Armageddon cz. 4 - światełko w tunelu

Chciałoby się zakrzyknąć: "Alleluja !!!" (choć do Niedzieli Zmartwychwstania został jeszcze miesiąc), bo dziś wieczorem Zarząd NBP wydał komunikat, w którym deklaruje wprowadzenie tzw. "kredytu wekslowego", czyli narzędzia do przenoszenia ryzyka z uruchomienia akcji kredytowej z banku komercyjnego na Narodowy Bank Polski.

Na czym polega "kredyt wekslowy"? W skrócie jest narzędziem komplementarnym do przyjmowania do dyskonta (wykupu) przez NBP od banków komercyjnych weksli własnych  kredytobiorców, wystawionych jako zabezpieczenie otrzymanego kredytu, tyle że bank oddający weksel pod kredyt NBP jest w dalszym ciągu wierzycielem wekslowym, aż w końcu może zdecydować się na dyskonto i przenieść wierzytelność na NBP.

Rzecz sama w sobie wcale nie nowa, bo już w sierpniu 2009 r. sprawa stawała na Radzie Ekonomicznej przy śp. Prezydencie Kaczyńskim, wskutek czego we wrześniu 2009 r. Prezes NBP, śp. Sławomir Skrzypek, prezentował koncepcję "kredytu wekslowego" na Forum Ekonomicznym w Krynicy, jako jednego z nowych narzędzi ożywienia rynku: "...Chodziło o zwiększenie dostępności kredytu obrotowego, czyli na finansowanie bieżącej działalności firm. Przedsiębiorstwa miałyby zaciągać takie kredyty, dając w ramach zabezpieczenia swoje weksle, te zaś byłyby dyskontowane przez banki komercyjne w NBP..."

Pamiętajmy, że rzecz miała miejsce za pierwszego Tuska, zaś śp. Sławomir Skrzypek był z tego samego obozu co śp. Prezydent Kaczyński, więc naturalnie nasi ówcześni unijni nadzorcy nie mogli sprawy zostawić samopas, bo kto to widział żeby Polska, zamiast nadstawiać wzorem Donalda różne części ciała do poklepywania, wybijała się na samodzielność ekonomiczną. Dlatego też nie powinna była budzić zdziwienia informacja, że: "..."EBC pragnie zwrócić uwagę NBP na fakt, iż jednolita lista zabezpieczeń eurosystemu obejmuje jedynie weksle własne: których emitentami są instytucje kredytowe będące kwalifikowanymi kontrahentami operacji polityki pieniężnej eurosystemu, które są zabezpieczone pulą hipotecznych kredytów mieszkaniowych” – można było przeczytać w piśmie podpisanym przez Jeana-Claude’a Tricheta, prezesa EBC. Trichet przypominał w nim również, że w krajach aspirujących do strefy euro banki centralne powinny dostosowywać się do standardów obowiązujących w eurolandzie..." (tamże; a swoją drogą jest to kolejny kamyczek do ogródka zwolenników spiskowej teorii dziejów, bo jako żywo wygląda to tak, jakby na poziomie Komisji Europejskiej o obsadach decydowało gremium, które miało poczucie humoru kształcone w tej samej szkole, do której chodzili spece od naszego stanu wojennego, co to do "trójki antyalkoholowej" skierowali generałów Baryłę, Kufla i Żyto - wystarczy sprawdzić co oznacza słowo "tricher" po francusku, jak w sam raz dla szefa banku od robienia EURO z niczego...).

Z dużymi oporami, nie tylko ze strony mądrali unijnych zresztą, śp. Sławomir Skrzypek jednak doprowadził do sporządzenia odpowiedniego dokumentu w sprawie rodzajów weksli, ale tylko przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski do dyskonta oraz zasad i trybu ich odkupu, który został następnie przyjęty 4 marca 2010 r. przez Zarząd NBP w formie uchwały nr 9/2010, zamieszczonej w Dzienniku Urzędowym NBP nr 3/2010 z dn. 12 marca 2010 r.

Niestety, w toku "prac wewnętrznych" w NBP (nie bez wpływu "dobrych rad" euronadzorców), z koncepcji utworzenia elastycznego narzędzia do kreacji pieniądza bezpośrednio przez podmioty rynkowe (no bo weksel przyjmowany jako zabezpieczenie kredytu lub kierowany do dyskonta to nic innego jak pieniądz prywatny, emitowany przez wystawcę weksla w tej właśnie postaci i tylko zamieniany na inny pieniądz przez przyjmującego weksel) zrobiono narzędzie tortur - jak kto ciekawy, to może sobie sam przeczytać i ocenić, w dodatku na "dzień dobry" ograniczono możliwość wystawiania skupowanych przez NBP weksli jedynie do przedsiębiorców nie będących osobami fizycznymi (§ 1. 1.) i to spełniających wyśrubowane wymagania, w dodatku pod warunkiem przejścia przez banki "ścieżki zdrowia".

Jak wspomniałem, uchwałę zamieszczono w Dzienniku Urzędowym NBP nr 3/2010 z 12 marca 2010 (piątek), a tu już we wtorek 30 marca "Parkiet" umieszcza wspomniany wyżej artykuł, zaczynający się od słów: "...Dotychczas żaden bank komercyjny nie wystąpił do Narodowego Banku Polskiego o podpisanie umowy ramowej dotyczącej kredytu dyskontowego – poinformowało nas biuro prasowe banku centralnego. „Trudno zatem oszacować obecnie, jakie będzie zainteresowanie banków nowym instrumentem” – napisał NBP w odpowiedzi na pytania „Parkietu”...".
Najwyraźniej kogoś bardzo uwierał już sam fakt istnienia takiej możliwości, bo przecież wystąpienie do NBP o podpisanie takiej umowy przez dowolny bank, szczególnie na warunkach opisanych w Uchwale, wymaga przejścia przez procedury wewnętrzne, które oczywiście trwają i z dnia na dzień się tego po prostu zrobić nie da.

Inna sprawa że banki najwyraźniej nie chciały z tego narzędzia korzystać i nawet o nim nie informowały, no bo ostatecznie tą uchwałą zachęcano zarządy banków ni mniej ni więcej tylko do tego, żeby z własnej, nieprzymuszonej woli ograniczały sobie możliwość trzymania przedsiębiorców krótko przy pysku, a to jest taaaka władza (pamiętajmy, rządzi Platforma, więc dobrze ma być tylko swoim)...   

W efekcie nic więc dziwnego, że chociaż: "...W okresie kryzysu NBP wprowadził tzw. kredyt wekslowy (instrument podobny do wykupu weksli)...", to: "...Ze względu na brak zainteresowania nim ze strony banków możliwość uzyskania kredytu wekslowego została zlikwidowana z początkiem 2011 r...." (choć uchwała odnośnie dyskonta ma do dziś status "obowiązującej").

No i teraz nasuwa się seria pytań:
a) czy tym razem uda się banki zachęcić do współpracy (bo np. PKO BP, przecież bank państwowy jak najbardziej, już wierzga przeciwko samemu pomysłowi obniżenia stóp procentowych - no ale nic dziwnego, skoro zarząd ma premie od zysku banku, czyli od golenia klientów, a nie od wzrostu wartości ich biznesów);
b) czy tym razem NBP będzie przyjmował do dyskonta również weksle osób fizycznych (w tym przedsiębiorców będących osobami fizycznymi);
c) czy będą mogły być to weksle o okresie spłaty, owszem, rocznym, ale od daty wezwania emitenta do wykupu a nie od daty wystawienia
I najważniejsze pytanie:
d) czy weksle takie będą mogły być zabezpieczeniem dla debetu w rachunku (!!!)

Ostatecznie brak płynności ze względu na kryzys okołokoronawirusowy dotknie wszystkich przedsiębiorców, przecież nie unikniemy masowych zwolnień, a wtedy na pierwszy ogień idą ludzie na "śmieciówkach" - a to są de facto przedsiębiorcy, tylko że sprzedający na rynku własną pracę, nawet jeżeli jest to praca czysto fizyczna. 

O ile dla przedsiębiorców (czyli wpis do ewidencji etc.) limit debetu w rachunku powinien oscylować od minimum 100 tys. (sam weksel, procedura uproszczona, nawet dla działalności sezonowej, przez część roku zawieszanej i dla każdej formy opodatkowania, w tym karty podatkowej) do gdzieś 1 mln (dodatkowe zabezpieczenia, weryfikacje etc.), o tyle każda osoba fizyczna powinna mieć możliwość uzyskania debetu w wysokości np. dwunastokrotności ostatnio uzyskanego wynagrodzenia netto-netto, choćby to było dwa lata temu.

Dlaczego tak? Ano dlatego, że "wyparowują" w tej chwili z rynku gigantyczne ilości pieniądza pochodzącego z kredytów pod zastaw dołujących z dnia na dzień akcji, więc bankom pogarszają się bilanse i za moment będą musiały zacząć ściągać pieniądze z rynku żeby nie wypaść z gry. Jeżeli NBP "dosypie" pieniądze bezpośrednio na rynek (a debet w rachunku to umożliwia), to ratujemy system bankowy. I naprawdę nie ma problemu żeby debet na dwadzieścia tysięcy dostał nawet żulik i poszedł przepić - zobowiązanie z tytułu weksla zostaje w bilansie NBP po stronie "ma" i w banku nic się nie dzieje, a żulik zasilił poprzez sklepikarza zarówno budżet państwa (bo VAT, akcyza i PIT/CIT wszystkich po drodze) jak i przedsiębiorców (tegoż sklepikarza, gościa z furgonetką, księgową z gorzelni, rolnika od ziemniaków etc.), więc będą środki na spłaty bankom normalnych kredytów - no a jak pieniądze pójdą na ich spłatę, to na trwałe "wyparują" z systemu finansowego, więc z tą chwilową nadwyżką pieniądza też dramatu nie ma.

Zwłaszcza że sytuacja jest nadzwyczajna, bo rynek finansowy nam się wali i nikt nie jest w stanie oszacować ile pieniędzy trzeba rzucić, żeby uratować realną gospodarkę,


Tak więc komunikat Zarządu NBP jest prawdziwym "światełkiem w tunelu", ale teraz od Prezesa NBP, Premiera i Prezydenta (tak, tak, ma inicjatywę ustawodawczą), zależy czy to "światełko" oznacza koniec tunelu, czy to po prostu pociąg nadjeżdża...     

Dobranoc Państwu...