„Prywatne wynalazki” w publicznej szkole wyższej?

„Prywatne wynalazki” w Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu? Patent non olet???
 
1.Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła w dniach od 25 czerwca 2012 r. do 16 stycznia 2013 r. kontrolę dotyczącą wdrażania innowacji przez szkoły wyższe  i  parki technologiczne. Kontrola dotyczyła 25 jednostek: 16 publicznych szkół wyższych i 9 podmiotów zarządzających ośmioma parkami technologicznymi. 

W związku z tą kontrolą  (Informacja o wynikach kontroli Wdrażane innowacji  przez szkoły wyższe i parki technologiczne, Najwyższa Izba Kontroli, http://www.nik.gov.pl/plik/id,...), Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu otrzymał „ocenę negatywną” (Wystąpienie pokontrolne  NIK, NIK Delegatura we Wrocławiu - http://www.nik.gov.pl/kontrole...), a pozostałe dwie wrocławskie jednostki (Politechnika Wrocławska i Wrocławski Park Technologiczny S.A.) otrzymały  „ocenę  pozytywną  mimo stwierdzonych nieprawidłowości”. Najwyższa Izba Kontroli   stosuje tylko 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna.

W wystąpieniu pokontrolnym  NIK, dotyczącym Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu napisano w uzasadnieniu oceny  ogólnej, co następuje: „Najwyższa Izba Kontroli ocenia negatywnie działalność Uniwersytetu w zakresie wdrażania innowacji w latach 2010-2012, w związku ze stwierdzeniem uchybień i nieprawidłowości”, które chcę tutaj rozpatrzyć bardziej szczegółowo.
 
Dlatego  dziś  poświęcę uwagę tylko finansowaniu badań i prac rozwojowych oraz posiadanym prawom własności przemysłowej. W wystąpieniu pokontrolnym czytamy m.in.:
„W 1 z 10 projektów rozwojowych, dotyczącym „Opracowania technologii uprawy miskanta olbrzymiego i możliwości wykorzystania słomy na cele energetyczne i pozaenergetyczne” ujawniono brak należytych działań zapewniających ochronę prawną wynalazków powstałych w związku z badaniami prowadzonymi na Uniwersytecie.”

1.Jak zatem wyglądało „finansowanie badań i prac rozwojowych oraz posiadane prawa własności przemysłowej” zgodnie z wystąpieniem pokontrolnym  dotyczącym Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu?
 
„W okresie 2010-2012 (do 31 października) Uniwersytet zakończył realizacje 3 zamawianych projektów badawczych i 10 projektów rozwojowych.  W okresie tym nie były realizowane projekty celowe.(…) W okresie 2010-2012 (do 8 października) Uniwersytet uzyskał 131 patentów, a do ochrony patentowej zgłoszono 150 wynalazków, dla których wydano 40 decyzji o udzieleniu patentu.
 
”W tym samym czasie nie udzielono Uczelni praw z rejestracji wzorów przemysłowych czy praw ochronnych na wzór użytkowy, jak również nie zgłaszano do objęcia ochroną wzorów przemysłowych  i użytkowych.”(…)
 
”W 64 ze 131 przypadków uzyskania patentów w badanym czasie, ochrona patentowa wygasła już po pierwszym, 3-letnim okresie ochrony, a 5 kolejnych wynalazków utraciło ochronę po ochronie trwającej od 4 do 7 lat. „
 
Ciekawe wytłumaczenie przedstawili „w kwestii powodów wygaszenia ochrony wynalazków po pierwszym okresie ochronnym”: „Roman Kołacz - Rektor Uczelni stwierdził, że najczęściej spowodowane to było brakiem szans na ich komercjalizacje.”
 
„Tadeusz Trziszka – Prorektor ds. Innowacji i Nauki wskazał na brak rentowości utrzymywania tylu patentów, nierokujących sukcesu komercyjnego oraz fakt, że patenty stanowiły i stanowią istotny element przy ocenie parametrycznej jednostek.”(…)
 
„W badanym okresie nie finalizowano projektów badawczych finansowanych ze środków Unii Europejskiej, natomiast w toku realizacji było 6 takich projektów, współfinansowanych w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, dla których w 2 przypadkach Uczelnia była liderem projektu, a w 4 partnerem.  W związku z realizacja tych 6 projektów Uczelnia dokonała 1 międzynarodowego i 34 krajowych zgłoszeń patentowych, uzyskując 6 patentów, w tym patent, który jako jedyny w badanym okresie został przez Uczelnie skomercjalizowany.” (…)
  
2.W działalności Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu  w zakresie ochrony własności przemysłowej  NIK stwierdziła m.in. takie nieprawidłowości:
 
(…) W myśl § 6 ust. 1 Regulaminu prawo do uzyskania patentu na wynalazek, prawo ochronne na wzór użytkowy oraz prawo z rejestracji wzoru przemysłowego, a także prawo wyłącznego korzystania z nich w sposób zarobkowy lub zawodowy, dokonanych w warunkach określonych w § 2 regulaminu, przysługiwały Uczelni.
 
Jeżeli przedmiot był rezultatem współpracy twórcy, którego dotyczy Regulamin, z osobami niepodlegającymi jego przepisom, w tym także zatrudnionym w podmiotach gospodarczych, twórca obowiązany był zgłosić to Rzecznikowi Patentowemu Uczelni, celem prawnego uregulowania własności wyniku.
 
Regulamin  zarządzania prawami autorskimi, prawami pokrewnymi, prawami własności przemysłowej oraz zasad komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych w  Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu . Załącznik do uchwały nr 181/2012 Senatu Uniwersytetu  Przyrodniczego we Wrocławiu z dnia 20 grudnia 2012 r. http://www.up.wroc.pl/p/bip/ak...
 
Uchwała nr 181/2012 Senatu Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu z dnia 20 grudnia 2012 roku w sprawie zatwierdzenia Regulaminu zarządzania prawami autorskimi, prawami pokrewnymi, prawami własności przemysłowej oraz zasad komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu http://www.up.wroc.pl/akty_pra...
 
„W związku ze zrealizowanym w okresie od 5 marca 2007 r. do 4 marca 2010 r. na Wydziale Przyrodniczo-Technologicznym Uczelni projektem rozwojowym pt. „Opracowanie technologii uprawy miskanta olbrzymiego i możliwości wykorzystania słomy na cele energetyczne i pozaenergetyczne”, dokonane zostało zgłoszenie patentowe dotyczące wytwarzania mat sorpcyjnych z misktanta olbrzymiego.”
 
„Zgłoszenia tego, nr PL 391720 z 5 lipca 2010 r., dokonał Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Płyt Drewnopochodnych Spółka z o.o. z siedziba w Czarnej Wodzie, który jednocześnie został wskazany jako jedyny uprawniony do uzyskania ochrony na wynalazek.”
 
”Uczelnia, mimo że poniosła koszty badań przy wykorzystaniu słomy miskanta olbrzymiego na cele pozaenergetyczne (jako ściółki w kurnikach i do zwalczania odorów) w wysokości 116,2 tys. zł, nie została wskazana w zgłoszeniu jako podmiot uprawniony do uzyskania ochrony patentowej.”
 
„Zauważyć należy, iż w raporcie końcowym z realizacji ww. projektu rozwojowego jako autorów wynalazku **wymieniono dwóch pracowników OBR Przemysłu Płyt Drewnopochodnych oraz czterech pracowników Uniwersytetu, którzy nie zgłosili Rzecznikowi Patentowemu Uczelni faktu współpracy przy opracowaniu wynalazku i dokonania jego zgłoszenia.”**
 
„W złożonych w tym zakresie wyjaśnieniach Andrzej Kotecki – Kierownik Katedry Szczegółowej Uprawy Roślin (Kierownik projektu) stwierdził m.in., że o tym zgłoszeniu patentowym nie informował Rzecznika Patentowemu Uczelni, gdyż wnioskodawcą  zgłoszenia był OBR Przemysłu Płyt Drewnopochodnych, który w grancie na realizacje projektu pt. „Opracowanie technologii uprawy miskanta olbrzymiego i możliwość wykorzystania słomy na cele energetyczne i pozaenergetyczne” nie partycypował finansowo jako wykonawca zadania.  Dostarczył natomiast Uczelni w 2004 r. sadzonki miskanta pochodzące z wymarzniętej plantacji, a współautorowi zgłoszonego wynalazku, prof. Zbigniewowi Dobrzańskiemu, maty wykonane z miskanta do badań nad chłonnością.  Z tych względów  - według Kierownika projektu - OBR Przemysłu Płyt Drewnopochodnych był wnioskodawcą  zgłoszenia patentowego, co do którego na Uczelni wszczęto czynności na rzecz zawarcia umowy o współwłasności prawa do wynalazku.
 
Analogiczne  wyjaśnienia  złożył Zbigniew Dobrzański – Kierownik Katedry Higieny Środowiska i Dobrostanu Zwierząt.”(…)
 
Musimy jednak  zauważyć, że  chyba coś  dziwnego się dzieje w sprawie patentów, skoro naukowcy „zapominają” o swojej Uczelni i prawach Uczelni (patrz wspomniany powyżej Regulamin) do wynalazków i patentów. Powinniśmy  zatem zajrzeć koniecznie na strony  Urzędu Patentowego RP.
 
Dane  ze strony Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej  -  http://pl.espacenet.com/
 
Sposób wytwarzania mat chłonnych i uzyskane tym sposobem maty chłonne 
 
PL 391720  (A1)  -  Sposób wytwarzania mat chłonnych i uzyskane tym sposobem maty chłonne

Data publikacji: 2012-01-16
Twórca(y): ANDRZEJ KOTECKI [PL]; LESZEK DANECKI [PL]; MARIA ANTONI HIKIERT [PL]; MARIUSZ KORCZYŃSKI [PL]; SEBASTIAN OPALIŃSKI [PL]; ZBIGNIEW DOBRZAŃSKI [PL]
Zgłaszający: OŚRODEK BADAWCZO-ROZWOJOWY PRZEMYSŁU PŁYT DREWNOPOCHODNYCH SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ [PL]
Klasyfikacja: międzynarodowa: A61L2/18; B27N3/12; D04H1/04
Nr zgłoszenia lub nr publikacji zgłoszenia: PL20100391720 20100705 

Skrót  PL 391720  (A1)
„Sposób wytwarzania mat chłonnych charakteryzuje się tym, że do wytwarzania mat chłonnych stosuje się dojrzałe łodygi miskanta olbrzymiego po ich rozdrobnieniu, przy czym łodygi te rozdrabnia się w urządzeniu rozdrabniającym z kontrolowanym rozdrabniaczem nożowym i sitem sortującym, w którym uzyskuje się cząstki rozdrobnione w postaci wiórów o nieregularnym obrysie o powierzchni od 1 do 10 mm2, następnie rozdrobnione cząstki suszy się, a po wysuszeniu nanosi się w zaklejarce na rozdrobnione cząstki drobiny kleju na bazie żywic polikondensacyjnych, przy czym korzystnie dodaje się też związki polepszające własności chłonne i po wymieszaniu, powstałą mieszaninę umieszcza się w skrzyniach formujących, w których pod naciskiem w prasie zimnej formuje się arkusze mat chłonnych, które następnie poddawane są prasowaniu na gorąco lub na zimno, a w końcowym procesie maty chłonne poddawane są obróbce wykańczającej.”
 
Źródło: http://pl.espacenet.com/public...)
 
„W raporcie końcowym z realizacji własnego rozwojowego projektu badawczego pt. „Chemiczna ekstrakcja frakcji proteinowo-fosfolipidowych żółtka jaja, ich enzymatyczna modyfikacja ukierunkowana na wykorzystanie biomedyczne oraz produkcj e suplementów diety”, prowadzonego od 10 sierpnia 2007 r. do 9 sierpnia 2010 r. na Wydziale Nauk o Żywności, **nierzetelnie wykazano**, że wyniki badań są własnością Uczelni wyszczególniając przy tym zgłoszenie patentowe nr PL 383170 z 20 sierpnia 2007 r. jako sposób upowszechniania i popularyzacji wyników przedmiotowego projektu badawczego.
 
W związku bowiem z tym zgłoszeniem 12 czerwca 2012 r. udzielony został patent nr 212777 firmie Florian Ryszka Biochefa Farmaceutyczny Zakład Naukowo-Produkcyjny z siedzibą w Sosnowcu.”
 
W złożonych na tę okoliczność wyjaśnieniach  Tadeusz Trziszka - Prorektor ds. Nauki i Innowacji, a równocześnie Kierownik tego projektu stwierdził m.in., że wynalazek nie został dokonany na Uniwersytecie, wskazanie zgłoszenia w raporcie końcowym nastąpiło na skutek błędu, a „na przypadkowość tego zajścia wskazuje fakt, iż patent zgłoszono 20.08.2007 r., podczas gdy realizacje projektu rozpoczęto 10.08.2007 r.”.
 
Dane  ze strony Urzędu Patentowego RP - http://pl.espacenet.com/
 
The manner of obtaining calcious preparation
 
PL383170 (A1) - The manner of obtaining calcious preparation
 
Twórca(y): RYSZKA FLORIAN [PL]; DOBRZAŃSKI ZBIGNIEW [PL]; TRZISZKA TADEUSZ [PL]; DOLIŃSKA BARBARA [PL].
Zgłaszający: RYSZKA FLORIAN Biochefa Farmaceutyczny Zakład Naukowo-Produkcyjny  z siedzibą w Sosnowcu.

Klasyfikacja: międzynarodowa: A23L1/304; A61K33/06; A61P3/02 - cooperative:
Nr zgłoszenia lub nr publikacji zgłoszenia: PL20070383170 20070820
Numer(y) pierwszeństw(a): PL20070383170 20070820
 
Także opublikowany jako: PL212777 (B1)
Skrót PL 383170 (A1)
„Sposób otrzymywania preparatu wapniowego, zawierającego skorupy jaj, charakteryzuje się tym, że skorupy jaj z błonami podskorupowymi przemywa się wodą wapienną lub alkoholem o stężeniu od 30 do 90%, zawierającym środek dezynfekujący o stężeniu od 0 do 3%, po czym przemyte skorupy jaj suszy się do 12 godzin w temperaturze od 80 do 130°C do uzyskania stałej masy, którą mikronizuje się do wielkości cząstek do 100 mikronów i mieszając z substancjami wypełniającymi wprowadza się kwas organiczny w ilości od 2 do 20% i poddaje granulacji, a następnie uzyskany granulat przesiewa się, konfekcjonuje do kapsułek i saszetek lub tabletkuje.”
 
Źródło:
http://pl.espacenet.com/public...,
http://pl.espacenet.com/public....
 
3. Sprawozdania  Rektora Uniwersytetu  Przyrodniczego we Wrocławiu z działalności uczelni  w  latach  2010-2012. Przyjrzymy się wkrótce  innym wynalazkom i  patentom, które zostały w sprawozdaniach przedstawione.
 
Sprawozdanie  Rektora Uniwersytetu  Przyrodniczego we Wrocławiu z działalności uczelni  w  roku 2010 -http://www.up.wroc.pl/p/bip/ak...
(…)5. DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWO-BADAWCZA, s.86-105,
(…)7. INNOWACJE, WDROŻENIA I PROMOCJA ABSOLWENTÓW, s.116-129.
 
Sprawozdanie  Rektora Uniwersytetu  Przyrodniczego we Wrocławiu z działalności uczelni   w roku 2011 - http://www.up.wroc.pl/p/bip/ak...
(…)5. DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWO-BADAWCZA, s.91-105,
(…)7. INNOWACJE, WDROŻENIA I PROMOCJA ABSOLWENTÓW, s.116-127.
 
Sprawozdanie  Rektora Uniwersytetu  Przyrodniczego we Wrocławiu z działalności uczelni  
w roku 2012 - http://www.up.wroc.pl/p/bip/ak...
(…)5. DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWO-BADAWCZA, s.103-117,
(…)7. INNOWACJE, WDROŻENIA I PROMOCJA ABSOLWENTÓW, s.131-150.
 
W związku z:

- Art. 61. ust. 1.  Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który mówi, że:
„Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji   o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.”

- Art. 63  Konstytucji Rzeczy Pospolitej Polskiej, który mówi, że:
„Każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Tryb rozpatrywania petycji, wniosków i skarg określa ustawa.”, 

w  dniu 17.12.2013 r. przesłałem  elektroniczne pismo, m.in.  z  następującym  zapytaniem/stwierdzeniem do Rektora i Senatu UPWr:  „W związku z  przeprowadzoną  na początku  2013  roku kontrolą przez Najwyższą Izbę Kontroli w Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu  – „NIK o wdrażaniu innowacji przez szkoły wyższe i parki technologiczne” (w załączeniu), nie zauważyłem żadnej, a tak przecież ważnej informacji dotyczącej  tej  kontroli, a  przedstawionej i rozpatrzonej w ramach posiedzenia Senatu UPWr.”

Odpowiedzi nie otrzymałem do dzisiaj, tj. 31 marca 2014 r.
 
Wnioski:
Mam tylko jeden. My podatnicy utrzymujący uczelnie państwowe/publiczne nie możemy przyzwolić na takie działania wyższych uczelni, a zwłaszcza jej władz i pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych.

Polecam w tym miejscu artykuł:  Szwindel "Innowacyjność", 10.01.2014, Cezary Kaźmierczak http://kazmierczak.tocowazne.p...
 
Opracował:
©Roman Andrzej Śniady, Wrocław, dnia 31.03.2014 r.
Kto milczy, ten przyzwala (Mikołaj Rej)

Część II w przygotowaniu.