Twardo o ludobójstwie na Wołyniu-bez stawiania ultimatum

 
wPolityce.pl: Wrócił Pan właśnie z Ukrainy, gdzie odbył Pan spotkania z najważniejszymi politykami. Czy warto tam jeździć, skoro administracja ukraińska hołduje Banderę i nie chce uznać Wołynia za ludobójstwo?
Ryszard Czarnecki, wiceprzewodniczący PE: O Wołyniu i ludobójstwie trzeba mówić otwarcie, nie traktując jednak tej sprawy, jako pretekstu do odwracania się plecami od Kijowa. Musimy o tym mówić i ja to robię. O Wołyniu mówiłem wysokiej rangi przedstawicielom państwa ukraińskiego, jak również w czasie wywiadu dla ukraińskich mediów. Nie można tego tematu zamiatać pod dywan, ale należy również brać pod uwagę, że Ukraina jest w stanie faktycznej wojny z Rosją.
To tłumaczyć ma Ukraińców?
Nie, to nie może być pretekstem do marginalizacji tej sprawy. Sprawy ludobójstwa na Wołyniu nie można odkładać, trzeba o niej mówić. Ale nie można abstrahować od okoliczności. Przecież faktem  jest, że na Ukrainie trwa wojna, to trzeba widzieć.
Widać jednak, że nasza polityka w sprawie Wołynia nie spotyka się ze zrozumieniem na Ukrainie. Może czas na jakieś wołyńskie ultimatum?
W tej sprawie potrzebny jest dialog. Trzeba jednoznacznie tę sprawę stawiać. To zadanie dla przyszłego rządu w Polsce, jak i przyszłego parlamentu, a być może i prezydenta. Jednak nie mówiłbym o ultimatum wobec kraju napadniętego przez Rosję.
Cierpliwość Polaków ma swoje granice…
Ale nam przecież chodzi o załatwienie sprawy, a nie o to, by głośno o Wołyniu mówić. To jest kwestia zupełnie podstawowa. Sprawa ludobójstwa wołyńskiego to nie temat na ultimatum. Ono jedynie usztywnić może naszych partnerów.
Jaka jest dziś alternatywa dla Ukrainy? Czy Kijów nie stoi przed wyborem: wojna z Rosją albo wasalizacja ze strony Unii Europejskiej i największych jej członków?
Nie rozumiem pojęcia zwasalizowania przez Unię Europejską.
Mówię choćby o podporządkowaniu politycznym, wyprzedaży majątku narodowego pod dyktando europejskie…
Perspektywa pełnego członkostwa Ukrainy w Unii jest odległa. Nie można oszukiwać naszych sąsiadów, że jest inaczej. Jednak pojęcie wasalizowania Ukrainy przez UE jest abstrakcyjne w kontekście tego, co się tam dzieje. Przecież obserwujemy wzrost wpływów rosyjskich w Europie, obserwujemy wzrost poparcia dla tych sił politycznych na Ukrainie, które są za ugodą z Rosją. I to po niekoniecznie twardych negocjacjach. To jest obecnie poważny problem Ukrainy. Problemem jest również fatalna sytuacja ekonomiczna, która może na dłuższą metę spowodować zmęczenie społeczeństwa ukraińskiego ekipą proeuropejską. W efekcie może dojść do zmiany nastrojów społecznych, co doprowadzi do zmian władz na bardziej prorosyjskie, albo chociaż neutralne wobec Rosji.
Taki jest plan Rosji w Pana ocenie?
Taka sytuacja będzie krokiem wstecz dla Ukrainy. Sądzę, że to może być plan Rosji. Moskwa nie chce w mojej ocenie zdobyć następnej wioski czy miasteczka w odwodzie ługańskim, tylko gra o całą Ukrainę.
Mówi Pan o okupacji?
Nie, nie chodzi mi o walkę terytorialną, ale o wpływy i sytuację geopolityczną. Kremlowi zależy na powrocie do sytuacji, w której Ukraina jest politycznym, militarnym i gospodarczym wasalem Rosji. Taki jest cel rosyjskiej gry. Rosja na pewno liczy na nowy „Majdan”, tym razem socjalny, który wymierzony będzie przeciwko proeuropejskiej władzy.
A jakie są cele Unii Europejskiej wobec Ukrainy? Czy UE patrzy na Ukrainę przez pryzmat wielkich idei – wolności, demokracji, czy raczej liczy na dominację kolejnego rynku i liczy zyski?
Podejście Unii do Ukrainy zmieniło się niestety w porównaniu z zeszłym rokiem. Wówczas Ukraina była tematem numer jeden w polityce europejskiej. Obecnie tematem numer jeden są, ex aequo, Grecja i imigracja. Ukraina zeszła na plan dalszy. Jeśli zobaczymy rezolucje PE dotyczące Ukrainy zobaczymy, że są one wciąż bardzo twarde. One są więcej niż sceptyczne wobec Rosji. I są bardzo proukraińskie. Niemniej jednak Kijów nie jest już na liście priorytetów Unii Europejskiej. Rosjanie usiłuje to już wykorzystać.
*wywiad dla portalu wPolityce.pl. Rozmawiał Stanisław Żaryn