Salwami artyleryjskimi z morza oraz lądu i bombardowaniem z powietrza 1 września 1939 r. o świcie zaatakowana została załoga Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Jej bohaterska walka – do 7 września – stała się symbolem polskiego oporu przeciwko niemieckiej agresji i ważnym składnikiem narodowej tradycji.
Legenda zmagań na Westerplatte została utrwalona przez wiersz Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, książkę Melchiora Wańkowicza, film w reżyserii Stanisława Różewicza oraz pomnik odsłonięty na miejscu walk w roku 1966. Z początkiem lat 90. zaczęły pojawiać się publikacje prezentujące nowe spojrzenie na ten tak ważny epizod kampanii polskiej 1939 roku. Ich autorzy oddawali hołd żołnierzom i oficerom, jednocześnie kwestionowali rolę majora Sucharskiego, a wyłączną zasługę w kierowaniu obroną Westerplatte przypisywali kapitanowi Dąbrowskiemu. Taka wersja wydarzeń pojawiła się w kulturze popularnej za sprawą komiksu "Westerplatte. Załoga śmierci". Podobne spojrzenie zaprezentowano w filmie Pawła Chochlewa "Tajemnica Westerplatte".
Franciszek Dąbrowski (1904-1962) – żołnierz Wojska Polskiego, służył w stopniu komandora, jeden z członków załogi broniącej Westerplatte i faktyczny dowódca defensywy Składnicy Tranzytowej. Używał pseudonimu „Kuba”.
Urodził się 17 kwietnia 1904 r w Budapeszcie. Z życiorysu spisanego przez samego Dąbrowskiego dowiadujemy się, iż w tym czasie jego ojciec przybywał w mieście jako oficer armii austro-węgierskiej.
Franciszek był synem szlachcica generała Romualda Dąbrowskiego oraz Elżbiety z Broulików. Warto podkreślić, iż imiona nadano mu na cześć ówczesnego cesarza Austro-Węgier Franciszka Józefa z monarchii habsburskiej.
Służba wojskowa była właściwie przeznaczeniem Franciszka. Tradycje związane z karierą jego ojca wyznaczały rytm życia Dąbrowskich. W 1914 r rozpoczął naukę w szkole realnej w Enns, co miało związek z wybuchem I wojny światowej. Jego ojciec wyruszył na front.
W listopadzie 1918 r rodzi się niepodległa Polska. Franciszek Dąbrowski jedzie do kraju, gdzie zostaje przyjęty do krakowskiej Szkoły Podchorążych. Od 1919 r szkoła nosiła nazwę Korpusu Kadetów. Tam też pobierał nauki.
W latach 1921-1923 był słuchaczem Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. Po ukończeniu szkoły i awansie na podporucznika przydzielony został do 3 Pułku Strzelców Podhalańskich w Bielsku.
Następnie pełnił służbę w Batalionie Szkolnym Podchorążych Piechoty w Biedrusku i 29 Pułku Strzelców Kaniowskich w Kaliszu.
W 1937 r. został przeniesiony z Kalisza do Gdańska, formalnie do Wydziału Wojskowego Komisariatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku,
Po przybyciu na Westerplatte Dąbrowski objął stanowisko zastępcy dowódcy Oddziału Wartowniczego Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Na miejscu przyczynił się do rozbudowy potencjału militarnego Składnicy, wykazał się zdolnościami organizacyjnymi.
Prowadził szkolenia z zakresu obrony placówki. W okresie poprzedzającym wojnę kapitan wiele pracował z załogą Westerplatte.
Do najważniejszych obowiązków kpt. Dąbrowskiego, specjalisty od broni maszynowej, należało szkolenie żołnierzy składnicy z zakresu ochrony obiektów na zamkniętym terenie placówki. Dał się poznać jako dobry szkoleniowiec, ceniony przez oficerów i załogę.
Poza tym przeprowadzał odprawy z dowódcami wart, zaznajamiał patrole i roty oficerskie z obiektami oraz rejonami obserwacji i podsłuchu. Dowódcą oddziału wartowniczego i zastępcą komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte był od grudnia 1937.
1 września 1939 r o godz. 4.45 na Westerplatte zaczęły spadać pociski artylerii pancernika „Schleswig-Holstein”, który zawinął do gdańskiego portu. Wydarzenie to dało symboliczny początek II wojnie światowej.
W czasie obrony Westerplatte opowiadał się za walką do końca, zdecydowanie sprzeciwiając się kapitulacji.
Jednocześnie obrona Westerplatte była jednym z najbardziej chwalebnych i kontrowersyjnych epizodów kampanii wrześniowej. Do dzisiaj wszystkie kwestie nie zostały wyjaśnione, a szczególnie tajemniczo wygląda sprawa dowodzenia placówką podczas wrześniowej obrony.
Po zakończeniu walk o placówkę polscy żołnierze zostali przewiezieni do obozów jenieckich. Okres niewoli spędził w: Klein Dexen Stablack, dziś Dołgorukowo ( Prus Wschodnie), w Prabutach, w oflagu XVIII A w Lienzu w Tyrolu (Austria ) i w Oflagu II C Woldenberg. W lutym 1945 roku obóz wyzwoliła Armia Czerwona.
Niestety, długi pobyt w niewoli mocno nadszarpnął zdrowie kapitana. Nasiliła się gruźlica. Jej objawy kaszel i postępujące zmęczenie mocno dokuczały wojskowemu. Mimo to postanowił kontynuować karierę militarną.
W Krakowie postanowił zgłosić się do Ludowego Wojska Polskiego. Został odesłany do Samodzielnego Batalionu Morskiego w Gdańsku, gdzie rozpoczął służbę w lipcu 1945 r
Dąbrowski pełnił w tym czasie stanowisko dowódcy Kadry Floty. Następnie objął stanowisko komendanta Centrum Wyszkolenia Kadr Marynarki Wojennej w Ustce, później szefa Biura Dowódcy Marynarki Wojennej w Gdyni.
Drzwi do dalszej kariery zostały zamknięte w 1950 roku, gdy ze względu na zły stan zdrowia opuścił służbę.
Komandor leczył się w Wojskowym Sanatorium Przeciwgruźliczym w Otwocku, co jednak prawdopodobnie uratowało go przed represjami, jakie objęły dowództwo marynarki w tym okresie.
Dąbrowski mocno przeżył całą sytuację, jeszcze w 1950 r został zwolniony ze służby. Wrócił do Krakowa. Nadal leczył się w związku z pogarszającym stanem zdrowia. Podejmował się pracy, aby zapewnić lepszą sytuację materialną rodzinie.
Komunistyczny system nie zapomniał o szlacheckim pochodzeniu Dąbrowskiego, był piętnowany i odsuwany na boczny tor życia społecznego. Pracował jako kasjer w Klubie Międzynarodowej Prasy i Książki (KMPiK), skąd został zwolniony w 1951 r
Wyrzucono go również z partii, co z kolei było konsekwencją fali czystek. Przez pewien czas szył pantofle dla krakowskiej spółdzielni. To wszystko dodatkowo załamywało dumnego niegdyś żołnierza Wojska Polskiego.
Jego powojenne losy dobitnie pokazały, jak w Polsce Ludowej traktowano bohaterów wojennych o życiorysie niezgodnym z partyjnymi ideałami.
W 1956 r po krótkim okresie odwilży, Dąbrowski otrzymał odszkodowanie i został przywrócony do łask. W tym samym czasie działał na rzecz utworzenia związku żołnierzy z Westerplatte, organizując się wraz z kolegami.
W 1957 r Dąbrowski opublikował „Wspomnienia z obrony Westerplatte”, w których w pewien sposób rozlicza się z przeszłością. Nie napiętnował jednak postawy przełożonego, choć wskazywał, iż to on, choć niższy stopniem, w rzeczywistości dowodził Składnicą.
Książka wywołała liczne dyskusje i kontrowersje. Dąbrowskiemu zarzucano nawet autokreację i umniejszanie wkładu Sucharskiego, jednakże tekst publikacji napisany był zgodnie z prawdą historyczną, co potwierdzali w licznych relacjach członkowie załogi placówki.
Po wojnie władze kreowały Sucharskiego na bohatera, Dąbrowski został zepchnięty na dalszy plan, a o jego zasługach albo zapomniano, albo nie mówiono otwarcie.
Zmarł 24 kwietnia 1962 r w Krakowie. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
.
ODZNACZENIA.
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1945)
Złoty Krzyż Zasługi (20 grudnia 1946)
Srebrny Krzyż Zasługi (22 maja 1939)
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
Odznaka Grunwaldzka (1946)
Cześć i Chwała Bohaterom
Żródło :
https://muzeum1939.pl/fr…
https://warhist.pl/biogr…
https://pl.wikipedia.org…
