W trudnym 2021 Polska znacząco poprawiła finanse publiczne

W trudnym 2021r. Polska znacząco poprawiła sytuację w sektorze finansów publicznych

1. Właśnie w tym tygodniu Eurostat opublikował komunikat prezentujący sytuację sektora finansów publicznych wszystkich 27 krajów członkowskich UE, w tym dane dotyczące deficytu sektora i długu publicznego w relacji do PKB.
Mimo tego, że w 2021 mieliśmy jeszcze ciągle do czynienia z pandemią Covid19 i jej negatywnymi skutkami dla gospodarki, a w konsekwencji także finansów publicznych to w przypadku naszego kraju nastąpiła znacząca poprawa obydwu tych wskaźników.
Otóż deficyt całego sektora finansów publicznych w naszym kraju znacząco się obniżył z 7,1% PKB na koniec 2020 roku do 1,9% PKB na koniec 2021 roku, co oznacza, że był on znacząco poniżej kryterium fiskalnego z Maastricht wynoszącym 3% PKB.
Udało się obniżyć także relację długu publicznego do PKB z 57,1% PKB na koniec 2020 roku do 53,8% PKB na koniec 2021 roku i tu także byliśmy poniżej kolejnego kryterium fiskalnego z Maastricht wynoszącego 60% PKB.
Przy okazji należy wyjaśnić że te dane obejmują także salda funduszy znajdujących się poza budżetem tego w Polskim Funduszu Rozwoju (PFR),wspierającego przedsiębiorców i covidowego zarządzanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK).
 
2. Na tle innych unijnych krajów sytuacja sektora finansów publicznych w Polsce wyraźnie się poprawiła, co więcej mieliśmy jeden z najniższych deficytów tego sektora pośród 27 krajów członkowskich.
Lepszą od Polski sytuację w tym sektorze miały tylko: Dania która odnotowała ponad 2% PKB nadwyżki, Luksemburg z blisko 1% PKB nadwyżką, a później Szwecja z deficytem 0,1% PKB, Litwa z deficytem około 1% PKB, Cypr z deficytem 1,7%.
Takie kraje jak: Malta, Grecja, Łotwa, Włochy i Rumunia miały deficyty od 8% do 7% ich PKB, z kolei : Hiszpania, Węgry, Francja, Słowacja i Austria deficyt od 7% do 6% ich PKB, a Czechy Belgia i Słowenia deficyt od 6% do 5% ich PKB, pozostałe kraje od 4% do 2% ich PKB.
Średni deficyt sektora finansów publicznych w całej UE w 2021 roku wyniósł 4,7%, a średni deficyt w strefie euro wyniósł 5,1% PKB.
 
3. Z kolei jeżeli chodzi o poziom długu publicznego w relacji do PKB Polska znalazła się na 11 miejscu od końca, a więc aż 16 unijnych krajów miało dług publiczny wyższy od Polski, często znacznie wyższy.
Najwyższy poziom długu odnotowała Grecja ponad 193% PKB, na drugim miejscu Włochy 151% PKB, na trzecim miejscu Portugalia 127% PKB, na kolejnych: Hiszpania 118% PKB Francja 113% PKB, Belgia 108% PKB i Cypr 104% PKB.
Wyższy dług niż nakazuje kryterium z Maastricht wynoszące 60% PKB, mają jeszcze: Austria z długiem wynoszącym blisko 83% PKB, Chorwacja z długiem blisko 80% PKB Węgry z długiem 77% PKB, Słowenia z długiem 75% PKB, Niemcy z długiem 69% PKB, Finlandia z długiem 66% PKB i Słowacja z długiem 63% PKB.
Średnia wielkość długu publicznego w całej UE w 2021 roku wyniosła 88,1% PKB, a w krajach strefy euro była jeszcze wyższa i wyniosła aż 95,6% PKB.
 
4. Polska w tym trudnym 2021 roku znacząco poprawiła sytuację sektora finansów publicznych głównie dzięki uszczelnieniu systemu podatkowego, co pozwoliło na znaczący wzrost wpływów podatkowych głównie z podatku VAT ale także obydwu podatków dochodowych: PIT i CIT.
Zresztą wzrost wpływów podatkowych głównie z tych trzech podatków wyraźnie widać od roku 2015.
Otóż wpływy z podatku VAT na koniec 2015 roku wyniosły 123,1 mld zł natomiast na koniec roku 2021 wyniosły blisko 219 mld zł, co oznacza, że wzrosły aż o 96 mld zł czyli, a więc o ponad 78%.
Z kolei wpływy z PIT na koniec 2015 wyniosły 45 mld zł, natomiast na koniec 2021 roku blisko 74 mld zł, co oznacza ich wzrost w tym 6-letnim okresie o blisko 64% i to mimo obniżki stawek PIT i wprowadzenia tzw. zerowego PIT dla ludzi młodych do 26 roku życia.
Natomiast wpływy z podatku CIT na koniec 2015 wyniosły zaledwie 25,8 mld zł, natomiast już na koniec 2021 roku aż 52,4 mld zł czyli w ciągu 6 lat rządów PiS wzrosły o 26,6 mld zł, a więc aż o 103,1% i to mimo kilkukrotnych obniżek stawki tego podatku najpierw z 19 %na 15%, a później nawet do 9% dla firm o określonej wielkości obrotów.
To właśnie to uszczelnienie systemu podatkowego, które sumarycznie pozwoliło na wzrost całości dochodów budżetowych aż o 206 mld zł (z 289 mld zł na koniec 2015 roku do 495 mld zł w roku 2021), spowodowało, że pomimo wyższych wydatków budżetowych w związku ze skutkami Covid19, sytuacja sektora finansów publicznych uległa tak znaczącej poprawie.