Witaj: Niezalogowany | LOGOWANIE | REJESTRACJA
Efekt Lucyfera
Wysłane przez Teresa Bochwic w 22-07-2013 [18:41]
Czy rzeczywiście zwykli ludzie zdolni są bez groźby fizycznej krzywdzić a nawet mordować swoich bliźnich, czy robią to tylko jednostki nienormalne? Czy ma tu coś do powiedzenia społeczeństwo, wychowanie, obyczajowość, czy raczej genetyczne wyposażenie człowieka, lub jego tzw. istota gatunkowa?
Bardzo ciekawy tekst na ten temat znalazł się w ostatnim Plusie-Minusie (niedzielna „Rzeczpospolita”). Jest to wywiad ze sławnym prof. Philipem Zimbardo, psychologiem społecznym (ur. 1933), żonatym z Polką. Z wielu eksperymentów wynika niestety, że wyraźna większość normalnych ludzi, kiedy dostaje w ręce absolutną władzę, gotowa jest krzywdzić. Podobnie pod naciskiem stanowczego polecenia jakiegoś autorytetu, np. rozkazów dowódcy, ale także naukowca podczas eksperymentu - zwykły człowiek zdolny jest zadawać innemu ból, a nawet narażać go na śmierć. Sławny jest eksperyment Milgrama, w którym starszy nobliwy pan, utytułowany naukowiec w białym kitlu namawiał skutecznie różnych ludzi w USA do rażenia za karę prądem osób, które rzekomo źle wykonywały zadanie. Powtórzony w wielu krajach, zawsze dawał pesymistyczny wynik – większość badanych (zależnie od wariantu od 60 do 95 proc.) ulegała poleceniom autorytetu, rażąc prądem bliźnich aż do zagrożenia ich życia, śmiertelną dawką włącznie. Bez zagrożenia własnego życia, bez grożenia śmiercią najbliższych – tu dyskusja przeniosłaby się na inny grunt. Oczywiście, uderzenia prądem były pozorowane, ale naciski były prawdziwe. Wyciągano stąd smutny wniosek – ludzie są zdolni do wszystkiego, jeżeli coś im poleci autorytet (mechanizm przywództwa), choć pocieszające było, że jednak od 5 do 40 proc. badanych umiało mu odmówić dręczenia drugiego człowieka.
Dlaczego jednak rzeczywiście prawie każdy ulega takim namowom, i to dziś, po Holocauście, po niemieckich obozach zagłady i sowieckich łagrach, po Kambodży Pol-Pota i trudno już wymienić, ilu masowych zbrodniach? Czy to natura człowiecza? Zawsze wydawało mi się, że gdyby podobny eksperyment rozpocząć w Polsce przez 1939 rokiem, wśród ludzi wychowanych w wierze katolickiej i 10 przykazań, w szacunku dla innych, dla życia, dla siebie samych wreszcie, ludzi odwagi, honoru i miłości bliźniego – że wynik byłby inny. Że to niemożliwe, że kultura, wiara upadły po okropnościach II wojny światowej, ale przedtem wcale nie wszyscy ludzie reagowaliby tak samo. A i dziś widać jednak różnice.
Sławnego psychologa, Philipa Zimbardo, zapytał Jędrzej Bielecki: Czy gdyby w czasie wojny Żydzi byli strażnikami, a Niemcy w getcie, to Żydzi też znęcaliby się nad Niemcami? Straszne pytanie, straszne odwrócenie ról, a przecież jakże, wydawałoby się, oczywiste. Nie, odpowiada Zimbardo. Żydzie nie mordowaliby masowo więźniów, nie znęcaliby się nad nimi. Nie, bo w kulturze żydowskiej fundamentalną wartością jest od wieków życie. Nie ma też tam pruskiej tradycji dyscypliny i hierarchii. I nie było antygermańskości.
To bardzo ważne stwierdzenie. Pokazuje, jak doniosłe jest wychowanie i panująca w społeczeństwie kultura moralna. Szacunek dla życia oparty na wierze, umiłowanie wolności, wczuwanie się w innych ludzi – to wartości, które sprzyjają życiu i dobrostanowi społecznemu. Nie ma mowy o tolerancji dla amoralności, dla sikających na znicze, dla jakiejkolwiek krzywdy.
Niestety, stan moralny Europy, starej Europy, podobnie jak stan moralny Polski nie napawa optymizmem. Wystarcza jedno pokolenie niszczonego ładu moralnego, żeby zło podniosło gadzią głowę, i żeby dobro musiało się tłumaczyć, że w ogóle istnieje.
Stąd obawy na przyszłość nie muszą być przesadzone, jeżeli chodzi o nieodpowiednie, zbrodnicze tradycje.
A jak jest z bohaterami? To też zwykli ludzie – odpowiada Zimbardo – czynią dobro, poświęcając się dla innych. Bez wychowania moralnego, odróżniania dobra od zła, nie można by się tego po nich spodziewać.
Komentarze
22-07-2013 [18:47] - NASZ_HENRY | Link: Poleciała Pani do Rzepy
i odleciała całkowicie ;-)
23-07-2013 [12:30] - Teresa Bochwic | Link: ???
???
22-07-2013 [20:11] - iks06 | Link: PRZYPOMNE ETYKE U UMILOWANIE BLIZNIEGO
Przypomniała nam Pani to, co jest najcenniejsze w żydowskiej etyce: nie czyń drugiemu, co tobie niemiłe, lub traktuj obcego tak, jak sam chciałbyś być traktowany na obcej ziemi. Naprawiaj świat. Bądź światłem dla narodów." No tak, a teraz moze dla rownowagi WYBRANE CYTATY Z TALMUDU (wypada miec nadzieje, ze Talmud nie jest na cenzurowanym) : Księga I rozdział 17 Pożresz wszystkie ludy, które Jehowa odda w twe ręce.Nie waż się ich oszczędzać,ani służyć ich bogom,bo to by ci nałożyło stryczek. (1.17.8) Daję tobie i twemu potomstwu kraj, w którym ty będziesz cudzoziemcem, to jest kraj Kanaan na wieczne posiadanie. (1, 22, 17). Pozostan cudzoziemcem w tym kraju, a ja będe z tobą i będę cię blogoslawil, bo tobie i twemu potomstwu chcę~ oddać wszystkie te kraje. (2, 3, 4, 12-13) Bacz i strzeż się, abyś nie wszedl w uklady z mieszkańcami kraju, w którym zamieszkales, by nie zasiewali zgorszenia wsród was, ale ty masz wlasnie burzyc ich oltarze, ich bogów zwaIić, a ich swięte gaje wytrzebić. Izajasz. (61, 5 - 6). Obcy będą stali przed wami i wasze trzody paśli, a cudzoziemcy będą waszymi parobkami i ogrodnikami waszych winnic, a wy będziecie spozywali dobra pogan i pysznili się ich wspanialoscią. (60, 10-12).Obcy bedą budowaIi wasze mury, a ich kroIowie wam będą słuzyli ;
22-07-2013 [20:15] - iks06 | Link: cd
bedą budowaIi wasze mury, a ich kroIowie wam będą słuzyli ; a wasze bramy muszą być otwarte dzien i noc, aby tędy wchodzilo do was ich bogactwo i ich króIowie.(60, 16).Ty wyssiesz mIeko z ludów, a piersi królów ciebie muszą nakarmić.! " :„Wycinajcie istoty ludzkie, gdyż narody świata nie są ludźmi, lecz zwierzętami.” Baba Mecia 114,6. „Na dom goja patrzcie jak na zagrodę dla bydła.” Tosefta, Erubin VIII. „Kiedy ktoś patrzy na zamieszkałe domy gojów, mówi ‘Pan zniszczy dom dumnego.’ A kiedy widzi się je zniszczone, mówi ‘ujawnił się Pan zemsty.
23-07-2013 [12:29] - Teresa Bochwic | Link: Ale to chyba było ustanowione
Ale to chyba było ustanowione w czasach bliskich kodeksowi "oko za oko, ząb za ząb", wyjątkowo na owe czasy łagodnemu i sprawiedliwemu?
22-07-2013 [20:16] - iks06 | Link: cd
ię je zniszczone, mówi ‘ujawnił się Pan zemsty.” The Babylonian Talmud, Beraszot 58,6. „Ci którzy nie znają Tory i proroków muszą być zabici. Kto ma władzę by ich zabić, niech zrobi to otwarcie mieczem, a jeśli nie, niech użyje podstępu i skończy z nimi.” Schulchan Aruch: Choszen Hamiszpat, 425,50. „Żyd może okraść goja, może go oszukać w rachunku, który winien być przez niego odebrany, inaczej byłoby zhańbione imię Boga.” Schulchan Aruch, Choszen Hamiszpat, 318. „Gdyby goj któremu Żyd jest winien pieniądze zmarł i jego potomkowie nie wiedzieli o długu, Żyd nie ma obowiązku go spłacić.” Schulchan Aruch, Choszen Hamiszpat 283,1. „Syn Noego, który ukradłby grosz powinien być skazany na śmierć, ale Izraelita może zrobić krzywdę gojowi, gdyż jest napisane nie zrobisz krzywdy sąsiadowi, ale nie jest powiedziane nie zrobisz krzywdy gojowi.” Miszna, Sanhedryn, 57. „Rzecz zgubiona przez Goja może nie tylko być trzymana przez tego kto ją znalazł, ale jest zakazane by ją zwrócić.” Schulchan Aruch, Choszen Hamiszpat. 266,1. „Kto złożył przysięgę w obecności Gojów, rabusiów i urzędnika celnego nie jest za nią odpowiedzialny.” Tosefta Szebnot, 11. Moed Kattan 17a. Jeżeli Żyd jest skuszony by czynić źle, powinien pojechać do miasta tam, gdzie nie jest znany i tam robić źle. Żydzi są boscy: Sanhedrynu 58b. Jeżeli poganin (nie-Żyd) uderza Żyda, goj musi być zabity. Uderzyć Żyda to jest to samo, co uderzyć Boga
22-07-2013 [20:18] - iks06 | Link: cd
Żyda to jest to samo, co uderzyć Boga. Sanhedrynu 57a. Żyd nie musi zapłacić gojowi ("Cuthean") zapłaty, której był mu winny za pracę. Baba Mezia 24a. Jeżeli Żyd znajduje przedmiot zgubiony przez goja ("pogański"), to nie musi on być zwrócony.Sanhedrynu 57a. Kiedy Żyd zamorduje goja ("Cuthean"), nie będzie żadnej kary śmierci. Jak Żyd okradnie od goja, może sobie zatrzymać. Baba Kamma 113a. Żydzi mogą użyć kłamstw ("wybiegów") by oszukać goja.I na koniec:Yebamoth 98a. Wszystkie nieżydowskie dzieci są zwierzętami. Abodah Zarah 36b. Nieżydowskie dziewczyny są w stanie nieczystości (niddah) od urodzenia.
22-07-2013 [21:04] - Marek1taki | Link: Profesor Zimbardo wykazał się instynktem samozachowawczym
odpowiadając na pytanie: "Czy gdyby w czasie wojny Żydzi byli strażnikami, a Niemcy w getcie, to Żydzi też znęcaliby się nad Niemcami?" Nie ma przesłanek by sądzić, że Żydzi nie podlegają tym samym prawom psychologicznym co inni. Widać to zresztą po ich zachowaniach względem Palestyńczyków.
Mnie osobiście interesuje czy podobny mechanizm ma wpływ na ukształtowanie się w przeważającej części społeczeństwa (nawet tej o katolickich i patriotycznych przekonaniach) lewicowych poglądów gospodarczych. Ostatecznie mamy w tych poglądach do czynienia z agresją wobec bliźnich i siebie samego z nakazu autorytetów: mediów, świata nauki, ze strony polityków. A może to zwykła krótkowzroczność chytrości? Widać bezpośrednie korzyści a kosztów ukrytych, które wszyscy ponosimy nie widać. Może to całkiem świadome zastosowanie maksym bliższa ciału koszula i po nas choćby potop? Zwłaszcza gdy komuś doskwiera bieda?
22-07-2013 [21:53] - Magdalena | Link: Polecam
http://www.planeteplus.pl/doku...
23-07-2013 [00:09] - Janko Walski | Link: Wydawałoby się, że historia nie pozostawia wątpliwości
co do pochodzenia demona zła. Jeśli jednak intelektualiści kwestionują chrześcijańskie korzenie cywilizacji europejskiej, to otwierają nowy rozdział i tylko kwestią czasu jest kiedy wybuchnie nowa hektabomba nowych tragedii. Chrześcijańska kultura poszła znacznie dalej w kierunku wysokich standardów cywilizacyjnych niż żydowska, którą wyróżnia Zimbardo. Przykład Niemców czy Rosjan pokazuje do czego prowadzi odejście od niej. Nie widzę wyjątkowości Żydów. Oni posunęli się tak samo daleko jak Niemcy popadając w bolszewicki amok. Paradoksalnie tę naukę odrzucają ci którzy powinni lepiej niż inni ją rozumieć - ludzie zadufani w swojej ponadprzeciętnej inteligencji i wiedzy.
23-07-2013 [12:27] - Teresa Bochwic | Link: Bardzo podzielam Pana
Bardzo podzielam Pana refleksje. Natomiast sądze, że Żydzi byli przykladowo przytoczeni przez pytającego, jako bardzo drastyczny, wyrazisty i jednoznaczny przykład ew. odwrócenia ról.
23-07-2013 [08:11] - gorylisko | Link: czy tak trudno zadać pytanie
Czy wykonano kiedys test Milgrama na Żydach ?? Dlaczego nie zbadano sprawy empirycznie tylko operuje się uczona paplaniną ?
Niech ktoś wykona badania, przedstawi wyniki i...potem będziemy dyskutować...
23-07-2013 [08:22] - izabela | Link: @Teresa Bochwic
Czy masowy udział tej nacji w sowieckim aparacie przemocy nie jest czasem sprzeczny z tezami profesora? To jest tak jakby w sądzie, wobec faktów wskazujących na mordercę twierdzić: " on jest do tego genetycznie czy kulturowo niezdolny" . Jest - jak każdy- zdolny, a nie ma tu chyba sensu licytować się liczbą zamordowanych i torturowanych.
23-07-2013 [10:35] - kolarz | Link: Masowy udział...
Szanowna Pani Izabelo
Jaka jest różnica między Żydem a osobą pochodzenia żydowskiego wywodzącą się z rodziny "lewicujących intelektualistów"?
To jest w zasadzie retoryczne pytanie, ale nie sposób nie zauważyć, że prawdziwy Żyd to Żyd religijny. Narodowość tę tworzy i umacnia religia, w jeszcze wyższym stopniu, niż np. Polaków. A jeśli Żyd porzuca religię, co może zachodzić na skutek niezbyt szczęśliwie przebiegającej asymilacji, celowych oddziaływań, mód intelektualnych, zapędów totalitarnych w kierunku "ateizmu państwowego" - to pozostaje próżnia w miejscu przez religię zajmowanym.
A natura nie znosi próżni i zapełnia ją różnymi importami kulturowymi (na ogół pasującymi do lokalnych warunków jak przysłowiowy kwiatek do kożucha), pokracznymi logicznie ideologiami lub tworzy... nowe zasady wiar!
Czy ktoś jest Żydem tylko dlatego, że nazywa się (dajmy na to) Neftali Frenkiel i jego rodzice maja "ketubę"? Nie! Gdyby żył w zgodzie z zasadami swojej wiary, to nie nawiązałby aż tak bliskiego "flirtu" z komunistami, żeby wymyśleć i wdrożyć system trzech kotłów.
Być może tradycyjny żydowski trybalizm ma w pewnych przejawach podobieństwo do faszystowsko - komunistycznego stosunku do własności prywatnej, ale przecież on nigdy nie występował przeciwko tejże własności (wręcz przeciwnie!), czego nie można powiedzieć o wspomnianych dwóch szczytowych formach socjalizmu.
Dzisiaj w Polsce panuje pewnego rodzaju moda na przypisywanie Żydom antypolskości, agenturalności, czy wręcz kryminalnych zbrodni związanych z okresem "utrwalania władzy ludowej". Czy jest to antysemityzm? Nie. Jest to przejaw niezrozumienia sytuacji. To, że czyjś dziadek świętował w sobotę, czy "hailował" w Wehrmachcie ma tyle samo wspólnego z postawą wnuczka, czyli nic.
Czymś innym są "czerwone dynastie", tu rzeczywiście jest pewna "ciągłość" wynikająca z zależności majątkowych, nepotyzmu, bezalternatywności rodzinnego przekazu i wychowania. Ale warto zauważyć, że w tym zjawisku Żydzi w Polsce nie mają żadnego udziału a osoby pochodzenia żydowskiego wprawdzie mają udział spory ale to nie one to zjawisko tworzą.
23-07-2013 [10:55] - izabela | Link: @kolarz
Całkowicie się z Panem zgadzam. Być może profesor wyraził się nieściśle, a może Pani Teresa skróciła jego wypowiedź dlatego odczytałam ją jako rasizm à rebours. Bo twierdzenie, że jakaś nacja jest niezdolna do okrucieństwa to to samo co twierdzenie, że jest do tego wyjątkowo predystynowana.
23-07-2013 [12:24] - Teresa Bochwic | Link: To bardzo cienka sprawa. Nie
To bardzo cienka sprawa. Nie nacja, nie rasa - tylko zbiorowość wychowana w takiej a nie innej tradycji, atmosferze moralnej, wspólnota fundowana na konkretnych wartościach. Zimbardo mówił o Zydach, wyjątkowo wyrazistej grupie pod względem wyznawanych wartości, ale moim zdaniem dotyczy to również wielu innych zbiorowości, niekoniecznie narodowych, choć przeważnie. Wypowiedź Zimbardo oczywiście skrócilam, ale nie sądze, żebym ją okaleczyła.
23-07-2013 [12:39] - dogard | Link: jak zachowywali sie zydzi
nawet wobec swoich pobratymcow najlepiej pokazala zydowska policja w gettech, bedaca w strukturach SS.ZYDZI ZAWSZE WYBIELAJA SWOICH,szczegolnie tych mordercow POLAKOW na kresach.Rowniez ci komunistyczni zydowscy zbrodniarze ,ktorzy weszli do POLSKI na kacapskich bagnetach POkazali swoje prawdziwie zbrodnicze i ludobojskie niszczenie PATRIOTOW POLSKICH.Takie to wspaniale moski, w wiekszosci ,zagoscily na naszych ziemiach.Do siebie do izraela nie chca wyjezdzac, tu ich geszefty trzymaja.Sporo jeszcze maja do zawlaszczenia.Wielce mi narod wybrany...do niszczenia innych NARODOW -- TO SIE ZGADZA.