Bohaterowie Rzeczypospolitej. Leon Okulicki

LEOPOLD OKULICKI. ,,NIEDŹWIADEK” POSTAĆ TRAGICZNA. ROCZ. URODZIN. Rodzice chcieli, by został księdzem, ale jego los potoczył się zupełnie inaczej. Walczył w 3 wojnach, był wiele razy ranny, doprowadził do wybuchu powstania warszawskiego, doświadczył zdrady i tortur w sowieckim więzieniu. Tam też najpewniej zakończył życie. 

Generał Leopold Okulicki bywa dzisiaj posądzany o zdradę i bycie sowieckim agentem, choć wiele wskazuje, że można go zaliczyć do najbardziej odważnych żołnierzy w wojnie o ocalenie Polski.

Generał Brygady Wojska Polskiego. Współtwórca SZP, ZWZ, AK, ostatni komendant AK, komendant główny NIE, komendant Okręgu Łódź ZWZ, komendant główny ZWZ terenów pod okupacją sowiecką, cichociemny. Jeden z 16 przywódców podziemia porwanych przez Sowietów i postawiony przed radzieckim trybunałem.

******
Leopold Okulicki urodził się 12 listopada 1898 r. w Bratucicach koło Bochni. Od 1910 r. kształcił się w gimnazjum w Bochni, gdzie rozpoczął działalność niepodległościową. W 1913 r. wstąpił do Związku Strzeleckiego. 

W 1915 r. przerwał naukę i wstąpił do 3. Pułku Piechoty Legionów Polskich. Walczył m.in. w bitwie pod Kostiuchnówką (4-7 lipca 1916 r.).

Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 r. został wcielony do armii austriackiej, z której uciekł w 1918 r. 
.
OKULICKI W WOJSKU POLSKIM 

Do Wojska Polskiego wstąpił w listopadzie 1918 jako oficer 4 pułku piechoty Legionów. Razem z pułkiem brał udział w obronie Lwowa. Po wybuchu polsko-ukraińskich walk o Lwów wałczył w składzie 4. Pułku Piechoty Legionów w okolicach Przemyśla oraz przełamywał ukraińską blokadę wokół Lwowa.

Jako członek Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) brał udział w rozbrajaniu żołnierzy austriackich stacjonujących w Krakowie 31 października 1918 r.

Od maja 1919 r. brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Uczestniczył w walkach m.in. w rejonie Wołkowyska, pod Lidą i Mołodecznem oraz w bitwie nad rzeką Berezyną. 

W trakcie wojny z bolszewikami był kilkakrotnie ranny, m.in w lutym 1919 i przez kilka miesięcy przebywał w szpitalu, ale powrócił do macierzystego 4 pp. Wykorzystał ten czas do przygotowania się do egzaminu dojrzałości, który złożył 26 kwietnia 1919 r. w gimnazjum w Bochni.

W latach 1923-1925 studiował w warszawskiej Wyższej Szkole Wojennej. Następnie rozpoczął karierę sztabową; uzyskał przydział do III Dowództwa Okręgu Korpusu mieszczącego się w Grodnie. 

W 1922 r Leopold Okulicki poślubił Władysławę Jabłońską. Para miała jednego syna, Zbigniewa, który zginął w 1944 r w czasie walk we Włoszech jako żołnierz 2. Korpusu Polskiego.

W 1935 r. przeniósł się do Sztabu Głównego Wojska Polskiego, gdzie brał udział m.in. w opracowywaniu planów wojny z ZSRS i Niemcami.
.
II WOJNA ŚWIATOWA 

We wrześniu 1939 r. Okulicki pełnił obowiązki delegata Sztabu Naczelnego Wodza przy dowództwie obrony Warszawy. Jako oficer łącznikowy i szef sztabu odcinka „Zachód” organizował obronę oraz brał bezpośredni udział w walkach o stolicę, za co został odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari.
.
KONSPIRACJA 

Po kapitulacji Warszawy 27 września 1939 r. wstąpił do konspiracyjnej Służby Zwycięstwu Polski, przemianowano ją następnie na Związek Walki Zbrojnej. Okulicki sprawował funkcję komendanta łódzkiego okręgu ZWZ.

Będąc komendantem ZWZ we Lwowie  organizował konspirację na terenach okupowanych przez ZSRS.
.
ARESZTOWANIE OKULICKIEGO 

Z 21 na 22 stycznia 1941 r. Okulicki został aresztowany przez NKWD w swoim mieszkaniu. Przetrzymywano go w lwowskim więzieniu Brygidki, a nst. przewieziono na moskiewską Łubiankę i do Lefortowa. 

Na Łubiance przeżył 5 miesięcy tortur, po czym przewieziono go do więzienia Lefortowo, gdzie przez kolejny miesiąc był bezustannie przesłuchiwany i torturowany. Najdotkliwszą torturą było ciągłe przesłuchiwanie bez snu i przebywanie w pomieszczeniu, gdzie cały czas było zapalone ostre światło.

 Nie zdradził żadnych szczegółów dotyczących działalności konspiracyjnej; NKWD bezskutecznie proponowało mu współpracę.
.
LEOPOLD OKULICKI w PSZ

Leopold Okulicki został zwolniony z więzienia na początku sierpnia 1941 r po osobistej interwencji gen Andersa, po podpisaniu przez generała Sikorskiego tzw. układu Sikorski-Majski pomiędzy Polską a ZSRS.

O wyjściu na wolność Okulicki wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRS, w których pełnił funkcję szefa sztabu. Od marca 1942 r. dowodził 7. Dywizją Piechoty, którą sformowano w Uzbekistanie. W sierpniu 1942 r. ewakuował się z ZSRS do Persji.

W lipcu 1943 r. wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie pracował w londyńskim Sztabie Naczelnego Wodza. W czasie pobytu na Wyspach Brytyjskich organizował polską konspirację i wziął udział w szkoleniu spadochronowym dla cichociemnych przygotowującym do przerzutu do Polski.
.
LEOPOLD OKULICKI w AK

Okulicki został zrzucony do Polski w ramach operacji „Weller 29”, którą przeprowadzono w nocy z 21 na 22 maja 1944 r.

Z 21 na 22 maja 1944, po uprzednim przeszkoleniu spadochronowym skoczył ze spadochronem do kraju z samolotu Halifax JP-222 „E” 1586 Eskadra Specjalnego Przeznaczenia, w ramach operacji lotniczej „Weller 29”. 

Start z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Kos” w rejonie Wierzbna, 24 km od Krakowa. 

Po skoku awansowany 22 maja 1944. do stopnia generała brygady. Przyjął pseudonim „Kobra”

Po przedostaniu się do okupowanej Warszawy rozpoczął działalność w strukturach Komendy Głównej AK.

Był zwolennikiem objęcia Warszawy planem „Burza” i autorem planu odbicia stolicy z rąk niemieckich przed nadejściem wojsk sowieckich. 

„Człowiekiem, który wszystko zorganizował, który przekonywał wszystkich prócz mnie i kilku innych, był Okulicki” podkreślał przeciwny planowi Okulickiego płk Janusz Bokszczanin (J. Kurtyka, J. Pawłowicz, „Generał Leopold Okulicki 1898-1946”).
.
POWSTANIE WARSZAWSKIE

Okulicki był zwolennikiem wybuchu Powstania Warszawskiego i walki zbrojnej z Niemcami. Wśród historyków wciąż istnieją spory, czy była to tylko jego prywatna opinia, czy z poleceniem przygotowywania powstania został przysłany z Londynu.

21 lipca 1944 przekonał gen. Bora-Komorowskiego i gen. Pełczyńskiego do konieczności powstania. Brał udział w odprawach Komendy Głównej do 31 lipca 1944, po czym zszedł do głębokiej konspiracji.

Podczas Powstania Warszawskiego, we wrześniu 1944 r. Okulicki objął obowiązki szefa sztabu KG AK. 

28 września Okulicki brał udział w naradzie siedmiu najwyższych oficerów AK z delegatem rządu Janem Stanisławem Jankowskim, gdzie zdecydowano o rozmowach kapitulacyjnych. 

1 października 1944 r. dzień przed kapitulacją powstania, nowy Naczelny Wódz gen. Tadeusz Bór-Komorowski mianował Okulickiego komendantem głównym AK.

Po klęsce powstania Okulicki znalazł się w obozie w Pruszkowie, skąd trafił do Durchgangslager 121 – Dulag. Na początku otrzymał przydział do baraku nr W5, nocą przedostał się do baraku nr W1. 

W Kielcach około południa zbiegł z transportu kolejowego, trafiając do Komendy Okręgu. Udało mu się przedostać w okolice Częstochowy i rozpocząć pracę nad rekonstrukcją struktur akowskich. 

21 grudnia prezydent Władysław Raczkiewicz oficjalnie uznał wybór Okulickiego na komendanta głównego AK.

19 stycznia 1945 r. Okulicki wydał rozkaz o demobilizacji AK. Polityka prowadzona przez Okulickiego miała na celu uchronienie jak największej liczby żołnierzy AK przed przyszłymi represjami NKWD i zachowanie szkieletu organizacyjnego pod nową okupację.

KOLEJNE ARESZTOWANIE.

27 marca 1945 r. został podstępnie aresztowany przez NKWD w Pruszkowie, do którego przybył na pertraktacje z przedstawicielem dowództwa 1 Frontu Białoruskiego - gen. płk. Iwanowem (ps. Iwana Sierowa, szefa kontrwywiadu wojskowego SMIERSz). Z Leopoldem Okulickim Sowieci aresztowali 15 innych przywódców Polskiego Państwa Podziemnego.

. „PROCES SZESNASTU ”

Zatrzymani działacze polskiego podziemia niepodległościowego zostali osadzeni na Łubiance w Moskwie, a następnie osądzeni w pokazowym procesie tzw. „procesie szesnastu”

21 czerwca 1945 r. przez Kolegium Wojskowym Sądu Najwyższego ZSRR. Okulicki został skazany na 10 lat więzienia.

PORWANIE PRZYWÓDCÓW POLSKIEGO PODZIEMIA I  PROCES SZESNASTU.
OKOLICZNOŚCI ŚMIERCI OKULICKIEGO 

Gen. Leopold Okulicki zmarł 24 grudnia 1946 r. w Moskwie. Okoliczności jego śmierci nie zostały po dziś dzień wyjaśnione. Władze sowieckie utrzymywały, że zgon Okulickiego nastąpił w wyniku paraliżu i ataku serca w moskiewskim więzieniu. Nie można jednak wykluczyć, że Okulicki został zamordowany. 

Adam Bień, inny skazaniec w „procesie szesnastu”, w wigilię Bożego Narodzenia 1946 r słyszał, jak funkcjonariusze NKWD wyprowadzali Okulickiego na egzekucję.

Ich cele sąsiadowały ze sobą, a do niego doszły odgłosy rozmowy, szamotaniny, a potem nastała cisza. Egzekucje w więzieniach sowieckich odbywały się w ten sposób, że dwóch strażników brało skazańca pod ręce, a trzeci strzelał mu w tył głowy.
.
ORDERY i ODZNACZENIA 

Order Orła Białego (pośmiertnie, 11 listopada 1995)

Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari (29 września 1939)

Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 63 (28 września 1944)

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4549 (1921)

Krzyż Niepodległości (15 kwietnia 1932)

Krzyż Walecznych (czterokrotnie: 1921 1922, 1922, 27 września 1944

Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami

Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)

Krzyż Armii Krajowej nr 1 (pośmiertnie, 15 sierpnia 1967)

Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921

Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Gwiazda Wytrwałości (1985)

Legia Zasługi II klasy (USA, pośmiertnie, 17 sierpnia 1984)

Srebrny Medal Waleczności (Austro-Węgry, 1917)

Do dziś miejsce pogrzebania szczątków gen. Okulickiego pozostaje nieznane. Sowieci twierdzili, że ciało zostało spalone w krematorium więziennym. Symboliczna mogiła komendanta AK znajduje się na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

https://m.facebook.com/s…