KAPITULACJA HELU. 2 października 1939 r. w Grand Hotelu w Sopocie kpt. Antoni Kasztelan i kmdr Marian Majewski podpisali akt kapitulacji załogi Helu. Tym samym obrona Wybrzeża dobiegła końca. Załoga Helu była ostatnią placówką, która bez żadnych nadziei wsparcia skapitulowała podczas obrony Wybrzeża w kampanii wrześniowej 1939.
2 października 1939 r. kapitan Antoni Kasztelan podpisał akt kapitulacji Helu bohatersko, do końca bronionego skrawka Polski.
Kapitulacja miała się odbyć na honorowych zasadach. Natomiast kpt. Kasztelan polski bohater z niemieckiego obozu jenieckiego został bezprawnie przeniesiony do gestapo, skatowany w śledztwie, a następnie skazany na śmierć pod gilotyną.
****
W trakcie wojny obronnej 1939 r Hel był broniony najdłużej. Od pierwszego dnia wojny był atakowany z powietrza i morza. Od 12 września również z lądu. Po upadku obrony Oksywia był ostatnim punktem oporu na polskim wybrzeżu. Niemcy wkroczyli na Hel dopiero 2 października.
Przez pierwsze dni nalot był co 15 minut. Na wioskę, na cypel. Ludzie nie wiedzieli, gdzie się kryć - wspominał jeden z uczestników walk w obronie Helu, które rozpoczęły się 20 września 1939 r.
Działania wojenne na Helu rozpoczęły się 1 września 1939 r. Dopiero jednak po skapitulowaniu Oksywia, 19 września 1939 r. kiedy Hel stał się ostatnim punktem oporu na Wybrzeżu, toczące się tam walki znacznie się wzmogły.
W nocy z 27 na 28 września 1939 r. kadm. Józef Unrug, jeden z dowódców obrony Wybrzeża, otrzymał depeszę od gen. Juliusza Rómmla: „Ze względu na ciężkie położenie i wyjątkową nędzę i biedę cywilnej ludności stolicy, Warszawa kapituluje.
Zostawiam Panu Admirałowi do uznania decyzję odnośnie Helu, jednakże niepożądany jest zbyteczny rozlew krwi”.
Po otrzymaniu depeszy zwołano naradę. Początkowo postanowiono nie poddawać się i nadal stawiać opór. Braki zapasów i amunicji oraz brak pomocy z Zachodu przyspieszyły jednak decyzję o kapitulacji.
W ciągu 32 dni walk na Helu zginęło 50 żołnierzy, ok. 150 zostało rannych, a 3,2 tys. osób trafiło do niemieckiej niewoli.
Hel był jednym z ostatnich miejsc, w którym skapitulowały ostatnie oddziały niemieckie w 1945 r. Broniący Helu żołnierze Wehrmachtu poddali się Armii Czerwonej dopiero 14 maja.
.
UPAMIĘTNIENIE
Walki żołnierza polskiego o Hel zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie napisem na jednej z tablic po 1945 „Hel 20 IX – 1 X 1939”, a po 1990 „WESTERPLATTE – OKSYWIE – HEL 1 IX – 2 X 1939”.
Ulice Obrońców Helu znajdują się, oprócz samego Helu, także m.in. w Bolesławcu, Bydgoszczy, Krakowie, Siedlcach, Warszawie, Wejherowie i Władysławowie. We Wrocławiu ich imię nosi skwer.
https://www.facebook.com…
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
- Odsłony: 415