Pozostałość po supernowej Tychona
Jaka gwiazda wytworzyła tę olbrzymią purchawkę? Powyższe zdjęcie przedstawia pozostałości po supernowej Tychona, mgławicy SN 1572 zaobserwowanej po raz pierwszy ponad 400 lat temu przez Tycho de Brahe. Jest ono złożeniem obrazu rentgenowskiego wykonanego przez kosmiczne obserwatorium Chandra, obrazu wykonanego w podczerwieni przez Kosmiczny Teleskop Spitzera oraz obrazu optycznego wykonanego przez 3,5-metrowy teleskop Calar Alto, znajdujący się w południowej Hiszpanii. Rozszerzający się obłok gazu jest niezwykle gorący, a nieco różne tempa ekspansji nadają obłokowi puchaty wygląd. Początek SN 1572 dała najprawdopodobniej gwiazda nazwana Tycho G, zbyt słaba, by była tutaj zauważalna. Odnalezienie źródła pozostałości po supernowej Tychona jest szczególnie ważne, ponieważ ostatnio określono typ supernowej na Ia, które są cennym źródłem do kalibrowania „ściemniania” przez Wszechświat odległych obiektów niezwykle istotnego w poszukiwaniu ciemnej energii.
Za APOD.pl. Zdjęcie w pełnym wymiarze jest tutaj.
A dla mnie to żadna purchawka tylko chryzantema!
Chryzantema (Dendranthema Des Moul)
Bylina lub półkrzew należący do rodziny astrowatych (Asteraceae). Liczy ok. 50 gatunków występujących w stanie dzikim głównie w Chinach, Japonii, Korei i Mongolii. W Polsce rośnie jedynie chryzantema Zawadzkiego. Problematyczne jest rozdzielanie tego rodzaju od złocieni (Chrysanthemum).
Chryzantema ma łodygę rozgałęzioną, miękko owłosioną, u dołu niekiedy zdrewniałą. Jej liście są jajowate, pierzastowcinane, rzadziej ząbkowane lub całobrzegie, rozmieszczone na łodydze skrętolegle. Kwiaty zebrane w charakterystyczne koszyczki kwiatowe, otoczone wielolistną pokrywą przypominają pojedyncze kwiaty. Umieszczone na tarczowato spłaszczonym dnie kwiatostanu są dwojakiego rodzaju: rurkowate i języczkowate. Języczkowate są bardziej okazałe od rurkowatych, umieszczone zazwyczaj na obrzeżach koszyczka są ozdobną częścią kwiatostanu. Grzbiecista korona zrośnięta z pięciu płatków i wyciągnięta w długi języczek – prosty, zgięty lub skręcony. Kwiaty języczkowe są kwiatami żeńskimi i zawierają słupek. Kwiaty rurkowate są obupłciowe.
Chryzantema to roślina ozdobna uprawiana ze względu na swoje piękne kwiaty oraz ich termin kwitnięcia (późna jesień).
Pierwsza pisemna wzmianka o chryzantemie jest w pismach Konfucjusza. W Japonii obmywano się w rosie zebranej z kwiatów chryzantemy, wierząc, że zapewni to zdrowie i długowieczność. Złocista chryzantema o szesnastu płatkach jest herbem cesarzy Japonii.
Utworzona w ten sposób mgławica jest bardzo nietrwała i ulega całkowitemu zniszczeniu już po okresie kilkudziesięciu tysięcy lat, znikając zupełnie bez śladu. Z tego powodu w Drodze Mlecznej znamy obecnie zaledwie 265 pozostałości po supernowych, choć szacunkowa liczba tego rodzaju wybuchów w ciągu ostatnich kilku miliardów lat jest rzędu wielu milionów.