Karateka u lekarza pierwszego konfliktu

 
Nowoczesna, nowo wyremontowana Przychodnia Rejonowo-Specjalistyczna POZ na warszawskich Stegnach.  Oczekiwanie na wizytę u specjalisty – pół roku. Miałam jednak to szczęście, że byłam już drugi raz, dlatego czekałam tylko cztery miesiące. W oznaczonym dniu i godzinie przyszłam więc 15 minut wcześniej do rejestracji, oddałam skierowanie (za każdym razem obowiązkowe) i czekałam chwilę  na wypisanie nowej karty, bo poprzednia zginęła. Po czym weszłam do poczekalni. Duszno, wszystkie okna zamknięte na amen, (pewnie by desperaci nie mogli wyskoczyć), pacjenci w różnym wieku, około 15 osób  siedzących sennie w oczekiwaniu na swoją kolej. Była dokładnie godzina 13, a pacjent, który właśnie wszedł do gabinetu,  był wyznaczony na dziesiątą z minutami. Spóźnienie poważne, jak dowiedziałam się na korytarzu od innych pacjentów, spowodowane późniejszym przyjściem lekarza oraz przyjęciem kilku pacjentów bez numerków i bez kolejki. Koło mnie siedział młody chłopak, obok jego krzesła leżał rentgen w szarej kopercie, który ciągle zsuwał się  na podłogę. Zwróciłam na niego uwagę dlatego, że wchodziłam zaraz po nim, a także, że poinformował mnie, iż wychodzi na zewnątrz czegoś się napić, ponieważ w całym budynku nowoczesnej przychodni nie było żadnego kiosku z napojami czy jedzeniem. Po 3,5 godzinie oczekiwania, dokładnie o 16:30 wszedł do gabinetu. Nie upłynęło kilka minut, gdy usłyszeliśmy straszny huk przewracających się mebli i zobaczyliśmy wybiegającego z gabinetu, zdenerwowanego do granic możliwości  pacjenta. Podobną scenę ostatni raz widziałam w filmie Ralph Demolka, ale to nie było bynajmniej w państwowej przychodni.

Ospali pacjenci nagle się obudzili. Przez otwarte drzwi widać było krajobraz jak po przejściu huraganu  lub pokazie karateki. Wszędzie wióry, drwa i sklejka. Podłoga zasłana była elementami biurka, krzeseł, wieszaka, kartami pacjentów oraz wszystkim tym, co było na biurku. Demolka totalna i ekspresowa. Zaraz też przybiegła dyrektor przychodni z pielęgniarką; zobaczyły, że pani doktor nic się nie stało i powiadomiły oczekujących pacjentów, że muszą uzbroić się w ciepliwość, bo zamierzają wezwać policję. Która przyjechała zresztą wyjątkowo szybko, zabrała się za sporządzanie protokołu i oszacowanie strat, a pani doktor wzięła klucz od gabinetu obok i poprosiła następnego pacjenta. Byłam nim ja. Dowiedziałam się, że przyczyną takiego zachowania pacjenta była odmowa jego przyjęcia, bo zapomniał skierowania, więc pani doktor zaproponowała mu, żeby przyszedł na wizytę jutro, co oczekującego 4 godziny na przyjęcie, doprowadziło do granic wytrzymałości. Mimowoli stałam się również posiadaczką informacji o zdrowiu psychicznym pacjenta, co jest ewidentnym złamaniem przysięgi Hipokratesa o  zachowaniu tajemnicy lekarskiej, a także dowodem, że pacjent nie był odpowiednio traktowany, adekwatnie do swojej choroby.

Opisany, autentyczny przypadek, jest tylko jednym, mało znaczącym incydentem, ale dowodzi, że cierpliwość społeczeństwa właśnie się wyczerpała i odtąd może być tylko gorzej. Potwierdzają to statystyki, które mówią o 85-90 proc. Polaków niezadowolonych ze swego bezpieczeństwa zdrowotnego, które przecież gwarantuje art. 68 Konstytucji każdemu, niezależnie od sytuacji materialnej, a szczególnie dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku. Państwo więc dopuszcza się łamania konstytucji: trudności w dostępie do specjalistów, ograniczanie listy leków refundowanych, oszczędzanie na cukrzykach, chorych na astmę, brak leków onkologicznych, kilkunastogodzinne czekanie na przyjęcie do szpitala, wożenie chorych pacjentów od jednego szpitala do drugiego, źle funkcjonujące oddziały ratunkowe i brak pieniędzy na leczenie, choć nakłady finansowe na NFZ stale wzrastają, to niewątpliwie wina złej polityki w służbie zdrowia, komercjalizacji systemu, powstałego za publiczne pieniądze, czyli polityki, której prekursorem była Beata Sawicka, posłanka PO, niedawno wyrokiem sądu uniewinniona z zarzutów o korupcję, która zapewniała, że „Biznes na służbie zdrowia będzie robiony”. Dramatyczne relacje na temat służby zdrowia w Polsce są lekceważone przez rząd.  Elżbieta Radziszewska z Platformy Obywatelskiej o kolejki do lekarzy i tłok na szpitalnych korytarzach nie obwinia siebie, innych polityków czy rządu, ale pacjentów. Jak stwierdziła, ludzie w szpitalach "cwaniaczą". Według Radziszewskiej kolejkom i przepełnieniu na ratunkowych oddziałach winni są sami pacjenci. Jedyna rada, by chcieć się leczyć, to iść do więzienia, bo tam się nie czeka. Najwyższa Izba Kontroli przygotowała raport na temat dostępności opieki zdrowotnej w więzieniach i aresztach. Wynik jest zaskakujący. „Na specjalistyczne porady lekarskie udzielane w więziennych podmiotach leczniczych osadzeni oczekiwali przeważnie do 14 dni" – czytamy w raporcie NIK. Bandyci są więc lepiej traktowani niż uczciwi ludzie.Gdyby skazani musieli czekać na wizytę do specjalisty tyle, co ludzie "na wolności", to mieliby podstawę do pisania skarg o odszkodowania. O to tylko chodzi.

Ma rację więc prezes Naczelnej Rady Lekarskiej, M.Hamankiewicz, że system jest chory, niewydolny i wymaga zmian. Nie ma jednak racji, gdy odpowiada na otwarty „List do przyjaciół lekarzy”  ministra Arłukowicza, który jest apelem  o empatię i przyzwoitość oraz  wezwaniem  lekarzy do debaty na temat odpowiedzialności zawodowej. List jest konsekwencją nagłośnionych ostatnio przez media i programy telewizyjne  zaniedbań lekarzy, które zakończyły się śmiercią dzieci, jak w wypadku małego Jasia Olczaka, chorego na sepsę, któremu nie udzielono odpowiedniej pomocy. Przypadki lawinowo rosnących błędów lekarskich, które trafiają do rzeczników odpowiedzialności, umarzane są aż w 90 procentach, np. chirurg, który usunął pacjentowi zdrową nerkę,  zamiast zakażonej rakiem, otrzymał jedynie naganę. Hamankiewicz uważa, że nagłaśnianie ich jest nieodpowiedzialne i burzy zaufanie pacjenta do lekarza, a jego zastępca, Konstanty Radziwiłł, komentując list ministra zdrowia  nie uważa, by problemem było nieetyczne zachowanie lekarzy, więc wezwanie do debaty na temat etyki zawodowej uznaje za zbędne, ponieważ "Obowiązkiem ministra nie jest kształtowanie zasad etycznych pracowników medycznych". Rośnie nam nowa grupa oburzonych – lekarzy, inspirowanych do protestów uderzających w pacjentów, np. w sprawie recept wystawianych bez refundacji, i nietolerujących jakiejkolwiek krytyki własnej i własnego środowiska. Podobne do listu ministra słowa oburzenia, wywołało powstanie portalu Znanylekarz.pl,  który umożliwia pacjentom ocenę lekarzy. - To skandal, że taka strona w ogóle istnieje – grzmiał wówczas rzecznik Naczelnej Izby Lekarskiej, uważając że pacjent bez fachowej wiedzy lekarskiej nie ma prawa oceniać profesjonalistów. Żadnego problemu nie robią natomiast wykładowcy wyższych uczelni, oceniani przez studentów.

Zrzucanie więc odpowiedzialności za stan służby zdrowia jedynie na system, jest wybielaniem własnych grzechów: system tworzą ludzie: politycy, urzędnicy i również lekarze. Wprawdzie nikt dziś nie oczekuje, by lekarze byli Judymami, całkowicie oddanymi idei niesienia pomocy, ale by swą profesję traktowali poważnie, uczciwie, a żywego, czującego człowieka, nie tylko jak przypadek medyczny. Niebezpieczne związki medycyny z biznesem, turystyka kongresowa, łapówki, leczenie pacjentów przez pijanych lekarzy, błędy medyczne, robienie przez prywatne kliniki zabiegów na zdrowych ludziach  – to tylko niektóre oznaki patologii.
Lekarze mówią o obrazie ich powołania, broniąc jednocześnie swych kolegów, którzy daleko odeszli od etosu zawodu lekarza. Bo wymaga on nie tylko rozległej wiedzy, odporności na stres, szczególnych cech i predyspozycji, ale i walorów moralnych. Bo bycie lekarzem to nie zawód – to postawa życiowa, której realizacja spełnia nie tylko wymagania systemu, pacjentów, ale i pełni własnego człowieczeństwa.

Tekst opublikowany w "Warszawskiej Gazecie"