Suwerenny pieniądz z emisją kontrolowaną przez państwo

   Jak zaczynałem swoją pierwszą pracę zawodową mój szef miał na drzwiach gabinetu napis: „Nie przychodź do mnie z problemem, jeżeli nie masz przynajmniej jednej propozycji jego rozwiązania”. Przez całe swoje życie zawodowe trzymałem się tej zasady, nawet jak później sam zostałem szefem. Teraz też nie mam zamiaru tego zmieniać, więc po krytyce panującego u nas systemu pieniądza dłużnego, który niechybnie doprowadzi nasz kraj do bankructwa, pozwolę sobie przedstawić propozycję rozwiązania problemu.

I. Diagnoza: Systemowy problem pieniądza dłużnego

   W obowiązującym dziś w Polsce systemie finansowym banki komercyjne, działając w ramach tzw. rezerwy cząstkowej, mają możliwość tworzenia nowego pieniądza poprzez udzielanie kredytów. Choć formalnie tylko Narodowy Bank Polski posiada prawo emisji pieniądza (zgodnie z art. 227 Konstytucji RP), w praktyce to banki prywatne kreują zdecydowaną większość pieniądza w obiegu. Ten pieniądz ma charakter dłużny, co oznacza, że powstaje na bazie zobowiązania do jego zwrotu wraz z odsetkami.
Taka konstrukcja prowadzi do poważnych skutków systemowych:
- Permanentne cykle zadłużenia i kryzysów finansowych,
- Inflacja lub deflacja w zależności od fazy cyklu kredytowego,
- Wymuszenie nieustannego wzrostu gospodarczego jako warunku stabilności,
- Nierównowaga między ilością dóbr a ilością pieniądza,
- Koncentracja władzy finansowej w prywatnym sektorze bankowym.
   System dłużnego pieniądza jest samonakręcającym się mechanizmem, który wymaga stałego zwiększania zadłużenia, by nie doszło do recesji. Odsetki od kredytów, które nie są kreowane wraz z kapitałem, tworzą trwały niedobór pieniądza w obiegu, co prowadzi do bankructw i destabilizacji.

II. Fundamenty reformy: Założenia suwerennego pieniądza

1. Jedno źródło emisji pieniądza – Wyłączne prawo tworzenia pieniądza przysługuje Narodowemu Bankowi Polskiemu. Dotyczy to zarówno gotówki, jak i pieniądza elektronicznego.
2. Pełna rezerwa bankowa – Banki komercyjne mogą pożyczać tylko środki, którymi realnie dysponują. Kredyt staje się pośrednictwem kapitałowym, a nie aktem kreacji pieniądza.
3. Emisja zgodna z realną gospodarką – Ilość pieniądza w obiegu dostosowuje się do realnego wzrostu gospodarczego, liczby ludności i poziomu produkcji dóbr i usług.
4. Publiczna i ekspercka kontrola podaży pieniądza – Niezależna, transparentna rada polityki monetarnej nadzoruje emisję, kierując się zasadą stabilności cen i równowagi towarowo-pieniężnej.

III. Etapy wdrożenia reformy suwerennego pieniądza

Etap legislacyjny

- Nowelizacja art. 227 Konstytucji RP, uwzględniająca wyłączność państwa w tworzeniu wszelkiego pieniądza,
- Zmiana ustawy o NBP i prawa bankowego: wprowadzenie pełnej rezerwy obowiązkowej i zakaz kreacji pieniądza przez banki komercyjne.

Etap przejściowy

- Stopniowe wygaszanie możliwości kreacji pieniądza dłużnego przez sektor prywatny,
- Wprowadzenie cyfrowego pieniądza banku centralnego (CBDC) jako podstawowego środka rozliczeniowego.

Etap pełnej implementacji

- NBP odpowiada w pełni za podaż pieniądza w gospodarce,
- Banki komercyjne działają jako instytucje pośrednictwa finansowego,
- Nowo emitowany pieniądz zasila bezpośrednio gospodarkę realną (np. poprzez inwestycje publiczne, usługi społeczne, dochód podstawowy).

IV. Kluczowe korzyści wynikające z reformy

- Trwała stabilność cen i ograniczenie ryzyka cyklicznych kryzysów,
- Znaczące zmniejszenie zadłużenia publicznego i prywatnego,
- Realna suwerenność finansowa państwa,
- Uczciwa redystrybucja korzyści z emisji pieniądza (zysk trafia do społeczeństwa),
- Wzmocnienie odporności gospodarki na szoki zewnętrzne.

V. Podsumowanie

  System dłużnego pieniądza, dominujący dziś w Polsce i większości świata, prowadzi do destabilizacji, wymuszonego wzrostu i nadmiernej koncentracji kapitału. Suwerenny pieniądz, kontrolowany przez państwo i emitowany w sposób zgodny z potrzebami gospodarki realnej, stanowi sprawiedliwą, racjonalną i skuteczną alternatywę.
Polska, zachowując własną walutę i wprowadzając suwerenny model pieniądza, może stać się pionierem nowoczesnej i odpowiedzialnej polityki monetarnej w Europie.

   Zdaje sobie oczywiście sprawę z tego, że nie mam monopolu na prawdę. Jeżeli więc ktokolwiek ma uwagi do tej propozycji, chętnie zapoznam się z jego argumentacją.
Chętnie też zapoznam się z innymi propozycjami rozwiązania problemu, jeżeli ktokolwiek, oprócz mnie, uważa to za problem..

Praeterea, puto Kaczyński discedere debere et Sakiewicz veniam petere.