Wildstein krytykuje współczesną mentalność, która kwestionuje ład świata, zastępując dawne wierzenia nowymi „fetyszami” — np. wiarą w naukę czy w ludzką wszechmoc. Autor podkreślił, że prawdziwa afirmacja nie oznacza naiwnego pogodzenia się ze złem, lecz uznanie świata takim, jaki jest, z jego dramatyzmem i tragicznym wymiarem. Człowiek musi przyjąć istnienie zła, by móc mu świadomie stawić czoła. Odrzucenie tego prowadzi do nihilizmu i iluzji, że człowiek może sam stworzyć doskonały świat.
Dariusz Gawin zaznaczył, że nowa książka Bronisława Wildsteina jest znacznie bardziej osobista i zwięzła niż wcześniejszy Bunt i afirmacja, mając raczej charakter duchowego świadectwa niż traktatu. W centrum refleksji znajduje się dramat ludzkiej egzystencji, ukazany m.in. poprzez interpretacje Szekspira, a także kryzys współczesnego świata — duchowy, kulturowy i historyczny — który dotyka zarówno Zachodu, jak i Polski.
Jak zauważyl, pokolenie wychowane w PRL-u, przez Solidarność i transformację, dziś doświadcza własnej formy „zgnilizny”, podobnej do tej zachodniej, ale zakorzenionej w lokalnych realiach.
W rozmowie przywołana zostaje metafora ogrodników i demiurgów (Chantal Delsol): ogrodnik symbolizuje postawę pokory, pielęgnowania i afirmacji świata takim, jaki jest, natomiast demiurg – pychę rozumu, który chce rzeczywistość przekształcić według własnego planu, niszcząc jej naturalny porządek.
Książka łączy więc refleksję filozoficzną z doświadczeniem duchowym, stanowiąc osobiste rozwinięcie myśli z Buntu i afirmacji. Marek Cichocki z uznaniem przyjął podjęcie książkach Wildsteina tematu afirmacji, szczególnie w kontekście diagnozy kryzysu zachodniej cywilizacji oraz miejsca Polski w tym kryzysie. Nawiązuje do własnych dawnych rozważań o „konserwatyzmie afirmatywnym” — idei łączenia postawy zachowawczej z akceptacją i twórczym przyjęciem rzeczywistości. Wyrażił żal, że nie zrealizował jej w pełni, i zauważa, że po latach dzięki książkom Willdsteina temat afirmacji powraca jako możliwa odpowiedź na duchowe i kulturowe problemy współczesności.