Szpieg-bandyta i polski bohater czyli popiół i diament

Kto z mojego pokolenia nie oglądał filmu „Popiół i Diament” w reżyserii Andrzeja Wajdy ,gdzie rolę żołnierza AK Maćka Chełmickiego zagrał w brawurowy sposób jeden z najwybitniejszych i najbardziej tragicznych aktorów polskich drugiej połowy XX wieku Zbyszek Cybulski. Film powstał w oparciu o powieść Jerzego Andrzejewskiego pod tym samym tytułem. Pisarz, który przed II Wojną Światową nie ukrywał prawicowych przekonań i regularnie pisał do związanego z Narodową Demokracją tygodnika"Prosto z Mostu" za komuny szybko dostosował się do wymogów nowej władzy a jego „Popiół i diament” stał się trybikiem komunistycznej propagandy. Książka odwołała się do prawdziwych wydarzeń, choć ich zmanipulowana wersja stała się elementem ataku komunistów na "reakcyjne podziemie", które morduje przedstawicieli nowej władzy- oczywiście „porządnych” i „przyzwoitych” ludzi.
           Właśnie dokładnie wczoraj, 16 stycznia minęła 80 rocznica wydarzeń, które wyglądały zupełnie inaczej niż to,jak były przedstawiane przez PRL-owska propagandę. W Ostrowcu Świętokrzyskim grupa bandyci dokonali napadu z bronią w ręku na prywatne mieszkanie. Celem był zwykły rabunek. Nie byłoby to w czasie powojennej demoralizacji czymś nadzwyczajnym gdyby nie fakt, że w napadzie wziął udział dopiero co mianowany przez komunistów nowy wojewoda kielecki ! Jan Foremniak – o tym rabusiu mowa- miał wtedy 35 lat, ale bogaty szpiegowsko(!)- polityczny życiorys. Był działaczem komunistycznym w Ostrowcu Świętokrzyskim . Za morderstwo rzekomego współpracownika polskiej policji został aresztowany w 1932 roku i przesiedział w więzieniu 7 lat. Wcześniej szpiegował na rzecz Związku Sowieckiego zbierając informacje o fabrykach polskiego przemysłu zbrojeniowego na terenie Kielecczyzny.
        Po napaści Niemiec na Polskę został wypuszczony wraz z innymi więźniami z więzienia w Rawiczu. Szybko znalazł się na terenie okupacji sowieckiej - w Białymstoku. W czasie, gdy 21 letni harcerz i przyszły prezydent RP na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski został w tymże Białymstoku aresztowany (a później skazany na karę śmierci)- towarzysz Foremniak robił wszystko ,aby brak niepodległości Rzeczypospolitej utrwalić.
Gdy dwóch sojuszników pokłóciło się i Niemcy zaatakowały Rosję Sowiecką, komunistyczne władze ewakuowały Foremniaka do Kazachstanu, a po roku skierowały do szkoły Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w Moskwie. Następnie przerzucono go na dawne Kresy Wschodnie ,na tyły armii niemieckiej, aby po kolejnym roku przerzucić go znowu- tym razem do rodzinnego Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie został oficerem bezpieczeństwa AL. Po „wyzwoleniu” dostał nominację na pierwszego komunistycznego wojewodę kieleckiego. Zanim objął funkcję dokonał wspomnianego już napadu rabunkowego, podczas którego został zastrzelony przez żołnierza AK Stanisława Kosickiego. To właśnie on – „Czarny", "Bohun” stał się pierwowzorem postaci zagranej przez Zbyszka Cybulskiego. Kosicki miał iście filmowy życiorys. Urodził się we Francji ,w rodzinie polskiego oficera-sapera. Mieszkał w Toruniu, a potem w Warszawie, a rok przed napaścią Niemiec na Polskę przeprowadził się do Poznania ,aby podczas okupacji wrócić do Torunia. Całą rodzinę za odmowę zostania „ Volksdeutschami” zesłano do Ostrowca Świętokrzyskiego. Za działalność konspiracyjną aresztowany - razem z matką - przez Gestapo. Uciekł z transportu do niemieckiego obozu śmierć w Auschwitz. Dołączył do partyzantki i za walkę z Niemcami dostał Krzyż Walecznych. 16 stycznia 1945 dowodził patrolem AK, który spotkał bandytów rabujących prywatne mieszkanie. To tam zastrzelił wojewodę- sowieckiego szpiega.
"Bohun" ukrywał się przed komunistami w klasztorze Kapucynów w Krakowie. Po zdradzie aresztowany i skazany na karę śmierci. Oczekiwał na egzekucję parę miesięcy. I stał się cud. Partyzanci z oddziału Antoniego Hedy na początku sierpnia 1945 opanowali więzienie w Kielcach uwalniając kilkuset więźniów, w tym Kosickiego. Uciekł na Wybrzeże, gdzie ukrywał się pod nazwiskiem "Jan Szymański”. Ujawnił się dwa lata potem . Przed kolejnym aresztowaniem w 1954 roku zdążył skończyć studia, ożenić się i rozpocząć nawet karierę naukową. Przez wiele lat represjonowany przez SB, która szantażując jego żonę doprowadziła do rozbicia małżeństwa i pozbawienia go kontaktu z dziećmi.
 Zmarł w 1997 roku.
       80 lat temu bohater zastrzelił zdrajcę....
* Felieton ukazał się na portalu "Do Rzeczy Historia"