O czym krakali mądrzy ludzie

Teresa Bochwic                                                            Tekst na naszeblogi.pl 1.11.2023

I jeszcze jeden arcyciekawy tekst, napisany na Twitterze w lipcu 2023, czyli na trzy miesiące przed wyborami. O nieuchronnej przegranej_nawet_jeżeli_wygranej_PiS i jej przyczynach. Wtedy nie były jeszcze znane plany rychłych prac nad federalizacją Unii Europejskiej (czy też tworzeniu superpaństwa).

PiS przegrał
Autor „Przeszpieg”, Twitter

Trzy miesiące do wyborów 2023. Zdradzę Wam już teraz: PiS przegrał. Być może nawet wygrał, zyskał największe poparcie, ale to bez znaczenia, bo nie ma większości. Opozycja, pominąwszy didaskalia i ozdobniki, to targowiczany monolit, widać to w obecnym Senacie. PiS nie wyciąga z niej posłów do koalicji i nie rządzi. Przegrał.
Przegrał nie dlatego, że rządził źle. Nie dlatego, że opozycja kiedykolwiek rządziła lub będzie rządziła lepiej. Wręcz przeciwnie. Nikt za naszego życia nie rządził w Polsce lepiej niż obecny rząd, szczególnie w tak wyjątkowo trudnych czasach. Nie było też za naszego życia rządu tak propaństwowego i nie mieliśmy tak wysokiej pozycji międzynarodowej. Jesteśmy wciąż krajem na dorobku, ale nigdy za naszego życia w Polsce nie żyło się ani dostatniej, ani bezpieczniej.
Przegrał walkowerem, chociaż będziemy się długo spierali, czy nie było to raczej harakiri. Przychylniejsi nazwą to abdykacją, chociaż najwierniejsi winy będą wytrwale upatrywali w przeważających siłach wroga.
Przegrał dlatego, że z autodestrukcyjnym uporem ignorował podstawy tego, na czym polega statystyczna gra liczbowa zwana demokracją, której zasady są banalnie proste: wygrywa ten, kto przekona do siebie większość.
Wolność, euforia, nadzieja.
Pierwsze lata po 1989. Polska zdobyła niepodległość! Kto mógł pomyśleć, że po tylu dekadach okupacji sowieckiej Rosji będziemy sami o sobie stanowili. Wspominamy entuzjazm tamtych lat i… to rozczarowanie, które nieuchronnie nadeszło, bo nie da się w kilka lat zrobić bogatego Beneluxu z kraju biednego i zapóźnionego o długie dekady, jakim był PRL. Rozczarowanie nadeszło też dlatego, że, co dziś już wiemy, zburzenie żelaznej kurtyny było wyburzeniem kontrolowanym, mającym na celu, w uproszczeniu, bezkrwawą i bezbolesną przemianę aparatczyków z bloku wschodniego w oligarchów — oczywiście bezbolesną dla nich, nie dla społeczeństwa.
W pierwszych latach obok solidaruchów, przedstawianych w mediach jako groteskowo bogoojczyźnianych patriotów, pojawili się (dziś podczas wojny, gdy maski opadły, już bez ogródek wspierający Moskwę, jak autor planu Balcerowicza Jeffrey Sachs) rzekomi zachodni ekonomiści, sprowadzeni przez szpionów z ambasady PRL w Waszyngtonie do przeprowadzenia reform. Coraz wyraźniej obecni byli miejscowi sowieci z wierchuszki PZPR i coraz rzadziej już nazywano ich nomenklaturą — teraz stali się lewicą.
I to oni przyszli po Polaków jak wysezonowani podrywacze z lat 80-tych na wiejski dancing, jak po swoje. W garniturach, wytresowani w komunikacji przez lata szkoleń w zakresie propagandy. Mówili tą znienawidzoną przez Polaków, śmieszną w swej sztywności, ale cholernie perswazyjną PRL-owską nowomową ze zjazdów partyjnych i wystąpień plenarnych. Do dziś, gdy słyszę Kwaśniewskiego i Millera, mówią tym samym językiem. Językiem sprzedawców, którzy znają wszystkie triki. I to wystarczyło. Reżimowi sprzedawcy uwiedli Polaków. Za nimi stało imperium, które wcale nie upadło, żadnej prawdziwej zimnej wojny nie przegrało, krajów satelickich nigdy do końca nie odpuściło. Dołączyły do nich do-ga-da-ne postsolidaruchy ze zbliżonych środowisk, które dziś stanowią trzon opozycji totalnej. I tak sobie wtedy, na początku lat 90-tych, jako młody chłopak pomyślałem, że… te kacapy rozjadą nas jak walec. I rozjechały. Na długo.
Nowe kłamstwa w miejsce starych
Dzisiaj trwa wciąż to samo starcie — romantycznego pospolitego ruszenia z doborową armią wytrenowaną w technikach masowego kulturowego wpływu. Postkomuna totalna, wyćwiczona w starych i nowych metodach, manipuluje społeczeństwem bez najmniejszego trudu. Towarzystwo nieciekawego autoramentu i wtórująca mu agentura przyklejają przyzwoitym ludziom łatki rosyjskich agentów, a ich wielomilionowa publika, przez lata hipnotyzowana sekta, wierzy w każdą, największą, najbardziej absurdalną, najgłupszą serwowaną przez nich bzdurę.
— Że Kaczyński chciał z Putinem i Orbanem rozbierać Ukrainę i tylko reakcja narodu go powstrzymała.
— Że twórca WOT, który prowadząc z ramienia MON szczyt NATO w Warszawie w 2016 uzyskał zwiększenie obecności wojsk USA w Polsce jest… od zawsze sterowany z Moskwy.
— Że Kaczyński mści się na amerykańskim Ambasadorze, bo nie ma zdjęcia z Bidenem.
— Że Prezydent RP „łamał Konstytucję”.
— Że PiS dąży do Polexitu.
— Że wywiad Karnowskich z ambasadorem Rosji, który obnażał bezczelną hipokryzję zbrodniczego reżimu, m. in. jego słowa, że Rosja nie zaatakuje Kijowa (publikowane gdy Kijów już był pod ostrzałem), to… działanie na rzecz Rosji.
— Że artykuł we wPolityce przestrzegający konserwatystów przed tzw. rozsądnym konserwatyzmem, pułapką zastawioną przez Putina na zachodnią prawicę, tłumaczący jak działa ten mechanizm, to… promocja putinowskiego rozsądnego konserwatyzmu.
To ostatnie, to manipulacja totalnych tak zuchwale bezczelna, odwrócenie faktów wydrukowanych czarno na białym tak skutecznie rozprowadzone, że do dziś robi wrażenie. Porównać to można z akcją podawania fragmentu wykładu Macierewicza ostrzegającego o bezczelnym kłamstwie jako metodzie rosyjskich służb stosowanej przez agenturę w Polsce, jako… szkolenia w stosowaniu technik kłamstwa.
I tak bez końca. Bezczelnie, nawet zmieniając co chwilę zdanie o 180°, bo sekta totalna, jeśli podtrzymuje się jej poziom emocji, nie jest zdolna do refleksji nad treścią przekazu.
To wszystko dzieje się bez żadnej składnej kontry ze strony szkalowanych, „bo kto w takie brednie uwierzy?” No właśnie, kto uwierzy w prorosyjskość Kaczyńskiego, skoro dopiero co zarzucano mu rusofobię?
O, naiwności. Dzięki biernej postawie, wzruszeniu ramionami i przyzwoleniu na działanie przemysłu kłamstwa, miliony wierzą.
Różnica między sytuacją z wczesnych lat 90-tych i dziś jest taka, że był czas i pieniądze, żeby obóz patriotyczny mógł się ogarnąć, zrozumieć na czym polega gra, dobrze się wyszkolić i przede wszystkim uzbroić. Zbudować media klasyczne, ale przede wszystkim struktury dystrybucji informacji i narracji w nowych mediach. Uaktualnić legislację dotyczącą agentury np. na wzór prawodawstwa estońskiego (to się w końcu, na ostatnią chwilę, dzieje). Podnieść tzw. świadomość kontrwywiadowczą społeczeństwa, np. wprowadzając do szkół choćby fragmenty lektur jak Montaż Volkoffa, czy Dezinformacja Pacepy i omawiając je na zajęciach. Produkując filmy i seriale o historii najnowszej, o realiach życia w otwartej sowieckiej niewoli, jaką był PRL, z którego struktur wprost wywodzi się część sceny politycznej i dziś ciągnie za sobą młodzież, a bywa, że wprost powołuje się na hasła marksizmu-leninizmu. Takie filmy i seriale, jakie kręcą Czesi i Niemcy — o Stasi, STB i ich do dziś aktywnych mocodawcach z GRU i KGB.
Zwrot akcji: PiS nie przegrał
Ten czas już w zasadzie minął. Wybory za chwilę i nie widać, żeby obóz patriotyczny w ogóle zrozumiał, na czym gra polega.
Czy te wybory PiS może wygrać? Oczywiście, że tak. Jeśli przegra, to o włos. Tytuł i sam artykuł są pewną prowokacją. Ale od trzech lat wektory wskazują azymut wylotowy i największym problemem jest, że nie widać, żeby ktoś to próbował na poważnie, z wykorzystaniem profesjonalnych środków i metod współczesnego marketingu politycznego przestawić na właściwe tory i próbują łatać to na czuja, czy na intuicję.
Jeden z dziennikarzy dwa lata temu w prywatnej rozmowie na moje „Komunikacja, strategia wizerunku, budowanie i prowadzenie narracji?” odpowiedział rozbrajająco „Stary, może nasze wnuki to ogarną. My tu jesteśmy na etapie stawiania kos na sztorc”.
Strategia Wokulskiego
PiS prowadzi marketing wyborczy według zasady, którą nazywam strategią Wokulskiego. Stara się pokazać jaki jest skuteczny, szczodry. Realizuje swój program, jako pierwsza partia w historii. Wykazuje sprawczość. Te punkty, według logiki PiS, zapewnią sukces wyborczy. Wokulski to zbuduje Izabeli kolejny tunel albo przekop, to otworzy kluczową autostradę należącą do projektu epokowych zmian infrastrukturalnych, to zapewni bezpieczeństwo militarne tworząc WOT, prowadząc od 2016 bezprecedensowo pogłębioną współpracę wojskową z USA i NATO i teraz budując potężną armię. Sypnie na dzieci 500, 800, emerytom czternastki. Obniży bezrobocie do rekordowo niskich poziomów i wprowadzi kraj w erę prosperity, której współczesne pokolenia nie znały. Zbuduje Baltic Pipe, zadba o dostawy węgla, powstrzyma podwyżki ciepła w domach zimą, czy zakontraktuje elektrownie atomowe.
Krótko mówiąc, PiS konsekwentnie, choć nie bez przeszkód, buduje normalne, zachodnioeuropejskie państwo, o którym Polacy marzyli. Tymczasem… To wszystko dobrze, ale nie wystarczy. Tak się nie zdobywa poparcia — poza grupą stałych wyborców. Izabela Łęcka gwiżdże na umizgi leszcza Wokulskiego i gzi się po kątach z kuzynem cwaniakiem, bo leci na jego udawany angielski akcent.
W demokracji tylko w ograniczonym stopniu liczy się, kto wykaże, że ma rację i zrobił to, co obiecał, czy choćby to, co było do zrobienia. Demokracja to plebiscyt nie tyle skuteczności, zasług i moralnych racji, co popularności, gestów i emocjonalnych wzmożeń. Kto jak się kojarzy. Kto zrobi córkę tancerką w konkursie telewizyjnym, a przed drugą kadencją, lajfstajlową influencerką. Kto zagra na strunach głębokich kompleksów.
Demokracja to konkurs narracyjny i krasomówczy. Wygra ten, kto na wszystko ma przygotowaną odpowiedź, na każdy z kluczowych tematów opowieść, a w bezpośrednim starciu przegada nie nudząc. Nie ten, kto wykaże, że ma rację albo jest obiektywnie lepszy dla interesu wyborcy, a ten, którego jest na wierzchu i kto ma ostatnie słowo. Widzieliście kiedyś obrady brytyjskiego parlamentu? Tam liczy się wit, cięta riposta nagradzana prymitywnymi okrzykami „taaaa” i kontrowana „nieee”.
Wyborca robiący tabelkę za i przeciw, stawiający plusy i minusy przy kandydatach? On nie istnieje, chociaż prawie każdy się za takiego uważa. Głosuje się na tego, kto się lepiej kojarzy, kto pachnie bardziej zagranicznymi perfumami, do kogo mniejszym obciachem jest przyznać się przed znajomymi. Wybory to — ponad wszystko — deklaracja przynależności do grupy. Do klasy.
All politics is identity politics
— mówią w Ameryce, gdzie przykleja się naklejki wspierające partie na zderzakach swoich samochodów. W Ameryce, odkąd istnieje telewizja, prawie zawsze wygrywa wyższy kandydat na prezydenta. To dlatego Trzaskowski ma taką obsesję na punkcie wzrostu, chodzi na butach z podniesionym obcasem i jak się zdaje, farbuje włosy. Ludzie podświadomie preferują reprezentanta z prezencją. Działają błahe pozory, dlatego operatorzy kamer robią zbliżenia na schodzone zelówki Kaczyńskiego.
Co się liczy? Identyfikacja, zrozumienie i zaadresowanie aspiracji wyborców. Zapewnienie im prestiżu. Umiejętność zarówno dobrego czytania kodów kulturowych, zeitgeistu, trendów, jak i wpływania na nie. Budowa narracji, ale i jej dystrybucja.
Nie jesteśmy tzw. normalnym krajem. Polska jest krajem postkolonialnym. Tylko przez ⅕ ostatniego ćwierćtysiąclecia mogliśmy się cieszyć niepodległością. Syndrom sztokholmski, jak określa się irracjonalne przywiązanie do oprawcy, jest u nas potężny. Poczucie, że zabawa w Polskę nie ma prawa się udać, że stabilną przyszłość gwarantują tylko dawni zaborcy, jest… nie obecne, ono jest powszechne. To wielopokoleniowa trauma przekładająca się na współczesne kompleksy. Poczucie niższości, na którym grają kraje szukające dominacji nad nami. Jesteśmy pod tym względem ewenementem w Europie. Są takie kraje, w których poziom życia niekoniecznie jest wyższy niż u nas, ale czują się ze sobą dobrze. Nie nabierają się też na paciorki i dobre słowo od unijnego funkcjonariusza. Współczesny fajnopolak zaś marzy o tym, by ktoś go nazwał obywatelem zachodniego świata albo choćby klasą średnią. „Niech już ci Niemcy nas w końcu najadą, wprowadzą tu jakąś cywilizację.”
Ten — paradoksalnie właśnie zaściankowy — stan świadomości Polaków uważających się za nowoczesnych i postępowych jest potężnym lewarem dla polityków jawiących się jako przedstawiciele Niemiec (maskowanych szyldem UE). Polakami z łatwością steruje się przy pomocy pedagogiki wstydu.
To nie jest tak, że ludzie popierający Tuska czy Trzaskowskiego nie wiedzą, kogo ci politycy reprezentują. Wiedzą. Jeśli nie wiedzą świadomie, to podskórnie wiedzą. Tym ludziom na jakimś poziomie świadomości to odpowiada, liczą, że podporządkowanie Niemcom to dobra i bezpieczna strategia rozwoju. Niesamowite jest to dwójmyślenie, bo przecież jasno widzą, że Niemcy swoim ekonomiczno-politycznym sojuszem z Rosją, który doprowadził do ludobójczej inwazji na Ukrainę, pokazali, że stanowią śmiertelne zagrożenie dla bezpieczeństwa Europy i nie można ich sadzać za kierownicą.
„Rozbiory oznaczały dla Polski postęp i modernizację” — ogłosiła swego czasu Wyborcza i choć brzmiało to jak ponury żart, niektórzy wzięli to na poważnie.
Ale jest światełko w tunelu: te kompleksy są szansą dla tych polityków, którzy Polaków z nich wyprowadzą. Zrobią to, jeśli skupią się na pokazaniu, że wbrew zarzutom totalitariatu, realizują budowę Polski jako nowoczesnego kraju zachodniego.
Jeśli zdążą.
Wielkie bum
Wśród polityków i liderów opinii obozu patriotycznego dostrzegam schemat myślenia w kategoriach superbroni, która wszystko zmieni. Mamy w zanadrzu wielkie bum, odkrycie afery, która zmiecie opozycję, pokaże ludziom, kim tamci są. Już za chwilę. To będzie ten strzał. Wyborcy opozycji przejrzą wtedy na oczy i momentalnie nas poprą, a w najlepszym wypadku, oburzeni, nie pójdą do urn. Tymczasem to nie do końca tak działa. Ludzi takie rewelacje nie ruszają. Może na chwilę oburzą, ale nie na tyle, żeby zagłosowali na tego, kto aferę odkrył. Ani kopertnik, ani Nowak od milionów w taborecie, ani korupcja w EPP, europejskiej partii, której przewodniczył Tusk, ani naświetlenie jego służalczego podporządkowania polityce Rosji i Niemiec nie sprawiają automatycznie, że ludzie otwierają oczy i zaczynają głosować inaczej.
Jednym z wariantów wielkiego bum jest liczenie na mężów opatrznościowych. „Zybertowicz wprowadza MaBeNę, sprawy wizerunkowe mamy załatwione”. „Teraz przyszedł Fogiel, on jest młody, czuje internet, ogarnie to”. „Nakręcimy dokument-petardę, Nocną zmianę naszych czasów. Teraz już się nie podniosą.”
Mąż opatrznościowy przyjdzie i zrobi, więc mamy z głowy. Fajrant. Takim super mężem opatrznościowym jest Jarosław Kaczyński. On wszystko ogarnia, ma master plan, sprawy są pod kontrolą. Nie róbmy niczego, czego nie kazał nam zrobić. W ten właśnie sposób Zjednoczona Prawica straciła Senat.
Tymczasem Zybertowicz nie miał wcale wprowadzać MaBeNy. Nic takiego nie deklarował. Jedynie, gdy wywołał ten temat, bodaj na początku 2018, ostrzegał polityków, że usystematyzowane działania w zakresie strategii wizerunkowej są absolutnie nieodzowne i… wrócił do pracy naukowej, bo tym się na co dzień zajmuje. Fogiel rzeczywiście wygląda wciąż młodo i czuje internet — czasem lepiej, czasem gorzej — ale w pewnym momencie wszystko zrzucono na niego, podczas, gdy internet to gra zespołowa. A żaden, skądinąd mocny, napakowany szokującymi faktami film-petarda Tulickiego nie zastąpi codziennych, konsekwentnie wrzucanych filmików, które drążą skałę, bo pamięć emocji związanych z filmem, nawet dużym, wygasa w kilka dni.
Powyższe napisałem jeszcze przed pojawieniem się odcinkowego Resetu, który moim zdaniem jest dokumentem wybitnym i niezwykle ważnym, ale mimo kalibru ujawnianych faktów, mechanizmów, postaw i działań może nie wpłynąć decydująco na wybory.
Wielkim bum jest komisja do badania wpływów rosyjskich. Absolutnie konieczna, nawet, jeśli spóźniona o lata. Jestem pewien, że odkryje porażające fakty z przeszłości. Takie, które w innym kraju zaważyłyby o wyborach. Obym się mylił, ale nie spodziewam się, żeby u nas pomogły.
Narracja i dystrybucja
Marketing, a w szczególności marketing polityczny, to sztuka wymyślania opowieści i wpajania ich odbiorcom poprzez ekspozycję na nie i kotwiczenie ich hasłami przywołującymi później skojarzenia przy powtarzaniu. Co robi opozycja totalna? Sączy zmyślone historie. O Andrzeju Dudzie, który rzekomo złamał Konstytucję. O Macierewiczu, który miałby być rosyjskim agentem. O Polexicie i izolacji Polski. O żelaznej brzozie. O rusofobie Kaczyńskim, który teraz ma być prorosyjski.
To pisowskie… być może epitafium: Kto w to uwierzy?
Psychologia perswazji mówi, że jeśli otrzymamy informację z dwóch lub więcej źródeł, uznamy ją za potwierdzoną, prawdziwą, szczególnie, jeśli trafia w nasze oczekiwania i chcemy, by była prawdziwa. Gdy sami przekażemy ją dalej, stajemy się zaangażowani — teraz już będziemy jej autentyczności bronić.
Ludzie są dziś bombardowani tymi fałszywymi narracjami z wielu mediów i kierunków. Zmieniły się też media. Dawniej były jednokierunkowe, typu push, jak radio i telewizja, gdzie odbiorca był bierny. Później pojawił się internet, zaliczający się do mediów typu pull, informacja na żądanie. Dziś media weszły w kolejną fazę interaktywności: odbiorca sam staje się przekaźnikiem. Podając dalej przekaz, angażuje się osobiście, stawia na szali reputację. To oznacza, że będzie konsekwentnie brnąć i bronić przekazu, często nawet, gdy dowie się, że przekazał fejka.
Kto raz powtórzył „jebać PiS”, czy przekazał znajomym w internecie treści zaserwowane przez totalnych spin doktorów, nie wycofa się łatwo. Zaangażował się — engagement to kluczowe pojęcie w marketingu internetowym. Przeszedł symboliczną inicjację w sekcie. Jeszcze lepiej, gdy towarzyszą temu emocje. Gdy w 2015 środowisko Gazety Wyborczej zorganizowało KOD pod obwieszczonym przez Michnika po wygranej Andrzeja Dudy hasłem obrony demokracji i jesienią wyprowadziło ludzi na ulice każąc im krzyczeć wymyślone przez specjalistów hasła i utrwalając w nich negatywne emocje, działał ten sam mechanizm. Kto krzyczał na ulicy, komu udzieliły się tamte emocje, ten ma poglądy silnie utrwalone, nie będzie zdolny do refleksji nad źródłem swoich preferencji politycznych.
Najbardziej typowy schemat tego, jak Zjednoczona Prawica obrywa narracyjnie jest taki: spin doktorzy totalitariatu wymyślają historie, które są kapiszonami oderwanymi od faktów, ale potencjalnie zażrą jako wektor ataku. Następnie dystrybuują je przez social media i komunikatory w postaci haseł i argumentów do dyskusji, w które uzbrajają swoich popleczników. Gdy rozmawia się z totalnym sekciarzem, zazwyczaj używa on haseł-kluczy, które mu przekazano w pakietach, jak np. Piotrowicz, dwie wieże, Macierewicz agentem, wille, zamach na Trybunał Konstytucyjny, zamach na SN, neoKRS, armia w rozsypce, dudopis, Adrian, bracia kremlowscy, TVPiS, Orban, Salvini, Le Pen. Niektórzy, chcąc się pokazać jako znawcy, lubią dodać FOZZ, Telegraf. Lista jest spora.
Mają wdrukowane przeświadczenia, jak np. że TVP szczuła na Adamowicza i jest winna jego śmierci, podczas gdy w rzeczywistości był on powszechnie krytykowany, szczególnie przez media opozycyjne. Łatwo sprawdzić, jaki front przeciw niemu prowadzili politycy opozycyjni, którzy się od niego aktywnie odcinali, mocno wspierani przez swoje media, a sam zabójca, jak wykazał sąd, nie był inspirowany politycznie.
Wyborcy opozycji są przygotowani do ataku przez marketingowców politycznych i ich system dystrybucji narracji. Do propagandowej pracy organicznej w rodzinie, wśród znajomych, w pracy. Ważny jest też czas, totalitariat dba m. in. o to, żeby mocne wrzutki tematów pojawiały się tuż przed świętami które wiążą się ze spotkaniami rodzinnymi, by mogli dominować w dyskusjach przy stole. Wyborca PiS, o ile nie jest hobbystą marnującym życie na politykę, nie ma na żadne z powyższych odpowiedzi i nie ma nawet pojęcia, gdzie szukać takich informacji. Nikt ich w przystępny sposób nigdy nie przygotował, chociaż na każdy z tych powtarzanych tysiące razy hasłowych zarzutów istnieje łatwa kontra. Na większość tych wrzutek PiS machnął ręką. No bo kto w to uwierzy?
Świetnym przykładem etykietowania w celu narzucenia całkowitej kontroli narracyjnej nad tematem są wszystkie te hasła dotyczące ustaw z przedrostkiem Lex-, jak LexTVN, LexCzarnek, LexTusk… Ktoś po stronie PiS próbował rozpaczliwie ratować to ostatnie na Twitterze hasztagiem #LexAntyPutin, co było skazane na porażkę, bo raz, że liczy się, kto przejmie narrację pierwszy, a dwa, że hasło musi być chwytliwe, dobrze leżeć w oku i uchu. Te Lex-hasztagi są tak skuteczne, że po chwili używają ich nawet komentatorzy prorządowi (!).
Środowisko ZP nie docenia, jak takie etykietowanie jest istotne. Przez długi czas sami nie mieli nawet jednego prostego określenia na ogół opozycji antyrządowej. Odkąd Grzegorz Schetyna dał im prezent w postaci hasła opozycja totalna, zajęło im lata, nim zaczęli go regularnie używać.
Kolejnym ze schematów komunikacji ZP jest publikowanie przekazu i brak działań na rzecz rozpropagowania go. W pewien sposób wynika to z tego, że stosują komunikację ze świata prawno-akademicko-publicystycznego w dziedzinie, która rządzi się prawami marketingu, PR, komunikacji wizualnej. Prawnicy publikują orzeczenie raz, we właściwej formie i uważają świat za poinformowany. Wykładowcy poruszają jeden temat raz do roku. Dziennikarze piszą artykuł i zajmują się czymś innym.
W polityce to… nie działa. Polityk, który z wykształcenia jest często prawnikiem czy wykładowcą, robi konferencję albo daje wywiad — i uznaje, że wiadomość dotarła, resztą zajmą się krasnoludki. Wrzuci tweeta, no, to już w ogóle się narobił.
Tymczasem komunikacja w polityce rządzi się prawidłami marketingowymi. By dotrzeć do świadomości odbiorcy, trzeba:
a) w ogóle do niego dotrzeć
b) zakotwiczyć informację
c) utrwalić ją
Dlaczego reklamy są powtarzane do znudzenia i atakują z różnych mediów na raz? Dlatego, że to działa. Polityk, który jest prawnikiem, wykładowcą czy naukowcem — informuje. Zazwyczaj raz.
Gdyby Coca Cola informowała o swoich produktach zamiast je masowo reklamować, już by jej nie było.
Poniższe plansze powinny być publikowane często, w czytelnej formie, od samego początku zatargu o sądownictwo. Powinny stanowić wiedzę powszechną. Bardzo możliwe, że widzisz je po raz pierwszy.
Od kilku miesięcy znany prawnik opozycji, swego czasu założyciel i prezes nacjonalistycznej młodzieżówki, prowadzi zupełnie otwarcie sporą grupę twitterowych aktywistów, przy których pomocy jest w stanie codziennie dominować trendy Twittera, czyli masowy przekaz. PiS nie ma żadnych takich zdolności, a często zapomina (albo nie wie) o news cycle, dobowych i tygodniowych cyklach obiegu informacji — kto zdominuje mocnym przekazem dzień i tydzień z rana, ten wygrał uwagę masowego odbiorcy i stłumił pozostałe przekazy. Tymczasem ZP do dziś zdarza się odpalić temat w social mediach bez ustalonego hasztagu, czy hasła trendującego.
Tweety polityków ZP dostają często śmiesznie małe ilości podań dalej — to jest karygodne zaniedbanie. Już sami parlamentarzyści (ok. 300) i ich asystenci powinni zrobić spory ruch, a co dopiero zorganizowana grupa aktywistów. Tylko… grupa sama się nie zorganizuje.
Kolejny schemat komunikacji, przyzwalanie, by tematy przysychały zamiast domknięcia ich narracją, opisałem w tym wątku:
Co chwilę słyszę, że Twitter to tylko mała bańka informacyjna i nie należy się nim przejmować. Tylko pozornie. Twitter to dominujące medium społecznościowe jeśli chodzi o politykę, najczęściej cytowane w portalach informacyjnych. To tam przychodzą dziennikarze w poszukiwaniu tematów i angażują się w dyskusje z komentatorami. Elon Musk zapłacił za niego rekordową kwotę nie bez powodu — to narzędzie wpływu. Oczywiście, nie jest jedynym kanałem dystrybucji przekazu dystrybuującym opinie polityczne. W Polsce silną pozycję zajmuje często pomijany w rozważaniach serwis Wykop, który ma ogromny wpływ na mężczyzn w grupie wiekowej 25–45 i spory udział w spopularyzowaniu Konfederacji.
Trudno w jednym artykule opisać wszystkie punkty, które zaniedbano. Brak jest narracji dotyczącej LGBT, nie mamy retoryki która pozwala przytomnie o tym mówić bez podkładania się pod zarzut którejś z -fobii i jestem pewien, że poseł Kanthak po trzech latach wciąż nie potrafi podać tych 5 założeń ideologii LGBT, o które pytał go Kraśko. Sprowadzenie tematu do seksualizacji jest jakąś taktyką, ale nie wystarczy.
Nie ma też narracji broniącej pozycji religii katolickiej, wobec której rosyjskie służby od stulecia prowadzą konsekwentną globalną kampanię oczerniającą wizerunek. Narracja taka powinna bazować na racjonalnych argumentach adresowanych do niewierzących. Odpowiadać w prosty sposób na pytanie „po co nam Kościół?”.
To, jak ZP przez serię błędów, ale przede wszystkim zaniechań narracyjnych (ustawa IPN, 447, Covid, Polski Ład, Ukraina) zbudowała pozycję partii jawnie prorosyjskiej, to temat na osobny artykuł.
Niedawno temu w Ameryce…
Przypomina mi się inny epizod z historii najnowszej.
2008, batalia prezydencka w USA. Kampania Obamy to było coś zupełnie nowego. Świeży wizerunek, mocno oparty na internecie, na aktywnym współudziale młodzieży. Świeże logo, plakaty, nowoczesne liternictwo (czcionka Gotham autorstwa spółki Hoefler & Frere-Jones do dziś jest nazywana the Obama font). Każdy mógł stworzyć plakat i oddać go do sprzedaży na platformie wyborczej i młodzi Amerykanie robili to, od dzieciaków po znanych artystów. Każdy mógł też stworzyć petycję na platformie change.org, która działa do dziś.
Zrozumieli, jak zmieniła się kultura w aspekcie technologii, dotarli do młodych.
Po drugiej stronie był GOP, Grand Old Party — Republikanie. Z ciężkim, dziaderskim wizerunkiem i identyfikacją wizualną pamiętającą być może jeszcze Lincolna. Jaki był wynik wyborów — wiemy.
Tamta kampania przypomina mi się nie bez powodu.
—––––––––––––––
Dodane 17 października 2023:
Artykuł opublikowałem w lipcu 2023. Miałem go zatytułować „PiS przegrał”, ale złagodziłem tytuł zmieniając go na „Trzecia kadencja?”. Afirmacja klęski wydała mi się wtedy kontrproduktywna. Teraz, gdy PiS już rzeczywiście przegrał, przywracam oryginalny tytuł.
-----------------------------------------
Dobrej lektury!
TB