Wtorek SPJN - o tożsamości ukraińskiej

  SPJN zmieniła formułę swej działalności.  Zamiast cyklów wykładów z dziejów Polski, co najmniej w jeden z wtorków każdego miesiąca będzie debata na jakiś aktualny temat.  W dniu 7.10.2014 była pierwsza z nich - o tożsamości ukraińskiej.  Udział w niej wzięli: prof. Tomasz Panfil z KUL oraz Jan Malicki, dyrektor Studium Europy Wschodniej UW.

  Przed dyskusją prof. Jan Żaryn, prezes SPJN, omówił te zmiany oraz podał plan zajęć do końca 2014 roku.  Odbywać się one będą o godz 18:00 w dolnej sali kościoła Wszystkich Świętych przy pl. Grzybowskim w Warszawie /wejście od strony Świętokrzyskiej/.  

  I tak: w dniu 21.10.2014 w debacie "Pokonać zło. Błogosławiony ks. Jerzy Popiełuszko - W 30 rocznicę męczeństwa" udział wezmą: ks. Stanisław Malkowski, senator Jan Maria Jackowski, dr Monika Maludzińska i red. Wojciech Sumliński;

  w dniu 4.11.2014 w debacie "W drodze do Niepodległej. W 100 rocznicę Czynu Niepodległościowego" wystąpią: prof. Małgorzata Gmurczyk-Wrońska (IH PAN), prof. Janusz Odziemkowski (UKSW), dr Justyna Szombara (UJ) i prof Jan Żaryn (UKSW).

  W grudniu natomiast, 9.12.2014, bedzie promocja książek Janiny Hary i prof. Jana Żaryna na temat Polaków ratujących Żydów.

  Ogłoszono też, że w dniu 22.10.2014 /w godz. 10-15/w Sejmie odbędzie się sesja poświęcona Romanowi Dmowskiemu.

  Na koniec odczytano list otwarty SPJN do prof Andrzeja Nowaka, apelujący do profesora by zgodził się kandydować na prezydenta Polski w przyszlorocznych wyborach.  Obecni mogli się podpisywac pod tym listem.

  Po tej długiej serii ogłoszeń ok. 18:20 - debata się zaczęła.  Profesor Panfil mówił o Kozakach w wieku XVII.  Powiedział, iż ich najważniejszą cechą było umiłowanie wolnosci i to łaczyło ich z polska szlachtą.  Ta ostatnia jeszce pod koniec XVI wieku nie miała nic przeciwko włączeniu Kozaków swe szeregi.  Zmieniło się to w latach 30 XVII wieku.  Żądna zysku szlacha i magnateria kresowa chciała uczynić z Kozaków chłopów pańszczyźnianych, a pańszczyzna na Wołyniu to 5 dni w tygodniu, pracy na pańskim.

  Wywołało to bunty Kozaków /butnt Pawluka/ oraz wielotysięczną emigrację do Rosji i na Syberię.  Odmowa przyznania Kozakom szlacheckich praw i przywilejów zemściła się srogo w latach wojny domowej, zwanej Powstaniem Chmielnickiego.  Dzisięc lat niezwykle okrutnych walk przekresliło możliwość porozumienie.  Otrzeźwienie i Ugoda Hadziacka przyszły za późno.  Przegrała i I RP i Kozacy, którzy zawarli Ugodę Perejasławskę z carem rosyjskim.  Skutkiem było zniszczenie Siczy pzez Rosjan i koniec wolnych Kozaków.

  Profesor Panfil nie mógł się nadziwić krótkowzroczności i głupocie ówczesnej polskiej szlachty.  Kozacy byli bowiem wypróbowanymi sojusznikami Rzeczpospolitej.  To im zawdzięczamy zwyciestwo pod Chocimiem.  Jest niezrozumiałe czemu tak ich traktowano i chciano przekształcić w zwykłych chłopów.  Dyrektor Malicki powiedział nawet, że Ugoda Hadziacka była ostatnią próbą ratowania I RP, a jej niepowodzenie zapoczatkowało powolny proces jej upadku.

  Malicki mówił potem o późniejszych dziejach Ukrainy.  Choć Wyhowski juz podczas podpisywania Ugody Hadziackiej pisal o Ukrainie, to jednak współczesny naród ukraiński zaczął sie kształtować w XIX wieku, a język ukraiński powstał w monarchii austro-wegierskiej, w Galicji.  W dwudziestym wieku była już bardzo wyraźna odrębnośc Ukraińców.  W II RP nie zgodzono sie na ukraiński uniwersytet we Lwowie, ale we wszystkich szkołach wykładano jezyk ukraiński, nazywając go "ruskim".

  Jeśli chodzi o dzień dzisiejszy, to Malicki podkreślał głupotę Putina.  Przed jego agresją wiekszość Ukraińców uważała Rosjan za bratni naród.  W tej chwili dominują nastroje antyrosyjskie.  Przedtem Ukraińcy za swych wrogów uważali Lachów, czyli Polaków.  W tej chwili ta niechęć i nienawiść przeniosła się na Rosjan.

  Dyskusja trwała do 19:30, a potem bylo kilka pytań z sali.  Dotyczyły one sytuacji na Litwie i Białorusi, roli Turcji w NATO, oraz wyborów parlamentarnych na Ukrainie.  Spotkanie zakończylo sie o 20:00.  Filmowała je jedna kamera, a przysłuchiwało się dyskusji trzydziestu kilku słuchaczy.

  Na zakończenie podam informację od jednego z uczestników: w środę, 8.10.2014, o godz. 17:45, przy ul Mickiewicza 51 na Żoliborzu, odbędzie się seminarium na temat "Język III RP" z udziałem pani Cegiełło, polonistki z UW.