Bohaterowie przestworzy Rzeczypospolitej

14 listopada 1910 roku urodziła się Anna Leska-Daab - polska pilot (posiadała uprawnienia do pilotowania szybowców, balonów, samolotów), pierwsza kobieta i jedna z trzech Polek w brytyjskiej pomocniczej służbie rozprowadzającej samoloty Air Transport Auxiliary. Żona kpt. pilota Mieczysława Daaba, siostra polskiego superagenta Kaziemierza Leskiego.

Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, Anna Leska była jedną z nielicznych kobiet w Polsce pilotujących nie tylko samoloty, ale również szybowce oraz balony. W czasie wojny obronnej służyła w Eskadrze Sztabowej Dowództwa Lotnictwa. Anna zdecydowała się uciec z Polski w 1939 roku pilotując samolot. Udało jej się wystartować z zajętego przez Niemców lotniska i dotrzeć do Wielkiej Brytanii przez Rumunię i Francję.

Jej brat Kazimierz Leski, również lotnik, miał mniej szczęścia, gdyż został zestrzelony przez Sowietów. Jego losy potoczyły się jednak inaczej niż jego siostry, która nadal służyła w lotnictwie. Kazimierz Leski został superagentem przemierzającym okupowaną Europę w przebraniu niemieckiego generała, który wykradł m.in. plany budowy Wału Atlantyckiego.

W Wielkiej Brytanii, Anna Leska jako pierwsza Polka podjęła służbę w Air Transport Auxiliary (ATA) – brytyjskiej służbie pomocniczej Royal Air Force. W trakcie II wojny światowej służyły w niej trzy Polki, oprócz Leskiej była to Stefania Wojtulanis oraz córka Józefa Piłsudskiego, Jadwiga Piłsudska.

Większość ze 166 kobiet w ATA zajmowała się pilotowaniem maszyn na trasach pomiędzy zakładami naprawczymi, fabrykami, a bazami lotniczymi. Była to ciężka i wymagająca praca. Loty odbywały się czasami w trudnych warunkach atmosferycznych bez komunikacji radiowej z ograniczonymi pomocami nawigacyjnymi. 15 kobiet zginęło w trakcie wykonywania tych niebezpiecznych zadań.

Zdumiewającym był fakt, że większość kobiet w tej służbie opanować musiała latanie na wielu typach bardzo różnych samolotów. Od zwrotnych i szybkich myśliwców takich jak Spitfire czy Mustang, po czterosilnikowe ciężkie bombowce jak Lancaster czy B-17, zwane "latającymi fortecami". 

W 1947 roku Anna Leska wyszła za mąż za Mieczysława Daaba, lotnika 301 Dywizjonu. Nie powrócili do Polski od razu. Na powrót do ojczyzny zdecydowali się dopiero w 1977 roku. Zmarła w 1998 roku.