Bohaterowie Rzeczypospolitej. Strzelcy Podhalańscy

28 maja - święto Batalionu Strzelcow Podhalańskich.   

Batalion Strzelców Podhalańskich stał się spadkobiercą tradycji Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich dowodzonej przez generała Zygmunta Bohusz-Szyszko, która wsławiła się w walkach w rejonie Narwiku w maju 1940 roku. Po powrocie z Norwegii, mimo możliwości wyładowania całej brygady na Wyspach Brytyjskich, wysłano ją na front we Francji, gdzie został rozbita. Mniejszymi oddziałami żołnierze przedostawali się do Wielkiej Brytanii, gdzie odbudowywano polskie jednostki. Tam z ocalałego wojska sformowano batalion strzelców podhalańskich.

W lipcu 1940 roku król Norwegii Haakon VI nadał żołnierzom Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich prawo noszenia na lewym ramieniu sznura w barwach Norwegii, z tarczą herbu Norwegii i węzłem. Żołnierze batalionu, którzy nie walczyli pod Narwikiem, mieli prawo noszenia sznura, lecz bez węzła i tarczy. Dzień 28 maja stał się dniem święta batalionu, na pamiątkę tych walk. W 1943 roku batalion włączono w skład 16. Brygady Pancernej 1. Dywizji Pancernej, gdzie pełnił analogiczną funkcję do 10. batalionu dragonów 10. Brygady Kawalerii Pancernej. Po reorganizacji 1. Dywizji Pancernej batalion wszedł w skład 3. Brygady Strzelców.

Bojowy szlak „Podhalan” wiódł przez Francję (sierpień 1944), gdzie wsławili się zdobyciem Saint-Sylvain i w walkach na „Maczudze”; Belgię (wrzesień 1944), gdzie wyzwolili Ypres i Stekene; Holandię, gdzie uczestniczyli między innymi w walkach o kanał Axel-Hulst (wrzesień 1944), w operacji zdobycia Bredy (październik 1944) i kanału Mark (listopad 1944); oraz Niemcy (kwiecień 1945), gdzie walczyli między innymi o Winschoten, Aschendorf i Papenburg.

Podczas walk straty batalionu wyniosły 660 ludzi, w tym 173 poległych żołnierzy. Batalionem dowodzili kolejno płk dypl. Władysław Dec (25 VI 1940–12 VII 1941), płk dypl. Benedykt Chłusewicz (1941–1942), ppłk Marian Wieroński (1942), ppłk dypl. Wacław Kobyliński (1942–13 X 1943) i ppłk Karol Complak (od 1 XII 1943). Warto nadmienić, iż w batalionie służyło wielu rodowitych górali. Przykładem może być dowódca 4. kompanii strzeleckiej, kpt. Stanisław Tkacz, przedwojenny oficer 4. Pułku Strzelców Podhalańskich z Cieszyna, weteran walk pod Narwikiem.

Źródło: konflikty.pl