Henryk Sienkiewicz opracował symulację kryzysu imigracyjnego

„Ku pokrzepieniu serc”-wiadomo już, o kim mowa. Henryk Sienkiewicz stworzył niezwykle barwną trylogię, która… w zaskakujący sposób przewidziała przyszłość, choć oczywiście całkiem przypadkiem. W zamyśle Sienkiewicza musiało to być zaledwie samo historical fiction, coś dla jego czasów śmieszne i niepojęte, że coś takiego faktycznie mogłoby się wydarzyć w nowożytności. A jednak.

O czym mowa? O fabule „Pana Wołodyjowskiego”. Rzeczpospolita Obojga Narodów przygotowywała się do nadciągającej wielkimi krokami wojny z Imperium Osmańskim. W tej sytuacji część szlachty zamierzała wzmocnić się nowymi jednostkami tatarskimi, tzw. Lipkami. Przewodził im Azja Tuhajbejowicz, który opracował swój własny, perfidny plan. Dobrze wiedział, że wyczekującej w niepokoju uderzenia tureckiego Rzeczypospolitej brakuje sił, toteż Tatar chciał zbałamucić siły Rzeczypospolitej i zaproponować wielką migrację Tatarów z Krymu na południowo-wschodnie ziemie koronne. Chciał się jawić jako sojusznik Rzeczypospolitej, który, wykorzystawszy swój autorytet wśród Tatarów, stanie na czele nowego narodu zamieszkującego stepy koronne i wiernie Polsce służącego, ratującego przed nadciągającą nawałnicą Turków. A jeśli ktoś się w Polsce nie zgodzi, to się z nim armiami rozprawimy.

Pan podstoli nowogrodzki Bogusz był tym pomysłem onieśmielony i zachwycony, lecz był to raczej obraz naiwności. Przebiegła charyzma Azji go zamroczyła, więc poddał się ideowo temu pomysłowi. Gdy jednak przedstawił go hetmanowi Janowi Sobieskiemu, przyszły król zagrzmiał „Człowieku! Toż to on już przy tobie groźby i przyszłe zbrodnie przeciw Rzeczypospolitej zapowiadał!”, brutalnie ściągając zawstydzonego szlachcica na ziemię. I rzeczywiście, gdy tylko Azja otrzymał uprzejmą odmowę, wściekł się i wraz ze swymi towarzyszami splądrował kilka miast. Porwaną zaś w jasyr, delikatną pannę Ewę tak katował, że ta wręcz ze strachu postradała zmysły. Potem zaś bez zastanowienia on i siły jego zdezerterowały za granicę, by przyłączyć się do nadciągającej na Kamieniec Podolski nawałnicy tureckiej.


Bunt Lipków faktycznie był prawdziwym wydarzeniem historycznym, lecz tak naprawdę niewielkim i bardzo małym. Sienkiewicz wyolbrzymił to wszystko na rzecz podbudowania akcji. Choć pomysł z migracją Tatarów autor zmyślił, to jednak zaskakuje on dziś spostrzeżeniami i analogiami wobec tego, co to dziś Europa wyprawia… Tylko czy Stasiów Tarkowskich Europie wystarczy?