Na szczycie Unii

Łatwiej jest wejść na szczyt niż na nim pozostać. Tak mówią sportowcy. To powiedzenie dotyczy w jakiejś mierze także polityki. Dlatego podziwiamy nie tylko mężów stanu, którzy potrafili przeprowadzić wiekopomne reformy, wygrać wojnę, ocalić niepodległość własnego państwa czy też poszerzyć jego granice. Nasz podziw, a czasem nawet szacunek zyskują ci, którzy potrafią rządzić latami, co w systemach demokratycznych łatwe nie jest. Zwłaszcza dziś, w dobie internetu i telewizji, gdy obszar politycznych kuluarów zmniejszył się do minimum minimorum.

Jak to jest na poziomie europejskim? Mówię oczywiście o instytucjach UE, a nie państwach członkowskich. Ostatnio najdłużej trwającym na błękitnym szczycie ze złotymi gwiazdkami (choć może ten szczyt jest tak naprawdę po prostu niebieski, a gwiazdy najzwyklejsze żółte?) politykiem był przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Durao Barroso. Ten ekspremier Portugalii przetrwał pełne dwie kadencje czyli 10 lat. Centroprawicowca z Półwyspu Iberyjskiego nie zmiotły różne wpadki czy aferki. Od skandalu zresztą zaczął swoje urzędowanie latem 2004. Ledwo co został wybrany w lipcu pojechał na urlop ‒ nic w tym złego ‒ ale spędził go na jachcie zaprzyjaźnionego biznesmena z Grecji. Ów finansowy potentat z Hellady od lat obławiał się czerpiąc obficie z unijnych kontraktów. Smród jaki wtedy powstał porównać można z zapachem tony zepsutych oliwek z Krety. Barroso, za młodu trockista i maoista (na własny użytek strawestował powiedzenie George'a Bernarda Shawa o tym, że kto za młodu nie jest socjalistą ten na starość zostaje świnią) zapowiadał odbiurokratyzowanie Unii. Był wszak na tyle sprytny, aby wyjaśnić, że nie chodzi bynajmniej o zbiorowe zwolnienia ‒ miałby wtedy bunt na europokładzie ‒ ale o „mniejszą ilość regulacji”. Słodka obietnica, nigdy niespełniona ‒ hmm, wręcz przeciwnie. Cwany Portugalczyk wiedział, że z eurobiurokracją zadzierać nie wolno, bo ma ona długie ręce i jest swoistym „państwem w państwie”. Zdaje się że tej „oczywistej oczywistości” zupełnie nie uświadamiał sobie inny unijny weteran, Niemiec Guenther Verheugen. Ten liberał nawrócony na socjalizm (bynajmniej nie za młodu...) w Polsce jest znany z tego, że był komisarzem odpowiedzialnym za rozszerzenie UE i z tego powodu w okresie przed naszym akcesem do Unii, na początku tego tysiąclecia pojawiał się w Polsce chyba częściej niż w podberlińskim Poczdamie. Dużo mniej jednak Polaków wie, że był on komisarzem dwie pełne kadencje, całą dekadę, a przez pięć lat nawet wiceprzewodniczącym KE, odpowiedzialnym za, a jakże, przemysł (Niemcy umieją zadbać, aby w Brukseli dostać ważne teki!). Słusznie zdiagnozował grzechy unijnej kasty urzędniczej, gorzej, krytykował ją publicznie i domagał się jej zasadniczej reformy. Eurobiurokracja skontrowała szybko i, cóż za przypadek, do mediów nagle wyciekły zdjęcia półnagiego komisarza z jego asystentką na plaży w jednym z krajów bałtyckich. Afera bynajmniej nie zablokowała kariery Niemca, ale reformę Unii ‒ jak najbardziej. Skądinąd Verheugen był zastępcą właśnie Barroso. Miał swoisty zmysł obserwacji: znane jest jego, członka niemieckiej socjaldemokracji, powiedzenie, od lat już krążące po Brukseli, że „od niemieckich socjalistów jest gorsza tylko jedna rzecz: francuscy socjaliści...”

Piszę ten felieton dzień po tym, jak w Strasburgu wybrano mnie ponownie wiceprzewodniczącym Parlamentu Europejskiego. Jestem pierwszym Polakiem, który na wysokim unijnym stanowisku doczekał się demokratycznej reelekcji. Jestem przekonany, że nie ostatnim. Ale zaszczyty zaszczytami, a Czytelnicy „Gazety Polskiej” zasługują wszak na mój cotygodniowy felieton. Bronić Polski na forum międzynarodowym ‒ to mój obowiązek. Pisać dla Państwa ‒ to przyjemność.

*tekst ukazał się w "Gazecie Polskiej" (25.01.2017)