9 października 1952 r. Sąd Najwyższy zatwierdził karę śmierci wobec oficera przedwojennej Policji Państwowej, cichociemnego, żołnierza AK i dowódcy w Powstaniu Warszawskim mjr. Bolesława Kontryma „Żmudzina”.
Pochodzący z Wołynia Bolesław Kontrym uczył się w Korpusie Kadetów w Jarosławiu, a po wybuchu I wojny skończył carską szkołę wojskową w Saratowie. Walczył na froncie dowodząc pod koniec zmagań oddziałem konnego zwiadu 660. pułku piechoty. W 1918 r. wstąpił na ochotnika do II Korpusu Polskiego. Po bitwie pod Kaniowem dostał się do niemieckiej niewoli z której uciekł. Aresztowany na jesieni przez bolszewików został wcielony do Krasnej Armiji. Stawiał skutecznie czoła interwencji brytyjskiej w rejonie Archangielska. W wojnie polsko-rosyjskiej walczył po stronie Sowietów. Po przegranej ofensywie na Zachód tłumił bunty wewnątrz Rosji. Otrzymał stopień kombryga (dowódcy brygady). Zdobył trzykrotnie Order Czerwonego Sztandaru.
Na studiach Akademii Sztabu Generalnego w Moskwie zaczął współpracować w 1922 r. z polskim wywiadem wykonując zadania dla attaché wojskowego przy poselstwie RP w stolicy Rosji- płk. Romualda Wolikowskiego. Pod koniec roku powrócił do kraju i wkrótce służył w Straży Granicznej. Po zmianach organizacyjnych i przejęciu obowiązków ochrony granic przez Korpus Ochrony Pogranicza rozpoczął pracę w policji. W 1927 r. objął funkcję kierownika komisariatu w Baranowiczach, pnąc się w górę po szczeblach kariery zawodowej. Ukończył Szkołę Oficerską PP w Warszawie i w niedługim czasie został komendantem powiatowym w Szczuczynie i Nowogródku a potem w Brześciu nad Bugiem.
W 1935 r. został kierownikiem Wydziału Śledczego przy Komisariacie I Głównym w Białymstoku, a przed samym wybuchem II wojny szefem Wydziału Śledczego Komendy Wojewódzkiej PP w Wilnie. Głównym zajęciem komisarza Kontryma było zwalczanie komunistycznej agentury i dywersyjnych organizacji probolszewickich.
We wrześniu 1939 r. otrzymał misję dostarczenia poczty dyplomatycznej do Zaleszczyk po czym powrócił do Wilna. Został internowany, jednak udało mu się uciec. Dotarł do Francji. Wziął udział w walkach o Narwik w składzie Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich a potem ewakuował się do kraju nad Loarą, skąd przedostał się do Wielkiej Brytanii.
W Anglii na jesieni 1941 r. dołączył do 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Rok później, po przeszkoleniu w ośrodku treningowym w Largo House na terenie Szkocji, cichociemny „Żmudzin”, został zrzucony kilkanaście kilometrów od Grójca na placówkę odbiorczą „Rogi”, w ramach operacji „Smallpox”( w tej samej akcji brał udział m.in. por. Leonard Zub-Zdanowicz, który złamał nogę).
W grudniu 1942 r. objął dowództwo III odcinka „Wachlarza”. Wspólnie z por. Piwnikiem „Ponurym” zorganizował brawurową akcję odbicia akowców z więzienia w Pińsku. Działał w ramach struktur Delegatury Rządu RP na Kraj - Państwowym Korpusie Bezpieczeństwa, jako szef Centrali Służby Śledczej i zastępca inspektora PKB. W czerwcu 1943 r. dowodził oddziałem dyspozycyjnym Delegatury o kryptonimie „Podkowa-Sztafeta”, który przeprowadził około 25 akcji likwidacyjnych agentów i konfidentów.
Podczas Powstania Warszawskiego sprawdził się jako znakomity dowódca taktycznego odcinka ul. Królewskiej, pl. Małachowskiego i ul. Kredytowej. Brał udział m.in. w szturmie na budynek PAST-y. W całym okresie walk został 4-krotnie ranny.
Po upadku powstania przebywał kolejno w obozach jenieckich w: Lamsdorf (Łambinowice k/Opola), Fallingbostel, Bergen-Belsen, Gross-Born i Sandbostel. Po ucieczce z tego ostatniego (wiosną 1945 r.) zasilił szeregi 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka.
W 1947 r. wrócił do kraju. Jednym z powodów było odnalezienie się jego brata Konstantego, który w 1945 r. został generałem w Armii Berlinga. Rozpoczął pracę w Centralnym Zarządzie Państwowego Przemysłu Fermentacyjnego. Pozostawał w kręgu zainteresowania Informacji Wojskowej co doprowadziło do jego aresztowania w październiku 1948 r.
Przeszedł długie, brutalne śledztwo w tajnym więzieniu MBP w Miedzeszynie, po którym w czerwcu 1952 r. Sąd Wojewódzki dla m.st. Warszawy skazał „Żmudzina” na karę śmieci. Wyrok wykonano 2 stycznia 1953 r. w zakładzie karnym przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.
W 2013 r. szczątki Bolesława Kontryma zostały odnalezione na Kwaterze „Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach.
Cześć i Chwała Bohaterom.
Źródło :
https://poszukiwania.ipn…
https://hit.policja.gov…
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
- Odsłony: 400
No nie - z takim życiorysem, wiedzą i wrócił - znając sowietów wiedział że mu nie darują - czyli tak jakby popełnił samobójstwo ???
To byli prawdziwi patrioci Polacy kochający swoją ojczyznę...