11 listopad. Powstanie PRL czyli pierwszy pucz Piłsduskiego.

Większość, zapewne, tekstów na temat wydarzeń z listopada 1918r może zawierać takie proste stwierdzenie: 11 listopada 1918 roku nie wyróżniał się niczym szczególnym... Dokładnie tak jest zatytułowany jeden z akapitów w artykule o tym Jak ziemianin ( J. Lubomirski-Lanckoroński) i terrorysta (J. Piłsudski) odbudowali Polskę. Takie jest zwykle proste streszczenie. Nic się szczególnego nie stało i właściwie nie wiadomo czemu akurat ten dzień obchodzimy jako rocznicę odzyskania niepodległości. Zamiast wydawałoby się dużo sensowniejszego dnia 7 października kiedy Rada Regencyjna Orędziem do Narodu Polskiego proklamowała niepodległość Polski.
Obie te daty powinny być zwłaszcza ciekawe dla ludzi zainteresowanych sporami na linii prawica, konserwatyzm vs lewactwo i rewolucja. Te pierwsze idee przecież reprezentowała Rada Regencyjna z jej mózgiem napędowym Janem Lubomirskim-Lanckorońskim. A to drugie nie kto inny jak PPS i Piłsudski. Rada Regencyjna powstała jako tymczasowe przedstawicielstwo króla Polski i była wspierana przez środowiska ziemiańskie i prawicowe. Dla odmiany rząd, który po ustąpieniu Rady powołał Piłsudski składał się lewaków, którym przyświecały te same idee, na których swój sukces budował w tym samym czasie Lenin i które właśnie poderwały Niemcy przyczyniając się do uwolnienia Piłsudskiego z tzw twierdzy Magdeburskiej.
Czy nie jest więc ciekawe że świętujemy dzisiaj rocznice wydarzeń, które składały się na wielką światową rewolucję, która najlepiej znana jest z Rosji pod mianem Rewolucji Październikowej?
Raptem rok później w 1918, na bazie powojennego rozkładu Rewolucja ogarnia też Niemcy. Piłsudski zostaje uwolniony i wraca do Polski. Gdzie...

Gdzie wcale nie jest spokojnie i nic się nie dzieje jak zdają się sugerować krótkie notki. Jest wręcz przeciwnie. W listopadzie i Polska angażuje się w tą samą grę, która już od roku ma miejsce w Rosji, a do której wkroczyli też Niemcy.
Jest to gra o władzę. W sumie. Koloryzując ale wcale nie przesadzając w Polsce mamy Grę o Tron. Gdyż Rada Regencyjna właśnie w jego imieniu działa.

Współczesne, krótkie notki nie pozwalają poczuć czytelnikowi tej gry. Tak jak napisałem, miało się bowiem dziać niewiele. Ludzie dzisiaj nie mają świadomości tego co ówcześnie było dla wielu jasne: Nadszedł czas gry, która rozstrzygnie kto przejmie władzę, jaki będzie charakter Polski. Wydarzenia potoczyły się na tyle szybko że zaskoczyły jednak ówcześnie wielu rozgrywających a z drugiej strony ta szybkość doprowadziła do obecnego poczucia że nic wielkiego się nie działo.

Pierwszy ruch został wykonany 3 listopada przez Józefa Świeżyńskiego, który opierając się na prawicowej Narodowej Demokracji podjął próbę obalenia Rady Regencyjnej czyli przeprowadzenia zamachu stanu mającego wyłonić nowy, kontrolowany przez prawicę, rząd w Polsce. Była to próba jednak jak się wydaje zbyt improwizowana. Świeżyńskiemu nie udało się uzyskać wparcia podzielonej prawicy, która nie chciała nagłych ruchów bazując na stabilności działania Rady Regencyjnej. Gdy więc ta zdymisjonowała jego rząd, Świeżyński nie dysponował wystarczającym poparciem by działać wbrew Radzie. Ugrupowania prawicowe nie czuły potrzeby natychmiastowego działania. Gdyż wydawało się że ogólnie kontrolują sytuację. To Rada Regencyjna stanowiła jedyny realny ośrodek władzy w Polsce. Nie było jakiejś wielkiej presji by szybko to zmieniać choć jasne było że to już końcówka jej pracy. Że nie kojarzy się z niepodległą Polską i że w związku z czym musi wkrótce powstać rząd mający inne, rzeczywiście polskie, umocowanie.

Jednak rzeczy działały się szybko. Wydarzenia z 3 listopada uświadomiły środowiskom lewicowym że muszą wykazać się swoją śmiałą inicjatywą jeśli nie chcą zostać zepchnięci do defensywy przez ludzi prawicy skupionych wokół Rady. Dlatego PPS postanawia powołać do życia swój własny rząd w Lublinie. Który w dalszej kolejności miał stać się lewicową alternatywą dla Warszawy. Z własnym zapleczem wojskowym w postaci oddziałów POW, zarządzanych przed uwięzieniem przez Piłsudskiego. Lublin został wybrany przez PPS ze względu na silne nastroje rewolucyjne. Oraz właśnie ze względu na wojskowe wparcie jakie mógł tam utrzymać.
Rząd PPS w Lublinie został powołany 7 listopada. Daszyński i spóła od początku byli bardzo zdeterminowani. Gotowi do konfrontacji zbrojnej. Tej udało im się jednak uniknąć gdyż oddziały wierne Radzie Regencyjnej nie chciały prowadzić bratobójczych walk. POW dostało więc wolną rękę i tak powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej. W swoim manifeście ogłaszając:
Państwo polskie, obejmujące sobą wszystkie ziemie, zamieszkałe przez lud polski, z własnym wybrzeżem morskim, stanowić ma po wszystkie czasy Polską Republikę Ludową.
Tak. Polską Republikę Ludową czyli PRL.
Która, jak wynika z deklaracji miała objąć całą Polskę. Zamysł był jasny od początku. Naszkicowany zresztą już dawno przez teoretyków Rewolucji, której władza nie zamierzała ustępować przed nikim. Przy czym jasne było że bez walki i wojska sukces możliwy nie jest.

Podczas kiedy rząd PPS w Lublinie szybko przechodzi do działania powołując komisarzy rządowych w kolejnych powiatach, zostaje wykonany kolejny kluczowy krok. Zostaje uwolniony, akurat teraz z więzienia w Magdeburgu, Józef Piłsudski. Czyż nie ciekawy zbieg okoliczności?
Znany rewolucjonista a nawet terrorysta, wrogi Niemcom zostaje uwolniony kiedy w Niemczech rozkręca się właśnie Rewolucja Listopadowa a w Polsce mamy decydujące momenty gry o władzę. Nie wiem kto podjął tam tą decyzję ale najwyraźniej miał swoje sympatie. Przy czym warto dodać że Piłsudski nie cierpiał w Magdeburgu. Mając do swojej dyspozycji trzy pokoje w domku z ogrodem po którym lubił sobie spacerować.
Było mu tam całkiem przyjemnie, później w swoich wspomnieniach narzekał tylko na odcięcie od informacji ze świata.

Jednak wypuszczony z Magdeburga, natychmiast wie co ma robić. Odbierający go na dworcu Warszawie Lubomirski-Lanckoroński tak to wspomina:
Tam przedstawiłem Piłsudskiemu stan rzeczy, wyraziłem przekonanie, że powinien prędzej czy później objąć władzę w Warszawie. Piłsudski na to mi odpowiedział: >>Ja muszę pojechać do Lublina<< (7 listopada powstał rząd lubelski). Chciał nawet tam zaraz jechać, ja mu to odradzałem, tłumaczyłem, że jest to rząd jednostronny, partyjny. >>Jest to rząd mój, rząd moich przyjaciół<< - odpowiadał na to Piłsudski.
Mimo długich wakacji w Niemczech, wciąż jednak Szef, w tym gorącym, kluczowym dla Polski momencie, myśli tylko o tym żeby dołączyć do swoich kumpli i ich poprowadzić.
Warto tu przy okazji przypomnieć historię o Leninie który opuściwszy Szwajcarię miał wyruszyć z Niemiec na swoją przygodę zapieczętowanym pociągiem. Historia bowiem się powtarza. Piłsudski z Niemiec do Warszawy przybywa w pociągu składającego się z tylko jednego wagonu, w którym podróżuje on sam.

Piłsudski miał swój plan. Jednak Lubomirski-Lanckoroński swój. Trudno stwierdzić dlaczego tak się uparł by oddać inicjatywę Piłsudskiemu. Z opisu jego dokonań wygląda że był doskonałym organizatorem, świetnie radzącym sobie w tamtych trudnych czasach. Kierowana przez niego Rada zrobiła wiele dobrego dla odradzającej się Polski. Wydaje się że książę dostał skądś sugestię żeby zatrzymać Piłsudskiego. Być może chodziło jedynie o to by nie wsparł rządu Lubelskiego. Żeby go przetrzymać. Wydarzenia jednak potoczyły się inaczej.
Piłsudski był zdeterminowany i wiedział czego chce. No i miał przyjaciół.
Po powrocie Józefa Piłsudskiego z Magdeburga dzień 11 listopada był dniem wielkiej „gwiaździstej” manifestacji i strajku powszechnego PPS w Warszawie na rzecz poparcia rządu Daszyńskiego. Wówczas to delegacja PPS z Tadeuszem Szturm de Sztremem, Zygmuntem Zarembą, chciała wręczyć Józefowi Piłsudskiemu czerwony sztandar. Piłsudski odmówił stwierdzając, że „ma obowiązek działania w imieniu całego narodu”[15]. W tym dniu spontanicznie młodzież, Polska Organizacja Wojskowa, dowborczycy, Wojsko Polskie oraz Milicja Ludowa PPS dokonywały rozbrajania żołnierzy niemieckich. Rada Regencyjna w obliczu tych wydarzeń przekazała Piłsudskiemu władzę nad wojskiem.
Czerwonego sztandaru nie przyjął ale władzę nad wojskiem i owszem. Jak każdy rewolucjonista czy myślący człowiek wiedział że w takich okolicznościach wojsko to władza.
Mając ją w ręku wzywa z Lublina Daszyńskiego, ten przybywa 12 listopada i składa dymisję na ręce Piłsudskiego. Co tak swoją drogą w jakiś sposób było prawnym uznaniem rządu Lubelskiego przez przyszłego marszałka.
Być może to było doraźnym celem działań Lubomirski-Lanckorońskiego i jego przyjaciół. Chodziło o neutralizację rządu w Lublinie tak by Rada pozostała głównym ośrodkiem legitymizującym władzę. Liczono że władzę administracyjną obejmie ktoś inny. Byli jednak lepsi rozgrywający.

13 listopada odbyła się kolejna blisko 50 tys. demonstracja PPS, w trakcie której przemówił Ignacy Daszyński. Demonstranci udali się następnie Plac Zamkowy i zawiesili czerwony sztandar na Zamku Królewskim w Warszawie. Zygmunt Zaremba, wybitny działacz PPS wspominał:
Myślę, że manifestacja ta zaważyła mocno na szali dalszych wydarzeń. Tego dnia Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu zwierzchnią władzę nad swoją administracją, a Piłsudski zgodził się, że rekonstrukcje rządu przeprowadzi Daszyński.
Książę:
Trudno nam było zdecydować się na formę przelania władzy. Piłsudski śpieszył się i groził: „No, jak nie wiecie, jak to zrobić, to ja pojadę do Wilna”. Wreszcie 14 listopada podpisaliśmy dokument. Z początku mieliśmy przekazać Piłsudskiemu tylko władzę wojskową, potem jednak przekazaliśmy mu całą władzę z zastrzeżeniem utworzenia rządu narodowego, w ręce którego władzę złoży.

15 listopada szef lubelskiego rządu Polskiej Republiki Ludowej zostaje szefem gabinetu Piłsudskiego.
Piłsudski:
Licząc się z potężnemi prądami, zwyciężającemi dzisiaj na Zachodzie i Wschodzie Europy, zdecydowałem się zamianować prezydentem gabinetu pana posła Ignacego Daszyńskiego...
II RP zostaje zdominowana przez siły lewicowe. Ale jednak pozostaje państwem demokratycznym. Do maja 1926r. kiedy Piłsudski wspierany przez pewne zagraniczne ośrodki decyzyjne definitywnie przejmuje tron polski.

---

Tak więc czym ostatecznie jest 11 listopada? Najbliższym prawdy będzie stwierdzenie że to dzień triumfu Piłsudskiego, który otrzymawszy palec szybko pochwycił całą rękę. Naturalne jest że II RP uznała ten dzień za święto. Piłsudski, jak wielu innych, dbał o kult jednostki. Niszczył tych, którym się nie podobał, promował posłusznych lizusów.
A my dzisiaj obchodzimy rocznicę wykreowaną przez tego człowieka i jego otoczenie. Czyli rewolucyjnych lewaków, sponsorowanych przez tych samych ludzi, którzy dali szansę Leninowi i spóle. Polacy mają swój kolejny dziwaczny mit.
Mit na swój sposób symboliczny. Tak współczesny.
Sukces Piłsudskiego polegał na przekonaniu ludzi że komunistyczny terrorysta i bezwzględny zamordysta stał się zwolennikiem idei prawicowych. Na wierze milionów że był patriotą walczącym o Polskę. A nie internacjonalistycznym agentem rewolucji. Litwinem dla którego Polska stała się zdobyczą.
Dzisiaj ludzie mają przed oczami tą samą historię. Do której zresztą odwołują się rządzący. I tak samo wierzą.
W prawicowców oddających hołd starym lewackim agentom.