Bohaterowie Rzeczypospolitej. Antoni Chruściel " Monter"

17 lat temu, 30.07.2004 r. na Powązkach Wojskowych odbył się uroczysty pogrzeb prochów gen. Antoniego Chruściela „Montera" i jego żony Walerii. Dowódca Powstania Warszawskiego z honorami wojskowymi powrócił z  do Polski. 31 lipca, podczas uroczystości otwarcia Muzeum Powstania Warszawskiego, odsłonięto Dzwon "Monter"

Przed I WŚ działał w ruchu niepodległościowym i tajnym skautingu. W 1914 r. wstąpił do Legionu Wschodniego, po jego rozwiązaniu został wcielony do armii austriackiej. Ukończył szkołę podoficerską i szkołę oficerów rezerwy. Od XII.1918 r. służył w Wojsku Polskim, dowodząc kompanią 14. Pułku Piechoty, walczył z Ukraińcami i bolszewikami.

Od 1922 r. dowodził kompanią 42. Pułku Piechoty. W 1923 r., po ukończeniu studiów Prawno-Historycznych Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, został przydzielony do lwowskiego Korpusu Kadetów, gdzie dowodził kompanią. 

Od 1927 r. był dowódca batalionu 6. Pułku Strzelców Podhalańskich. W 1931 r. ukończył Wyższą Szkołę Wojenną, wykładał w Centrum Wyszkolenia Piechoty i WSWoj. 

W 1937 r. został dowódcą 40. Pułku Piechoty, w 1938 r. 82. Syberyjskiego Pułku Strzelców. Walczył na jego czele w kampanii wrześniowej `39 r. biorąc udział w obronie Twierdzy Modlin.

Po kapitulacji został wzięty do niewoli i osadzony w niemieckim obozie jenieckim w Działdowie. W X.1939 r. został zwolniony. 
Od IV.1940 r. działał w ZWZ pełniąc funkcję szefa wydziału taktyczno-wyszkoleniowego, następnie szefa Sztabu, z-cy komendanta i komendanta KO ZWZ Warszawa-Miasto. 

Należał do zwolenników wybuchu powstania. To właśnie on zaproponował, by powstanie rozpocząć o godz. 17.00. Jako dowódca Powstania był blisko swoich żołnierzy i ich problemów. Prawie każdego dnia prowadził inspekcje oddziałów, odwiedzając najdalej wysunięte placówki powstańcze.

"Wybitny żołnierz, który doskonale rozumiał ciężar odpowiedzialności na swoich barkach. Był pełen entuzjazmu dla powstania i w każdym z oddziałów, którymi on dowodził, również panował ten nastrój i dał się odczuć. Ofiarny jako żołnierz w obliczu niebezpieczeństwa, chodził do pierwszych linii bojowych i miał zawsze kontakty ze swoimi żołnierzami i z dowódcami na poszczególnych odcinkach" - mjr Kazimierz Larys, szef Wydziału V KO Warszawskiego AK, o Antonim Chruścielu.

Rozkazem Naczelnego Wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego z 14.09.1944 r. został awansowany do stopnia gen. brygady - „za wybitne dowodzenie i przykład osobistego męstwa w walkach o Warszawę”. 
Od 20.09.1944 r. dowodził nowo utworzonym Warszawskim Korpusem AK. 

Po kapitulacji Powstania był więziony w niemieckich oflagach, w maju 1945 r. uwolniony przez Amerykanów. 
Po wojnie pozostał na emigracji w Londynie. Objął stanowisko z-cy Szefa Sztabu Głównego Polskich Sił Zbrojnych. W 1947 r. został członkiem Rady Naczelnej Koła Żołnierzy AK. W 1946 r. komunistyczne władze pozbawiły go stopnia generała i obywatelstwa Polskiego. W 1971 r. Rada Ministrów PRL uchyliła tę decyzję, jednak nie ogłosiła publicznie. 

W 1956 r. przeniósł się do Waszyngtonu, pracował jako prawnik, potem jako tłumacz. Zmarł 30.11.1960 r. Z inicjatywy Polonii  jego szczątki przeniesiono do sanktuarium w Doylestown w Pensylwanii, zwanego amerykańską Częstochową. 28.07.2004 r. urny z prochami Generała i i Jego Małżonki Walerii zostały sprowadzone do Polski.

Odznaczenia: Krzyż Kawalerski, Złoty i Srebrny Orderu Virtuti Militari, Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie), Krzyż Niepodległości, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, 4. krotnie Krzyż Walecznych, Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż AK.

Pamięć, Cześć i Chwała Generałowi Antoniemu Chruścielowi.


Źródło :
https://warhist.pl/biogr…
https://www.1944.pl/pows…
https://ciekawostkihisto…
http://www.polskieradio…