Jak ściąć inflację i wkurzyć Niemców?

Inflacja jest tematem nośnym – bo każdy odczuwa jej skutki w kieszeni – a jednocześnie i właśnie dlatego przekłamanym. Zrozumienie czym jest i dlaczego powstaje – pozwala w prosty sposób odpowiedzieć na pytanie, jak ją zwalczyć, czy złagodzić. Można się jej pozbyć szybko, bezboleśnie, doprowadzając Niemców do białej gorączki. I pozwala nam na to... geografia. Jak???

Inflacja =/= drożyzna

Po pierwsze: w mediach pod pojęciem inflacji kryje się faktyczna inflacja oraz drugie zjawisko ekonomiczne o tych samych objawach, a innych przyczynach, czyli drożyzna. Inflacja rozumiana tradycyjnie to nadpodaż pieniądza. Za dużo pieniądza w obiegu powoduje najpierw wzrost gospodarczy, a następnie wzrost cen. (Jak podaż pieniądza wpływa na cykl koniunkturalny wyjaśniają monetaryści i ekonomiczni Austriacy, ale nie to jest tematem).

Drożyzna, zwana też inflacją kosztową, to także wzrost cen. Ale tutaj przyczyną nie jest nadmiar pieniądza w gospodarce, ale wzrost kosztów.

Inflację zatem można zwalczyć zbierając z rynku nadmiar gotówki (co wiąże się ze schładzaniem gospodarki). Drożyznę zaś – zmniejszając koszty.

Zjawiska gospodarcze cechują się sporą inercją, tzn. że skutki oddalone są w czasie od przyczyn. W wyniku tej bezwładności nie jest łatwo oddzielić, kiedy i który czynnik z jaką siłą wpłynął na stan gospodarki. Jest to trudne nawet dla wielu ekonomistów. Zatem jako nieekonomista ograniczę się do próby enumeracji czynników w zestawieniu ze zjawiskami łączonymi ze zmianą cen.

Co wywołało wzrost cen na świecie i w Polsce?

Po pierwsze epidemia.
Zerwanie łańcuchów dostaw komponentów z Chin spowodowało zatory i wzrost kosztów, czyli drożyznę.
Zamknięcie gospodarek spowodowało chwilowe zamrożenie obiegu pieniądza i deflację.
Na to odpowiedzią był dodruk (lub „dodruk”), w tym różnego rodzaju „tarcze”, które wywołały inflację. Ta objawiła się z opóźnieniem, gdy wraz z odmrożeniem gospodarek, nadmiarowy pieniądz mógł zacząć krążyć w obiegu.

Po drugie wojna Rosji przeciwko Ukrainie i Zachodowi.
Ograniczenie dostaw surowców energetycznych z Rosji spowodowało wzrost kosztów, a więc drożyznę. Tak jak w przypadku zamrożenia dostaw z Chin, tak i tutaj mieliśmy do czynienia z celowym działaniem.

Po trzecie drożyznę wywołuje idiotyczna walka z CO2 za pomocą europejskich parapodatków ETS. Te w wyniku spekulacji giełdowych skokowo wzrosły (sic! jak podatek może podlegać transakcjom giełdowym?! W UE może!).

Po czwarte proinflacyjnie działają programy społeczne. Nie można ich nie wymienić, mają jednak mniejsze znaczenie. Jako czynnik stabilny, trudno by nagle wywołały gwałtowną zmianę w gospodarce.

Zauważmy: rok 2021 kończyliśmy z wysokimi odczytami wzrostu cen. Była to inflacja, czyli nadpodaż pieniądza po epidemicznych „tarczach”. NBP podnosił stopy procentowe ściągając z rynku nadmiar pieniądza i odczyt inflacji zaczął spadać w lutym 2022 roku. Wtedy zaatakował Putin wywołując wzrost kosztów, czyli drożyznę.

Rację miał zatem prof. Glapiński twierdząc, że dalszy wzrost stóp procentowych, nie wpłynąłby znacząco na ceny, a skutkowałby wzrostem bezrobocia. Niestety nie raczył jasno wytłumaczyć różnicy między inflacją a inflacją kosztową (drożyzną). Ktoś zauważy, że przecież wielu ekonomistów i inwestorów mówi, że stopy należy dalej podnosić. Racja, tak mówią. Jedni mają jedynie dyplomy, a nie rozumieją o czym mówią. Drugim zależy na wzroście stóp, bo to wiąże się też ze wzrostem odsetek. Trzeci ekstrapolują sytuację na świecie (gdzie po „dodruku” nie było ściągania nadmiarowego pieniądza), na sytuację w Polsce. Długofalowo mają rację, wzrost stóp i wzmacnianie waluty przynosi tylko pozytywy, ale radykalne ruchy w obecnych okolicznościach przyniosłyby koszty społeczne w postaci bezrobocia.

Niemiecki plan dominacji Europy

W listopadzie 2022 roku doszło do przełamania wzrostu cen nie tylko w Polsce, ale także w strefie euro. Ceny (najprawdopodobniej chwilowo) przestały rosnąć. Kiedy Narodowy Bank Polski podnosił stopy procentowe i ściągał nadmiar pieniądza z rynku, Europejski Bank Centralny na inflację nie reagował. Kiedy w wyniku łągodnej jesieni, dywersyfikacji dostaw (uruchomienie Baltic Pipe w Polsce, podpisanie umowy na dostawy z Kataru i uruchomienie pierwszego gazoportu w Niemczech) i decyzji administracyjnych (np. ustalenie ceny maksymalnej rosyjskich surowców na terenie UE), wyhamowuje drożyzna wywołana wojną – EBC zapowiada wzrost stóp.

Ale zwalczanie inflacji nie zwalcza drożyzny. Ściąganie nadmiaru pieniądza z obiegu nie obniża kosztów podwyższonych zerwaniem łańcuchów dostaw, czy cenami surowców. Drożyznę może zniwelować tylko obniżenie kosztów. Czyli odrzucenie ideologicznych parapodatków nakładanych na wytwórców energii (ETS) i dywersyfikacja źródeł surowców energetycznych. Unia pod wpływem Niemiec uzależniała się od Rosji, i choć teraz powoli dywersyfikuje źródła węglowodorów, węgiel dalej jest banowany (oczywiście prócz węgla wydobywanego w Niemczech).

Wzrost stóp w strefie euro nie powstrzyma wysokich cen, bo wynikają z wysokich kosztów. Schłodzą za to europejskie gospodarki. Ale nie wszystkie! Niemcy i Francja planują wydać odpowiednio 226 i 160 mld euro na pomoc publiczną. Będzie to stanowić 89% pomocy publicznej w Unii, choć oba te kraje stanowią łącznie tylko 40% unijnego PKB. Cała strefa euro będzie się schładzać i popadać w coraz głębszą recesję (w większości krajów PIIGS recesja trwa już grubo ponad dekadę!), w tym czasie Niemcy i Francja będą to obserwować i wykupywać bankrutów! „Żaden kryzys nie może się zmarnować!”

Niemiecka dominacja w Europie opiera się na politycznym sojuszu z Rosją i Chinami. Jest to widoczne i rozpoznane. Podstawą tej dominacji jest ekonomia i przede wszystkim waluta euro. To w również jest rozpoznane i dostępne w infosferze. Niemcy deklarują konsolidację władzy wewnątrz Unii: kanclerz Scholz mówi, że w Unii należy zapomnieć o głosowaniu jednomyślnym, na rzecz większościowego, a Niemcy muszą przejąć odpowiedzialność za Europę. Na poziomie politycznym jest to widoczne i rozpoznane. Ale obecny niemiecki scenariusz ma też fundamenty ekonomiczne. Gdy wszyscy będą się skupiać na powstrzymaniu konsolidacji władzy na poziomie politycznym – i tak do niej dojdzie(!), tak gdzie nikt nie patrzy: w sferze gospodarczej.

W tej chwili rozstrzyga się kwestia KPO, która przez Brukselę (czyli Berlin) jest wykorzystywana do tego, byśmy sprzedali suwerenność i narzędzia politycznego oporu za kilka paciorków. Przyjęcie KPO ma „uspokoić rynki” (choć za jaką cenę!), i nie można tego ignorować. Tzw. „rynki” doprowadziły do obalenia rządu Berlusconiego we Włoszech w 2011 r. i Liz Truss w Wielkiej Brytanii tym roku.

Jak zlikwidować inflację, wypiąć się na KPO i wkurzyć Niemców

Dopiero teraz pozwolę sobie wrócić do tytułowego, nieco sprecyzowanego, pytania: jak zlikwidować wysokie ceny, położyć lachę na KPO, a Niemców kopnąć w zadek? Widzę takie rozwiązanie! Szalone i bezczelne. Opozycja krzyczy, że trzeba przyjąć euro – tzn. oddać się pod władzę bankierów z Frankfurtu nad Menem. Otóż należy zrobić dokładnie odwrotnie!

Trzeba stworzyć strefę... złotówki i przyjąć do niej (niektóre!) kraje strefy euro!

A konkretnie to 3 kraje: Litwę, Łotwę i Estonię. I ewentualnie Słowację. Są to kraje o podobnym poziomie gospodarczym, podobnych doświadczeniach historycznych i wyzwaniach politycznych, kraje frontowe o wysokiej stopie inflacji (w okolicach 20%), na którą nie mogą reagować, bo narzędzia polityki gospodarczej oddały EBC. Są związane z Polską geograficznie, historycznie i gospodarczo. Jednocześnie w stosunku do polskiego PKB i ludności, są to kraje małe. Ich włączenie do „strefy złotówki” miałoby wpływ znaczący, ale za mały, by walutę zdestabilizować. Googlając zgrzebnie dane o PKB za 2021 r. i liczbie ludności, widzimy wyraźnie.

Polska 674 mld $ / 37,8 mln
Litwa 65,5 mld $ / 2,8 mln
Łotwa 38,9 mld $ / 1,8 mln
Estonia 36,3 mld $ / 1,3 mln
Słowacja 114,9 mld $ / 5,4 mln

Taka „strefa złotówki” bez Słowacji liczylaby około 815 mld $ PKB i 43,7 mln ludności, zaś wraz z południowym sąsiadem 930 mld $ PKB i 49,1 mln ludności. Polska w „strefie” bez Słowacji miałaby 82,7% PKB i 86,5% ludności. A po jej dołączeniu 72,5% PKB i 77% ludności.

Jak taką fuzję przeprowadzić? Trzeba by tym krajom dać złotówki w zamian za ich euro. Ta sama ilość złotówek w obszarze o większym PKB (o 20,9%/37,9%) i większej liczbie ludności (o 15,6%/29,9%). – wywołałaby dużą deflację. (Zapewne można byłoby sobie pozwolić na pewien dodruk). Za to euro z obiegu w tych krajach należałoby przyjąć jako rezerwę walutową, która wzmocniłaby stabilność takiej nowej złotówki.

Zagrożeniem dla takiego projektu byłaby wściekła reakcja ze strony Niemiec i ich sojusznika – Rosji. Ponieważ polityką gospodarczą tych krajów "strefy złotówki" zajmowałby się Narodowy Bank Polski, a nie kontrolowany przez Niemcy Europejski Bank Centralny, dominacja gospodarcza Niemiec nad tymi krajami osłabłaby na rzecz Polski. Te kraje, choć nie stanowiłyby dla nas zagrożenia, też byłyby zadowolone, bo są od Polski słabsze mniej niż od Niemiec. Strefa mogłaby negocjować tańsze pożyczki (analogicznie do unijnych pożyczek nazwanych KPO). Taki ruch konsolidowałby region gospodarczo, ale też politycznie i w sposób widomy stawiał Polskę jako lidera tego regionu na kolejnym polu. Stany Zjednoczone wspierają projekt Trójmorza i Polskę jako lidera wschodniej flanki NATO. Przy odpowiednim przygotowaniu dyplomatycznym, zapewne i na polu walutowym można byłoby się spodziewać ich wsparcia.

Zatem: odwagi!