Transformacja kopalń PGG rozłożona na 30 lat

1. Wczoraj wiceminister Aktywów Państwowych Artur Soboń i przedstawiciele strony społecznej, w tym w szczególności Śląsko- Dąbrowskiej Solidarności podpisali porozumienie transformacji kopalń należących do Polskiej Grupy Górniczej do końca 2049 roku, a więc w ciągu najbliższych 30 lat (kopalnie Jastrzębskiej Spółki Węglowej wydobywają węgiel koksujący niezbędny do produkcji stali, jest on wpisany na listę surowców strategicznych UE).
Najważniejszą wartością tego porozumienia jest to, że na jego podstawie każdy górnik obecnie zatrudniony w kopalniach PGE na Śląsku będzie mógł pracować do osiągnięcia swojego wieku emerytalnego, oczywiście nie koniecznie w tej kopalni w której obecnie jest zatrudniony.
Poszczególne kopalnie będą wygaszane wraz z wyczerpywaniem się dostępnych w nich pokładów węgla i w takim tempie aby zagospodarować pracujących na dole górników w tych kopalniach, w których wydobycie będzie trwało.
Do porozumienia dołączona jest lista kopalń z terminami ich wygaszania, rozkładają się one w miarę równomiernie w całym okresie najbliższych 30 lat, dwie ostatnie Chwałowice i Jankowice mają być wygaszone właśnie w 2049 roku.
2. Wypracowanie tego porozumienia było konieczne w związku z prowadzoną przez UE polityką klimatyczną i ogłoszeniem przez Komisję Europejską neutralności klimatycznej całej UE do 2050 roku.
Wprawdzie Polska podczas obrad Rady Europejskiej w grudniu 2019 roku uzyskała własną ścieżkę dochodzenia do neutralności klimatycznej, zresztą jako jedyny kraj UE i wykracza ona poza rok 2050 ale nie ulega wątpliwości, że wymaga ona systematycznej zmiany naszego tzw. miksu energetycznego, w którym udział energii z węgla zarówno kamiennego jak i brunatnego będzie się stale zmniejszać.
Konieczność tego zmniejszania jest wymuszana przez mechanizm o charakterze administracyjno - rynkowym w wyniku którego rosną ceny tzw. pozwoleń na emisję CO2 tzw. ETS (zgodę na wprowadzenie tego mechanizmu wyraził premier Donald Tusk w 2009 roku a zgodę na zaostrzenie jego działania premier Ewa Kopacz w 2014 roku).
Od momentu jego wprowadzenia cena ETS wzrosła z 2-3 euro za tonę do obecnie prawie 30 euro za tonę, a to powoduje konieczność sukcesywnego podnoszenia cen energii wytwarzanej z węgla.
3. Porozumienie rządu z górnikami można nazwać przełomowym nie tylko dlatego, że wielka transformacja branży górniczej będzie działa się w atmosferze spokoju społecznego na Śląsku i pewności funkcjonowania rodzin górniczych ale także dlatego, że umowa zawiera propozycję wsparcia dla całego regionu i gmin górniczych w celu tworzenia miejsc pracy w innych branżach niż górnictwo i przedsiębiorstwa z nim współpracujące.
Premier Mateusz Morawiecki wyrażając podziękowania za przeprowadzenie i trudnych i owocnych negocjacji dla wszystkich stron zawartego porozumienia, napisał na jednym z portali społecznościowych, że „współpracą doprowadzimy do wytyczenia nowej drogi dla całego Śląska, gdzie nowoczesne technologie, ekologia i polskie tradycje górnicze będą koegzystować, budując energetyczną i gospodarczą potęgę Polski na miarę wyzwań XXI wieku”.
4. Wczoraj podpisane porozumienie wejdzie w życie z dniem uzyskania zgody Komisji na pomoc publiczną, w tym na dopłaty do bieżącej produkcji górnictwa węgla kamiennego na Śląsku.
Do uzyskania tej zgody potrzebne będzie zawarcie umowy społecznej pomiędzy przedstawicielami rządu, samorządu, stroną społeczną i zarządami spółek górniczych i taka umowa zostanie przygotowana do połowy grudnia.
Jeżeli wszystkie dokumenty potrzebne do uzyskania zgody na pomoc publiczną zostaną przygotowane właściwie, to z uzyskaniem tej zgody nie powinno być problemów, Komisja Europejska zdaje sobie sprawę, że transformacja polskiego górnictwa jest ogromnym wyzwaniem i jeżeli ma być realizowana w spokoju społecznym i w oparciu o porozumienie wszystkich stron tego procesu, to wsparcie z jej strony jest gwarantowane.