Agencje UE pod moją lupą - wielogodzinne przesłuchanie

Wczoraj w Brukseli, w Parlamencie Europejskim znów pracowite popołudnie na Komisji Kontroli Budżetu. W tejże komisji jestem koordynatorem mojej grupy politycznej ECR (Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy),zresztą już szósty rok. W ramach przygotowywania przeze mnie jako sprawozdawcę moich „raportów” (mówiąc slangiem unijnym) odnośnie monitoringu polityki budżetowej poszczególnych unijnych agencji, agend, instytucji i przedsięwzięć zadałem przedstawicielom tychże agend, instytucji, etc. szereg pytań.

Poniżej przedstawiam te pytania, przetłumaczone już wszakże na język polski – ponieważ na posiedzeniu CONT (skrót Komisji Kontroli Budżetu) zadawałem je po angielsku.

Omawialiśmy działalność 32 unijnych agencji czyli o jednej więcej niż przed rokiem – doszła EU-LISA (od Agency for large-scale IT systems).

Oto moje pytania. Najpierw do Zrzeszenia Agencji kierowanej przez FRA czyli, kontrowersyjną dla niektórych, Agencję do spraw Praw Podstawowych:

W swoim raporcie Europejski Trybunal Obrachunkowy wytknął wielu agencjom problemy dotyczące zarządzaniem konfliktami interesów. Proszę wytłumaczyć jak wygląda sytuacja na chwilę obecną, jak również proszę wytłumaczyć dlaczego proces poprawy tak długo trwał (biorąc pod uwagę publikacje cv i deklarację interesów).

Kolejne pytanie:

W raportach Trybunału Obrachunkowego wspomina się, iż niektóre z Agencji miały nadwyżki budżetowe/przeniesienia (carry overs), które nie zawsze były uzasadnione. Jednak Trybunał uznał, iż z różnych powodów część z tych nadwyżek może być usprawiedliwiona. Proszę wyjaśnić pozycję Zrzeszenia na temat przeniesień/nadwyżek).

Zapytałem również o cięcie kosztów, sugerowane przez unijną „górę”:

W Umowie Międzyinstytucjonalnej z 2013 r. Agencje zostały poproszone o zmniejszenie zatrudnienia o 5%. Jaka jest sytuacja obecnie?

I ostatnie pytanie do Zrzeszenia Agencji, a więc do FRA:

Czy moglibyście Państwo poinformować naszą komisję parlamentarną na temat wprowadzania w życie akcji przewidzianych we wspólnym podejściu common approach?

Potem przystąpiłem do pytań do EIT czyli Europejskiego Instytut Innowacji i Technologii. Zapowiedziałem ironicznie, że to moja „ulubiona” agencja. Oczywiście to aluzja do wyboru przez państwa członkowskie UE nie polskiego Wrocławia, ale Budapesztu jako siedziby tegoż EIT (Wrocław wygrał z Wiedniem, ale lobbing, w tym Berlina, na rzecz Budapesztu był skuteczniejszy).Oto te pytania:

1. Trybunał Obrachunkowy wydał kwalifikowaną opinię na temat jakości certyfikatów audytu wydawanych przez niezależne firmy audytowe, które były zakontraktowane przez podmioty otrzymujące granty EIT oraz ich partnerów. Jaki był problem z certyfikatami audytowymi i jakie akcje naprawcze podjęło EIT w tym zakresie)?

2. 3% audytowanych grantów musiało zostać odzyskane przez EIT. Dlaczego było to tak wiele i jakie akcje podjęło EIT, by zmniejszyć poziom błędów przy przyznawaniu płatności?)

3. Jakie środki podjęło EIT, by zapobiec błędom rzeczowym w procedurach przetargowych odnotowane przez Trybunał i równocześnie by zmniejszyć ogólny poziom błędów poniżej 2%?

Wreszcie skierowałem pytania do przedstawicieli agencji, która zresztą – jako jedyna agencja unijna! ‒ mieści się w Warszawie. FRONTEX to, mówiąc po polsku, Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Granicach Zewnętrznych Państw Członkowskich Unii Europejskiej. A oto moje pytania:

1. Czy moglibyście Państwo opowiedzieć szczegółowo, co zawierały kontrole ex-ante do czerwca 2013 r.?

2. Trybunał Obrachunkowy wspomina wiele o spójnym systemie weryfikacji ex-ante - czy mógłby Pan to wyjaśnić przedstawiając jednocześnie więcej szczegółów niż podane zostało w Państwa odpowiedziach wysłanych do Trybunału?

3. Do jakiego stopnia kontrole ex-ante i ex-post są zsynchronizowane i jak oceniacie Państwo zakres ich kontroli?

Dalej, zadałem trzy pytania do EU-LISA czyli Agencja ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości

1. Jakie środki Państwa Agencja podjęła, by odpowiedzieć na uwagi Trybunału dotyczące wyceny rachunkowej systemów SIS II, VIS i EURODAC IT, które zostały przeniesione z Komisji do Agencji?

2. Jaki jest status umowy z rządem Estonii dotyczącej siedziby agencji?

3. Jakie działania podjęła Państwa Agencja by odpowiedzieć na zastrzeżenia Trybunału dotyczące kontrybucji Państw Stowarzyszonych?
Wreszcie skierowałem pytanie do ESMA (od: European Securities and Markets Authority) czyli Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych.

Trybunał odnotował, że prawie 30% płatności agencji ESMA było opóźnione, przez co agencja musiała płacić odsetki. Dlaczego do tego doszło i jakie akcje naprawcze Państwa agencja podjęła w tym zakresie?

Na koniec zadałem jedno pytanie do ERA (od: European Railway Agency) czyli Europejskiej Agencji Kolejowej:
Według raportu Trybunału, agenci tymczasowi byli ponownie zatrudniani po upływie maksymalnego okresu ich zatrudnienia. Do czasu zmiany prawnej, sytuacja ta jest w sprzeczności z aktem konstytuującym Agencję. Proszę wyjaśnić, w jakich okolicznościach dochodziło do ponownego zatrudniania?
Po dyskusji przyszedł czas na tzw. Joint Undertakings czyli „Wspólne Przedsięwzięcia”.

Najpierw skierowałem trzy pytania do ECSEL (od: Electronic Components and Systems for European leadership Joint Technology Initiative (ECSEL JTI). Rzecz dotyczy nanoelektroniki i systemów wbudowanych. Pytania poprzedziłem następującym wstępem: „ARTEMIS i ENIAC, które trzy razy z rzędu otrzymały kwalifikowane opinie od Trybunału Obrachunkowego zostały w 2014 połączone i powstał ECSEL. Przyjmujemy do wiadomości ważne działania, które Wspólne Przedsięwzięcie już podjęło w celu przewrócenia swojej wiarygodności/pewności oraz poprawy sytuacji, ale Trybunał ponownie w roku 2013 wystosował kwalifikowaną opinię z powodu niewystarczających informacji odnośnie strategii audytywnych ex post.”
A oto same pytania:

1. W związku z wieloma kwalifikowanymi opiniami, proszę o przedstawienie Państwa oceny sytuacji oraz przedstawienia w skrócie kroków podjętych w celu poprawy niniejszej sytuacji.

2. Jakie działania podjęło przedsięwzięcie w celu uniknięcia w przyszłości takich samych problemów?

3.Czy Trybunał ocenia działanie podjęte przez przedsięwzięcia jako wystarczające do odzyskania pewności/wiarygodności, biorąc pod uwagę że Parlament uprzednio poprosił Trybunał o opinię w niniejszej kwestii?

Moje ostatnie zapytania skierowane były do IMI (od: Joint Technology Initiative on Innovative Medicines). Na „nasze” to „Wspólne przedsięwzięcie na rzecz inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych”. Oto one:

1. Drugi rok z rzędu błąd IMI jest powyżej progu materialnego w wysokości 2%, a Europejski Trybunał Obrachunkowy wystosował kwalifikowaną opinię trzeci raz z rzędu. Chociaż wysokość błędu spadła w porównaniu z rokiem poprzednim, jakie dodatkowe środki podjęło IMI w celu obniżenia poziomu błędu?

2. Zatwierdzenie systemu rachunkowości wciąż nie obejmuje implementacji kontroli ex post, chociaż ten problem już został zasygnalizowany przez ETO w raporcie z roku ubiegłego. Kiedy IMI rozwiąże ten problem?

Ten dzień należał z całą pewnością do Komisji Kontroli Budżetu, która obradowała w sumie ponad sześć godzin, łącznie z porannym głosowaniem.

A jeżeli ktoś zapyta dlaczego cytuję tutaj wyłącznie własne pytania, a nie odpowiedzi unijnych urzędników, to stwierdzę, że wzorowałem się na ostatnim przedwojennym ambasadorze Rzeczypospolitej w Rzymie, ulubieńcu marszałka Józefa Piłsudskiego, słynnym bon-vivancie Bolesławie Wieniawie-Długoszowskim, który utrzymywał bardzo dobre relacje z szefem MSZ faszystowskich Włoch, hrabią Ciano (prywatnie: zięć Mussoliniego) i często z nim się spotykał, ale raportując do siedziby Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie przy ul. Wierzbowej, głównie relacjonował własne pytania, a nie odpowiedzi najważniejszego ministra Republiki Italii...