Duch chińskiego filozofa

Tytuł to słowa chińskiego filozofa Yin Foo-sun (殷海光). O Yin pisałam już wcześniej tutaj: http://haniashen.blogspot.com/... Yin to postać bardzo ważna dla Tajwanu – przyczynił się do krzewienia idei wolności; to Yin dokonał pierwszego tłumaczenia na chiński „Drogi do zniewolenia” Friedricha Hayka.

Autor artykułu w „Liberty Times”, Cao Changqing, to jeden z najwybitniejszych obecnie chińskich publicystów prawicowych. Mieszkający w Nowym Jorku Cao publikuje w Stanach, na Tajwanie (cotygodniowa kolumna w „Liberty Times”) i Hong Kongu. Razem ze przyjaciółmi założył chińskojęzyczny portal „Prawica” : http://www.youpai.org/

Cao wspomina, że gdy ponad 10 lat temu żona przywiozła mu z Tajpej zbiór prac Yin Foo-sun, przejrzał je powierzchownie. Yin krytykował rządy KMT (Kuomintang) na Tajwanie, a dla Cao, który uciekł z Chin w 1989, KMT w porównaniu z KPChL (Komunistyczna Partia Chin Ludowych) to “małe piwo”. Dopiero po licznych podróżach na Tajwan w ostatnich latach i powrocie do lektury Yin Foo-sun, Cao przyznaje, że zrozumiał „mądrość i odwagę” Yin.Yin walczył o prawo do głoszenia własnych poglądów i za gwałcenie tego prawa krytykował rządy Chang Kaisheka (蔣介石). Zapłacił za to wysoką cenę: został wyrzucony z pracy na uniwersytecie, jego książki były zakazane a, jak wspominała żona Yun, „wokół domu 24 godziny na dobę krążyli tajniacy”. Umierający na raka Yin otrzymał zaproszenie od Harvard University, ale nawet wtedy władze się nie ugięły i nie wydały mu paszportu. Ale Yin był przede wszystkim zażartym antykomunistom. Na Tajwan przybył z Chang Kaiszekiem. To tu założył antykomunistyczne pismo „Wolne Chiny” (istniało tak długo jak nie pojawiły się w nim artykuły krytykujące reżim Chang’a). Yin pewnie dziś przewraca się w grobie gdy widzi jak KMT „brata się” z chińskimi komunistami. Nie mógłby zrozumieć dlaczego gdy na Tajwan przybywa chiński oficjał, Chen Yunlin (陳雲林), z ulic w Tajpej znikają flagi Tajwanu.Ponad 40 lat temuYin Foo-sun zarzucił KMT, że „przestali odróżniać dobro od zła” (顛倒黑白). Kiedy dziś słucha się przedstawicieli KMT określających chińskich towarzyszy z KPChL jako „jedną rodzinę”, to stwirdzenie Yin wydaje się nadal bardzo aktualne.

Yin był do końca swoich dni inwigilowany. Dziś na Tajwanie do krytykujących obecne rządy i ChRL puka policja. Cao Chanqing podał jako przykład Paula Lin (林保華), urodzonego w Chinach publicysty. Lin znany jest z ostrych wystąpień w mediach przeciw rządom komunistów w Chinach i polityce zbliżenia prowadzonej przez prezydenta Tajwanu, Ma Yingjiu. Mieszkającego w Tajpej Lin’a zaczęła ostatnio nachodzić policja, aby ‘wyjaśnić sprawy związane z imigracją” (Lin kilka miesięcy temu otrzymał obywatelstwo tajwańskie).

Sama doświadczyłam “wrażliwości” obecnych władz Tajwanu na tematy związane z ChRL”. Pisząc artykuł o Katyniu nawiązałam do mordów i prześladowań dokonywanych przez KPChL (wspomniałam min. o znajomym Hadzie więzionym w Chinach od ponad 10 lat/: http://www.niezalezna.pl/index...);  tajwańskie Biuro Rządowe (GIO) chciało opublikować artykuł w czasie gdy na Tajwanie promowany był film Wajdy “Katyń”. Jakie było moje zdziwienie gdy otrzymałam “ostateczną wersję” artykulu do druku usunięto wszystkie fragmenty dot. ChRL. Na moje pytanie dlaczego odpowiedziano, że ‘byłoby to nie zrozumiałe dla czytelnika na Tajwanie”; (oczywiście nie wyraziłam zgody na publikację)Umierający w wieku 51 lat Yin Foo-sun powiedział żonie, że "warto było pomimo prześladowań i wyrzeczeń walczyć o prawo do wyrażania własnych myśli". Dzisiejszy artykuł Cao Changqing kończy się stwierdzeniem, że właśnie tego ducha Yin Foo-sun ponownie potrzeba na wyspie.

http://haniashen.blogspot.com/

W dzisiejszym „Liberty Times” ukazał się artykuł Cao Changqing (曹長青) zatytułowany „KMT jest okropny, a KPChL przerażająca” (國民黨可惡，共產黨可怕).