjesz, serce funkcjonuje. Nie martw się! Będziesz żył!” Tak optymistycznie oceniła sytuację Małgorzata. Po dwóch tygodniach troskliwej opieki wróciłem do swojej kompanii.

Markowski postanowił odwdzięczyć się Janinie za jej samarytańską opiekę i skomponował utwór o dzielnej „Sanitariuszce Małgorzatce”. Słowa do piosenki napisał Mirosław Jezierski, ps. „Karnisz”. W tekście pojawił się element wskazujący bezpośrednio na Janinę, a dokładnie informacja o jej przedpowstaniowym adresie - „Mieszkała gdzieś w Alei Róż”.

„Małgorzata” udzielała się w konspiracji od 1942 r. W czasie Powstania Warszawskiego organizowała szpitale powstańcze i punkty opatrunkowe dla rannych powstańców na Mokotowie. Brała udział w ewakuacji rannych na Służewiec, a następnie za Warszawę. Po wojnie ukończyła Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego oraz Wydział Biologii na Uniwersytecie Warszawskim. Zmarła w 1994 r. 

Jan Markowski ps. „Krzysztof” po Powstaniu trafił do niewoli niemieckiej, następnie znalazł się w 2 Korpusie Polskim we Włoszech i w Wielkiej Brytanii. Działał wśród emigracji w Londynie i był związany z rozgłośnią Radio Wolna Europa. Zmarł w 1980 r. "

Posłuchaj „Sanitariuszki Małgorzatki”:
https://bit.ly/3ArkeIw&n…;

Obejrzyj wystawę „Powstanie Warszawskie 1944. Bitwa o Polskę”:
https://bit.ly/3fqQsLW