Wracamy do polskości? Rząd Olszewskiego i jego obalenie

Dziś to pytanie zadają na ulicach Warszawy.
A ja dziś wspominam 4 czerwca 1992.
Wracam do tematu polskości. O książce Artura Kłusa pt. Premier. Jan Olszewski"

Temat, o którym zawsze warto myśleć i dyskutować, to dalsze losy Polski. W 34 latach istnienia III RP było wiele wydarzeń również dramatycznych, a najważniejsze moim zdaniem za czasów ustroju postpezetpeerowskiego były dwa: obalenie przez większość sejmową rządu Jana Olszewskiego nocą z 4 na 5 czerwca 1992 roku i śmierć prezydenta Lecha Kaczyńskiego w wybuchu samolotu nad Smoleńskiem porankiem pamiętnego 10 kwietnia 2010.

O premierze Olszewskim przez całe lata w III RP było do niedawna dość głucho. Wypadł z łaski i pamięci części również swoich dawnych, dziś najbardziej wpływowych przyjaciół, a choćby tylko znajomych, często wręcz swoich klientów za czasów PRL. Bronił  przyjaciół za darmo przed łapskami „organów” w PRL, zaciekle, inteligentnie, bo cenił ich za to, co robili w opozycji. Ale oni się z nim pokłócili (mantra już od 1991 roku: „Co się stało z tym cudownym człowiekiem?”), jak mawiał śp. Jerzy Targalski „wyrzucili go na śmietnik”. Był ośmieszany, nazywany „oszołomem”, choć jego szlachetna postać i mądre słowa utrudniały działanie przemysłu pogardy.

Na tle tego przemilczenia wyróżniały się dwie jedyne przez ponad 20 lat książki o nim i jego rządzie (wyjątkowo bywają na Allegro). To wspaniały wywiad pt. „Prosto w oczy” Ewy Polak-Pałkiewicz o latach PRL-u i III RP i „Przerwana premiera ”Janka Strękowskiego i Radosława Januszewskiego, wówczas dziennikarzy „Tygodnika Solidarność”, opis kilku dni, które wstrząsnęły Polską, czyli demokratycznego zamachu stanu na rząd Olszewskiego. Historia jednak powoli oddaje mu sprawiedliwość. Po śmierci Olszewskiego, wyszły jego wspomnienia pt. „Ta historia wciąż trwa”, spisane przez Justynę Błażejowską, i jej autorstwa cieniutka broszurka biograficzna, powstaje biografia adwokacka Premiera, który w końcu był prawnikiem i większość życia adwokatem. Ale to już ostatnie lata, po śmierci Mecenasa.

Wyszła też w ostatnich latach bardzo gruba, jak to dziś w modzie, książka Artura Kłusa pt. „Premier Jan Olszewski”, ofiarowana mi przez Autora ponad trzy lata temu (jestem pełna winy, że piszę o niej dopiero dziś). Ten niezbędnik dziennikarza niezwykle obszernie, z licznymi dokumentami, 19 rozmowami z Janem Olszewskim, dziesiątkami  wywiadów z jego współpracownikami, adwersarzami, ówczesnymi dziennikarzami itd., niemal dzień po dniu opowiada o okolicznościach sprawowania władzy i losach tego rządu. Autor, socjolog i historyk, na ponad 820 stronach metodycznie opisuje w niej fakty, ludzi i okoliczności z sześciu miesięcy funkcjonowania rządu Jana Olszewskiego, pierwszego premiera rządu, powstałego po pierwszych od końca lat 1930. wolnych wyborach parlamentarnych (jesienią 1991).
Artur Kłus opisał, co przez długie lata III RP można było znaleźć w podręcznikach zreformowanego parokrotnie do imentu szkolnictwa  o tym spadkobiercy najlepszych tradycji polskich, tradycji PPS, zasłużonym dla walki z komunizmem współtwórcy Polskiego Porozumienia Niepodległościowego, doradcy wielkich, obrońcy maluczkich, współtwórcy Komitetu Obrony Robotników, współautora terytorialnej koncepcji NSZZ „Solidarność” itd.

Autor zerknął, co jest o Olszewskim w podręcznikach historii, a zrobił to w roku 2019, nie tak znowu dawno. Kilka szczegółowo przejrzał. Było niewiele i fałszywie. Cytuję za nim. Np. chodzi o „polityka wprawdzie wywodzącego się z obozu solidarnościowego, lecz sterującego w kierunku własnego, prawicowego, przeciwnego nurtowi liberalno-demokratycznemu, ugrupowania politycznego. (…) psychozy lustracyjno-dekomunizacyjnej, każącej szukać współpracowników b. służb bezpieczeństwa szczególnie wśród polityków. (…) Nie oszczędzono nawet samego Lecha Wałęsy.”(1) Albo tak, w podręczniku dla szkół średnich: „Macierewicz wybrał teczki tych osób z akt MSW, nie sprawdzając ich autentyczności i zawartości.”(2) Albo inny podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych: „Olszewski został odwołany w związku z tzw. aferą lustracyjną. Ówczesny szef MSZ [!] [Macierewicz] przedstawił najwyższym władzom państwowym i klubom parlamentarnym dwie listy nazwisk osób rzekomo powiązanych z peerelowskimi służbami bezpieczeństwa.”(3) Pomijam już fakt, że tak ważnemu rządowi poświęca się tam po dwa zdania, akapit.

A my nie możemy dziś wyjść ze zdumienia, że dorośli już ludzie, kształceni z tych podręczników, nie mają pojęcia o niczym. Mam nadzieję że te haniebne cytaty i opracowania tak poważnego tematu w fałszywych dwóch zdaniach czy chudym akapicie, są już usunięte z podręczników, a jeżeli nie, to jest wielkie zadanie dla Ministra Czarnka i ludzi, którzy w odpowiednim departamencie MEN-u mają przeglądać tzw. podstawy programowe i odchudzać programy, żeby nie były absurdalnie rozdęte, ale oprócz tego sprawdzić, czy to, czego uczymy młodych Polaków, jest prawdziwe.

Wracając do książki Artura Kłusa. Tak ocenił on okres sprawowania władzy przez rząd Jana Olszewskiego: „Te kilka miesięcy ukształtowało nie tylko polską scenę polityczną na kolejne dziesięciolecia, ale również wyznaczyło kierunek rozwoju krajowej polityki, w końcu ugruntowało także myśl polityczną, także po konserwatywnej stronie sceny.” Na marginesie - nie chodziło moim zdaniem o stronę „konserwatywną”, i dziś w gruncie rzeczy chodzi o to tylko częściowo, przeciw rozpasaniu niektórych form tzw. ponowoczesności. O to, że była dzika prywatyzacja, czyli uwłaszczenie nomenklatury, gdzie sprzedawano zakłady pracy za złotówkę. Że gospodarka liberalizowała się na sposób osiemnastowieczny, lekceważąc los wielu ludzi, skazywanych na bezrobocie. Od pamiętnych wyborów kontraktowych 1989 roku, a nawet wcześniej, od planów powołania okrągłego stołu i dopuszczenia do władzy „rozsądnej” części opozycji, ustępującym postkomunistom chodziło o to, jak zmienić system gospodarczy i społeczny Polski, pozostawiając ją jednak w kręgu interesów i wpływów Rosji, a Polacy, którzy walczyli dziesiątki lat o niepodległość, rozumieli ją zawsze tak, żeby tych wpływów nie było.  

Dlaczego był zamach na ten rząd? Dlatego, że uniemożliwił Lechowi Wałęsie umowę z Rosjanami o pozostawieniu rosyjsko-polskich spółek gospodarczych w bazach sowieckich po wyjściu ich wojsk z Polski, sprawa słynnego szyfrogramu do Moskwy, gdzie Wałęsa układał się z Rosjanami. Można sobie wyobrazić, jaką rolę pełniłyby dzisiaj. Wałęsa w obliczu "niemożliwości współrządzenia" z rządem, złożył 26 maja wniosek o odwołanie krnąbrnego rządu. Dwa dni potem, 28 maja, poseł Janusz Korwin-Mikke wrzucił skrótowy projekt uchwały lustracyjnej. Została uchwalona. Popularnie uważana za jedną z przyczyn obalenia tego rządu, lustracja była prowokacją. Gotowa już prawie była dobrze pomyślana ustawa lustracyjna, z możliwością odwoływania się itd. Rząd musiał robić to, co nakazywał Sejm, wykonał uchwałę Sejmu. Wykonał, przesłał do Sejmu listę agentów, mobilizując tym samym kilkudziesięciu "umoczonych" posłów do głosowania za wcześniejszym wnioskiem Wałęsy o dowołanie rządu. Prawdziwie zainteresowani nie byli TW, tylko funkcjonariusze. Awantura o "agentów" przysłoniła ich interesy.

Zasługą rządu Jana Olszewskiego było rozpoczęcie wyprowadzania z Polski wojsk Związku Radzieckiego, czyli Rosji a Polski z kręgu jej wpływów oraz próby odsunięcia od beneficjów stanu esbeckiego. Czyja ma być Polska? pytał premier Jan Olszewski 4 czerwca 1992 w wieczornym orędziu telewizyjnym. „A kto go tam wpuścił?!” pytali rozeźleni komentatorzy z tzw. wolnej prasy, a „wpuścił" go chwilowy szef TVP, Zbigniew Romaszewski.

Odpowiedź była prosta: Polska ma należeć do narodu polskiego dla dobra polskiego narodu, społeczeństwa, obywateli polskich. Ma być państwem bezpiecznym militarnie, gospodarczo, społecznie, energetycznie, finansowo.

I tak byłoby warto trzymać i dziś.

-------------------------------------------------------
Artur Kłus, Premier. Jan Olszewski. Wyd. Fundacja Edukacja Pro Futuro, Warszawa 2019
Przypisy:
1. Jerzy Topolski, Historia Polski. Wyd. Poznańskie, Poznań 2000. 2. Marek Borucki, Historia Polski do 2009 roku. Wyd. Mada, Warszawa 2009. 3. B.Burda, B.Halczak, R.M. Józefiak, A. Roszak, M. Szymczak, Historia cz. 2, Historia najnowsza. Operon, 2012 r.
Forum jest miejscem wymiany opinii użytkowników, myśli, informacji, komentarzy, nawiązywania kontaktów i rodzenia się inicjatyw. Dlatego eliminowane będą wszelkie wpisy wielokrotne, zawierające wulgarne słowa i wyrażenia, groźby karalne, obrzucanie się obelgami, obrażanie forumowiczów, członków redakcji i innych osób. Bezwzględnie będziemy zwalczali trollowanie, wszczynanie awantur i prowokowanie. Jeśli czyjaś opinia nie została dopuszczona, to znaczy, że zaliczona została do jednej z wymienionych kategorii. Jednocześnie podkreślamy, iż rozumiemy, że nasze środowisko chce mieć miejsce odreagowywania wielu lat poniżania i ciągłej nagonki na nas przez obóz "miłości", ale nie upoważnia to do stosowania wulgarnego języka. Dopuszczalna jest natomiast nawet najostrzejsza krytyka, ale bez wycieczek osobistych.

Komentarze

Obrazek użytkownika Jabe

04-06-2023 [15:19] - Jabe | Link:

Gotowa już prawie była dobrze po­myślana ustawa lustra­cyjna, z moż­liwością od­woływania się itd.

W takich sytuacjach zwy­kłem pytać, co świadczy, że ta ustawa rzeczy­wiście była przy­gotowywana. No i skoro była prawie gotowa, na co czekano? Aż wobec „nie­możliwości współ­rządzenia” rząd zo­stanie od­wołany? Bez od­powiedzi.

Myślę że to kłamstwo, mające przed­stawić Janusza Korwin-Mikkego w nie­korzystnym świetle, za to, że s­korzystał z okazji i coś zrobił, gdy rząd nie robił nic.

Potwierdzałoby to iście „gazeto­wyborcze” pa­planie o możli­wości od­woływania się. Zupeł­nie jakby u­jawnienie agen­ta stano­wiło for­malne os­karżenie.

Trochę to przypomina awanturę, jaką ostatnio wy­wołał inny nie­prawomyślny, Grzegorz Braun, protes­tując prze­ciw szkalo­waniu Polaków. Ponoć media o­panowane przez farbo­wanych patriotów za­milczały go. Bo to to­wa­rzy­stwo nie­zmiennie bardzo, ale to bardzo chce, tylko ciągle ktoś pod­stępnie im prze­szka­dza. Nic dziwnego, że Konfederacja ma szla­ban w „ich” mediach. W trybie żad­nym, do­dajmy.

Obrazek użytkownika Teresa Bochwic

04-06-2023 [22:48] - Teresa Bochwic | Link:

Informację o prawie gotowej ustawie podał na spotkaniu rocznicowym w Sejmie ówczesny wiceminister Spraw Wewnętrznych Andrzej Zalewski. Pismo "Nowy Świat", w którym wówczas pracowałam, opisywał od czasu do czasu postępy w pracy nad ustawą. Treści nie znałam na tyle, żeby pisać dokładnie o mechanizmach, chroniących osoby, które znalazły się w informacjach (czy to tajnych czy nie), napisałam o prawie odwołania się, nawiązując do obecnej ustawy.

Obrazek użytkownika Jabe

04-06-2023 [23:09] - Jabe | Link:

Myślę, że zgodzimy się, że rząd i tak by upadł. Zdąrzył jednak nie­którym oczy o­tworzyć, dzięki tej uchwale. W tym Ja­nusz Korwin-Mikke do­pomógł, nie w o­baleniu.

Na co czekano z tym pro­jektem? Aż się nie będzie dało? Tak to działa. Nie za­uważyła Pani jeszcze tej chro­nic­znej nie­mocy?

Obrazek użytkownika smieciu

04-06-2023 [18:37] - smieciu | Link:

Olszewski rządził raptem pół roku. Ciężko oceniać tak krótko działający rząd. Jego legenda została chyba zbudowana przede wszystkim przez Kaczyńskich bo jak pisze sama autorka postać jakoś Olszewskiego nie porwała innych. Słowem nie jest oczywiste dlaczego takie negatywne było jego obalenie.
Podobno lustracja.
Być może. Gdy jednak czyta się życiorys Olszewskiego w wiki to wokół niego przewijają się te znane ogólnie nazwiska. Także tych, którzy byli agentami itp. Dlaczego mamy uznawać Olszewskiego za czystą szlachetną postać mimo że środowisko w którym się obracał było systematycznie inwigilowane, nadzorowane przez służby bezpieczeństwa. Dlaczego miałby być wyjątkiem? A jeśli nawet był wyjątkiem to czemu nie mieliby być przykładowo jacyś członkowie PC?
Zawsze w takich historiach pozostaje pytanie. Dlaczego o jednych dowiedzieliśmy się że byli agentami a o innych nie? Dlaczego wiemy że Wałęsa był agentem a jednocześnie nie trawił go Kiszczak, szara eminencja lat 80-tych i później.
Wiemy za to że Partia wiedziała z dużym wyprzedzeniem o nadchodzącej transformacji ustrojowej. Wiedzieli że będą potrzebować swoich ludzi po tej transformacji. Ludzi czystych. Ludzi, których akta kontrolowali ludzie tacy jak Kiszczak.
Następuje transformacja, ludzie żądają lustracji. Ujawnienia akt. Tylko jakich akt, skoro SB i spółka od dawna się na to przygotowywali?

Obrazek użytkownika sake3

04-06-2023 [19:29] - sake3 | Link:

@śmieciu.......Legendy Olszewskiego nie musieli budować bracia Kaczyńscy jak pan to sugeruje.Pan Olszewski był obrońcą opozycjonistów w stanie wojennym ,kiedy wielu adwokatów bało się podejmować obrony,Był skuteczny,odważny ryzykując utratą pracy i końcem kariery zawodowej. Sam więc zbudował własną legendę A pan tak lekko stwierdza,że postac niejasna,może nawet agent,a w ogóle to pewnie nie tak szlachetna .Jak widać nie warto być szlachetną postacią,bo zawsze znajdzie sie ktoś kto tę szlachetność zakwestionuje czy zasieje ziarno zwątpienia.Dla pana pewnie takimi pozytywnymi są bohaterownie Nocnej Zmiany...

Obrazek użytkownika smieciu

04-06-2023 [19:48] - smieciu | Link:

Niekoniecznie ja tak sugeruję. Autorka tekstu pisze że Olszewski został zapomniany, najwyraźniej nie miał wielu fanów.
Owszem aktywnie działał w opozycji za czasów PRLu. Ale przecież w tych samych kręgach obracały się inne znane postacie, które tutaj dzisiaj uznawane są za agentów. Dlaczego mamy wyróżnić Olszewskiego na ich tle?
Trzeba czegoś więcej. Ja, i pewnie 90% innych tutaj wie tylko że był Olszewski i że jego rząd położyła sprawa lustracji.
Ciekawe jest wszakże w tej historii że na liście agentów znalazło się jak informuje wiki „3 ministrów i 8 wiceministrów rządu Jana Olszewskiego”. Nie mówiąc o Wałęsie i Chrzanowskim.
Co właściwie chciał osiągnąć Macierewicz swoimi działaniami? Przecież jasne było że odpalając bombę ta rozniesie ten i tak chwiejny rząd.
Nie mówię że tamta historia była banalna i niewiele znacząca. Jednak wydaje się że po prostu oddająca realia. Których ofiarą padł Olszewski i jego rząd. O którym trudno coś szczególnego powiedzieć.
Tak swoją drogą wiki informuje także że UD złożyła swój wniosek o wotum nieufności sporo czasu przed wybuchem afery. Trudno więc jednoznacznie ocenić czy lustracja była jedynie kroplą, która przelała czarę, czy może były już wcześniej jakieś przecieki co do listy. Co oznaczałoby że „lustratorzy” też mieli swoje układy.

Obrazek użytkownika sake3

04-06-2023 [22:15] - sake3 | Link:

Co chciał osiągnąć Macierewicz? Może sądził,że to odpowiedni czas na lustrację a,,Solidarność'' miała jeszcze znaczenie?Może nie docenił albo źle ocenił takich kolegów z opozycji jak Michnik,Frasyniuk,Borusewicz i że ich ścieżki tak szybko się rozejdą? Nawet nie musieli być to tylko agenci,ale ludzie słabi niekompetentni, tchórzliwi. na których spadła odpowiedzialność rządzenia.

Obrazek użytkownika RinoCeronte

04-06-2023 [22:39] - RinoCeronte | Link:

Zabrakło nam "deep state" i dlatego Polska polityka to groteskowy teatr.

Obrazek użytkownika Teresa Bochwic

04-06-2023 [22:56] - Teresa Bochwic | Link:

Tematem mojego tekstu była m.in. sprawa spółek radzieckich jako istotna i podstawowa przyczyna odwołania rządu Olszewskiego. Korwin tylko wspomógł głosowanie za tym swoim projektem uchwalenia lustracji przez Sejm.
Napisałam mam nadzieję wystarczająco jasno, że Olszewski został przemilczany, a nie zapomniany. Przez media III RP, przez to, że media innych opcji powstały dopiero w jakiś czas po Smoleńsku.

Obrazek użytkownika smieciu

04-06-2023 [23:24] - smieciu | Link:

Brzmi nieźle. Tylko czy po Nocnej Zmianie zmieniło się coś w kwestii tych spółek? Bo jeśli nie to ciężko uznać to za przyczynę...

Obrazek użytkownika Teresa Bochwic

05-06-2023 [08:25] - Teresa Bochwic | Link:

Panu w każdej sprawie ciężko, jak widzę. Gdzie są sowieckie enklawy gospodarcze pod Legnicą, na Pomorzu Zachodnim? Nie ma. Są oczywiscie rozmaite powiązania w ramach wolności gospodarczej, ważniejsze są właśnie pod lupą NATO itd.

Obrazek użytkownika Jabe

05-06-2023 [09:03] - Jabe | Link:

Chodzi o to, że rozsądnie jest założyć, że ciem­ne siły nie kie­ro­wały się senty­mentami, a na­stawione były na o­kreślony cel. Ten cel – jeśli fak­tycznie taki był – nie został o­siągnięty.

Obrazek użytkownika Teresa Bochwic

04-06-2023 [22:51] - Teresa Bochwic | Link:

Zachęcam do korzystania z dostępnych opracowań na temat czasów opozycji w PRL i w czasach późniejszych, opracowań lepszych niż opisane na blogu szkolne podręczniki. Wpis na blogu jest sygnałem ciekawego tematu, a nie pełnym życiorysem polityków czy dokładnym opisem wydarzeń.

Obrazek użytkownika Siberian Husky Dog

04-06-2023 [22:48] - Siberian Husky Dog | Link:

To był zwykły rechot historii. Ten sam duet Tusk i Wałęsa ponownie chce obalić rząd wybrany w suwerennych wyborach !
Tak jak wtedy kiedy obalili rząd Olszewskiego bo bali się lustracji i dekomunizacji!
A teraz boją się ponownie i wychodzą na ulicę
To był marsz dla parchów, folksdojczy i swołoczy krasnoarmiejskiej...
...cała Правда całą dobę

Obrazek użytkownika Jabe

04-06-2023 [23:14] - Jabe | Link:

Oj tam, oj tam. Toć PiS w opozycji też chciał obalić rząd. A nie? Nie dał jed­nak rady, nim kelnerzy po­stawili na niego. Teraz też się nie uda. No chyba że kel­nerzy znów z­mienili zdanie.

Obrazek użytkownika Teresa Bochwic

05-06-2023 [08:26] - Teresa Bochwic | Link:

Proszę liczyć się z inwektywami, nie lubię ich na moim blogu.

Obrazek użytkownika jazgdyni

05-06-2023 [05:49] - jazgdyni | Link:

@Teresa Bochwic

Dzień dobry Pani Tereso
Tak, Jan Olszewski to postać wielka. I tragiczna. Niemalże samotny rycerz kontra stado bestii.

Jednakże z przykrością widzę, o czym piszę regularnie, tę naszą przeklętą indolencję. Grupa patriotów z panami, Macierewiczem i Olszewskim, była wówczas słaba i moment ataku również był niefortunny. Z Wałęsą było łatwo zagrać poufnie i skutecznie tak, aby umilkł i nie szkodził. On się przecież bał, mimo, że mu się w głowie przewróciło. Gdyby ostro zaatakowano Skubiszewskiego na przykład, to może by nie doszło do Nocnej Zmiany.

Serdecznie pozdrawiam

Obrazek użytkownika Teresa Bochwic

05-06-2023 [08:27] - Teresa Bochwic | Link:

Dziękuję za ciekawy wpis. Ale chyba Pan nie docenia oficerów prowadzących. Nie sądzę, żeby było łatwo.