Grecka lekcja - za wszelką cenę oddalanie nieuchronnego

1. Wczoraj w Parlamencie Europejskim odbyła się debata dotycząca sytuacji w Grecji w związku z odrzuceniem przez społeczeństwo tego kraju w referendum (62% do 38%) pakietu pomocowego przygotowanego przez tzw. Trojkę (MFW, EBC i KE), który z jednej strony zapewniał przekazanie temu krajowi kolejnej transzy pomocy finansowej w wysokości 7,2 mld euro, z drugiej strony oczekiwano kolejnej redukcji wydatków budżetowych i podwyżek stawek podatkowych VAT w tym na turystykę z 6% na 23%.
Uczestniczyli w niej nie tylko szefowie głównych europejskich instytucji: KE Jean Claude Juncker, szef Rady Donald Tusk ale także premier Grecji Aleksis Cipras, który przyjechał na zaproszenie PE aby przedstawić sytuację w swoim kraju po niedzielnym rozstrzygnięciu referendalnym.
2. Nie ulega wątpliwości, że jedynym zwycięzcą tej debaty był premier Grecji, który w odczuciu większości społeczeństwa swojego kraju, przyjechał wręcz "do paszczy lwa" aby bronić interesów jego interesów.
Przysłuchiwałem się tej debacie przez kilka godzin i odniosłem wrażenie, że mimo ataków na Ciprasa ze strony europejskich chadeków, liberałów, a nawet socjalistów, wszyscy oni chcą aby Grecja pozostała przy stole rokowań, żeby przygotowała jakikolwiek pakiet tzw. reform, a wtedy wiodące unijne kraje zdecydują się na przygotowanie kolejnego pakietu pomocowego, a nawet rozważą możliwość redukcji greckiego zadłużenia.
Wszyscy oni boją się bowiem swoistego precedensu, polegającego na tym, że wychodzący ze strefy euro kraj wraca do własnej waluty i prawie natychmiast jego gospodarka odzyskuje konkurencyjność i w związku z tym eksport staje się kołem zamachowym jej wzrostu.
Gdyby się bowiem Grecji się udało, to jej śladem mogłyby pójść także Hiszpania, Portugalia, a nawet Włochy, kraje które z coraz większym trudem realizują z jednej strony głębokie cięcia wydatków budżetowych, z drugiej natomiast zobowiązania podwyżek obciążeń podatkowych.
3. Cipras pokazywał w jak trudnej sytuacji społeczno - gospodarczej przejął rządy, 5 lat tzw. reform do których zobowiązał poprzedni rząd prawicowy spowodowało z jednej strony ponad 25% spadek greckiego PKB i w konsekwencji ogromne wynoszące ponad 25% bezrobocie (wśród ludzi młodych ponad 50%), z drugiej strony finanse publiczne znalazły się wręcz w ruinie.
Grecki kryzys na przełomie 2009 i 2010 roku rozpoczął się w sytuacji kiedy relacja długu publicznego do PKB wynosiła 110%, obecnie wynosi ona 180% i trudno wręcz sobie wyobrazić aby ten kraj był w stanie tak wielki dług obsługiwać.
Co więcej jak mówił wczoraj w Parlamencie Cipras zamożni Grecy (10% Greków posiada aż 56% majątku narodowego), nie mają zamiaru ponosić dodatkowych obciążeń związanych z kryzysem, ponieważ już dawno wyprowadzili swoje aktywa poza granice swojego kraju.
Obciążenia ponoszą więc ci niezamożni i to oni wręcz żądają od premiera swojego kraju aby nie pozwalał na upokarzanie społeczeństwa i jednocześnie bardziej niż do tej pory sprawiedliwiej rozkładał ciężary wychodzenia z kryzysu.
4. Cipras domagał się więc aby instytucje unijne pozwoliły jego rządowi wybrać zarówno obszary cięć wydatków budżetowych jak i wybór podatków które mają być podwyższone, a wtedy przedstawione przez Grecję propozycje mają szansę być w pełni zrealizowane.
Domagał się również spojrzenia na problemy swojego kraju w ujęciu długofalowymi w tym kontekście stwierdził, że redukcja greckich długów przynajmniej o 50% stwarzałaby perspektywę ich obsługiwania i wyjścia z pętli zadłużenia (w tym kontekście przypomniał hojność wierzycieli Niemiec w 1953 roku, którzy zredukowali długi tego kraju aż o 60%).
Jeżeli w porozumieniu które ma być zawarte z Grecją do niedzieli te oczekiwania Ciprasa nie zostaną uwzględnione, to wprawdzie zostanie ono pewnie zawarte ale będzie to tylko prób odsunięcia w czasie nieuchronnego czyli wypchnięcia Grecji ze strefy euro.