Strategie rosyjskiej propagandy. Podstawy

W ostatnim czasie mocno wzrosła aktywność rosyjskiego przekazu w polskich mediach społecznościowych. Rosjanie nauczeni doświadczeniem wokół „Majdanu” zmienili strategię. Z banalnego zasypywania głównych portali anonimowymi komentarzami, zagnieździli się na Twitterze i FaceBook'u, podszywając się często pod „patriotów”(dobre wyczucie trendów w Polsce).
 
Poniżej prezentuję wyniki swoich własnych obserwacji szerokorozumianej rosyjskiej propagandy. Użyte tu nazwy są mojego autorstwa i być może opisane strategie funkcjonują gdzie indziej pod innymi nazwami o których nie wiem. Nie w tym rzecz. Ważne jest natomiast to, aby rozumieć jakimi metodami posługuje się przeciwnik w celu manipulowania swymi ofiarami. Wbrew temu co czasami pisze się w mediach społecznościowych ja akurat nie uważam każdego za „ruskiego trolla”. Wielu ludzi zostało zwyczajnie zainfekowanych rosyjską propagandą i nie będąc świadomymi powiela rosyjski punkt widzenia. Mam nadzieję, że niniejszy wpis pozwoli czytelnikom zachować większą odporność na propagandę. Poniżej trzy główne strategie
 
Lustrzane odbicie
 
W strategii tego rodzaju Rosjanie dążą do zniwelowania wpływów jakiejś koncepcji poprzez stworzenie koncepcji alternatywnej,  o przeciwnym wektorze działania. Stąd określenie „lustrzane odbicie”. Chodzi o to, aby na zarzut pod adresem Rosji wypuścić „koncepcję” która będzie stawiać podobny zarzut tylko drugiej stronie.

Wydaje się, iż w tej strategii chodzi o to, aby siły oddziaływania obu zarzutów znosiły się, lub co najmniej aby zarzut kierowany pod adresem Rosji tracił na sile. Ludzie wierzący w zarzuty sformułowane pod adresem Rosji muszą zostać zrównoważeni przez działania innych ludzi, którzy wierzyć będą w coś zgoła przeciwnego. Każda bowiem koncepcja może mieć fanów – wystarczy aby odpowiednio ją stymulować i dostarczać „dowodów”. Te oczywiście mogą( i zawsze są) spreparowane, co w ferworze walki nie ma znaczenia. Zawsze jest szansa na to, iż przyglądający się konfliktowi z boku oceni pod wpływem pojawiających się różnych argumentów(i obalających ich kontrargumentów), iż nie wierzy żadnej ze stron. To już samo w sobie jest sukcesem ponieważ skutecznie zawęża krąg odbiorców prawdziwego zarzutu, skierowanego przeciw Rosji,
 


A) Zarzut przeciw Rosji  <->  B) Zarzut przeciw autorowi zarzutu 

Przykłady:
A: Putin jest nieuczciwy!
B: Nie, to Obama jest nieuczciwy!
 
A: Rosja postępuje niegodziwie atakując Ukrainę!
B: To niegodziwe atakować Rosję, gdy ta walczy o prawa rosyjskiej mniejszości atakowanej na Ukrainie!
 
A: Wspierani przez Rosję separatyści zestrzelili malezyjski samolot cywilny wykorzystując zestaw Buk!
B: Nie – to Ukraińcy zestrzelili ten samolot swoim myśliwcem !
 
Ten ostatni przykład jest najbardziej klasyczny dla tej strategii – jest też najbardziej bezczelny. Rosjanie posunęli się do stworzenia całej prezentacji multimedialnej która miała rzekomo „udowadniać” ich teorię. Zdjęcie:

Dzięki temu funkcjonują  dwie, wykluczające się teorie. Której wierzyć?  Na tym polega skuteczność tej strategii. Jakże jest ona daleka od wartości wyznawanych przez Polskę – są to bowiem bezwzględne, cyniczne kłamstwa i pogarda dla pojęcia prawdy. Tak typowe w świecie rosyjskim i zupełnie nietypowe w Polskiej tradycji.

Mgła informacyjna

Inna z często stosowanych strategii to „mgła informacyjna”. Jak wiemy, mgła zasłania nam widok – nie pozwala nic dojrzeć. Taka mgła panowała w Smoleńsku – nic nie było widać. Taką mgłę serwują też Rosjanie odbiorcom swojej propagandy. Celem jest wytworzenie wielu teorii, spekulacji i argumentów. Powinno być ich tak wiele, aby odbiorca nie był w stanie dojrzeć prawdy. Idealna sytuacja ma miejsce wtedy, gdy wytworzone, fałszywe informacje ocierają się o prawdę na tyle blisko, aby nie zostały od razu odrzucone jako fałszywe. Celem jest odciągnięcie uwagi od prawdy. Chodzi o umieszczenie wokół faktów tak wielu fałszywych tropów, aby dotarcie do prawdy było niemożliwe lub co najmniej aby  wyraźnie zniechęcało do jej szukania.

Im więcej istnieje teorii, tym waga każdej z nich staje się mniejsza. Dotyczy to też teorii prawdziwej –w gąszczu fałszywych tropów zawsze pozostanie tylko „jedną z wielu”. I o to chodzi.
 
Przykładem jest tu Smoleńsk  i wszystko co się działo wokół tego wydarzenia. Już na samym początku otrzymaliśmy zbitkę fałszywych tropów:

  • 4 podejścia do lądowania
  • 3 osoby przeżyły
  • rzekoma kłótnia gen.Błasika z pilotem
  • rzekome spóźnienie się LK na lotnisko itd

Prawdziwy wysyp mylących tropów zalał jednak internet.  Pojawili się „analitycy” zasypujący blogosferę swoim teoriami. Szczytowym osiągnięciem była tu „teoria maskirówki”, która do dziś ma swoich fanów, wbrew ustaleniom zespołu Antoniego Macierewicza. I o to chodzi – mylenie i odciąganie od prawdy.
 
Spiskowe teorie
 
Rosjanie przodują też w tworzeniu spiskowych teorii dziejów. Miesza się tu częściowa prawda (istnienie światowych elit, oszustów itd.) z dopisanymi teoriami z wykorzystaniem cech ludzkiej natury. A ta jest taka, iż z przyjemnością „odkrywamy prawdę”. Sprytnie więc podsuwane są teorie które są bardzo ciekawe dla odbiorcy.

Celem teorii spiskowych jest podważenie wiary w elity własnego kraju i struktury państwa- lub też w struktury i intencje państw sojuszniczych. Teorie te mogą oczywiście wykorzystywać elementy prawdy i daleki jestem od idealizowania świata zachodu, znając jego ułomności. Zawsze warto jednak pochodzić do teorii spiskowych z ostrożnością. Obok elementów prawdziwych zawierają one też przejaskrawienia które mają wywołać u odbiorcy określone reakcje.
 
CIEKAWOSTKA: Jeśli przeanalizujecie Państwo wszystkie dostępne teorie spiskowe to dojdziecie do bardzo ciekawego odkrycia. Otóż żadna z nich nie dotyczy….Rosji. A kogo dotyczą? Katalog jest szeroki i „zupełnie przypadkowo” dotyczy przeciwników i konkurentów Rosji:

  • USA (klasyk)
  • NATO (klasyk)
  • Żydzi i Izrael
  • Wielka Brytania, zachód

ostatnio lawinowo wzrasta ilość teorii dotyczących… Turcji(zupełnie przypadkowo zaraz po tym jak zestrzeliła rosyjski samolot). Turcja występuje tu  wręcz jako wspólnik ISIS – choć faktycznie Turcja zniszczyła więcej celów ISIS niż Rosja. Miała też u siebie szereg zamachów – a Rosja nie… Jakoś ISIS nie chce się mścić na niej za rzekomą walkę z terroryzmem.
 
Wszystkie te strategie mogą być mieszane ze sobą, mogą się nakładać na siebie itd. Z pewnością jest ich też sporo więcej. Warto jednak znać choćby te podstawowe, co pozwoli nam odcedzać prawdę od fałszu – nawet jeśli nie w 100% to z pewnością w większości przypadków. Tylko umysł wolny od manipulacji może szukać prawdy w gąszczu informacji.

Ksawery Meta-Kowalski
 

Forum jest miejscem wymiany opinii użytkowników, myśli, informacji, komentarzy, nawiązywania kontaktów i rodzenia się inicjatyw. Dlatego eliminowane będą wszelkie wpisy wielokrotne, zawierające wulgarne słowa i wyrażenia, groźby karalne, obrzucanie się obelgami, obrażanie forumowiczów, członków redakcji i innych osób. Bezwzględnie będziemy zwalczali trollowanie, wszczynanie awantur i prowokowanie. Jeśli czyjaś opinia nie została dopuszczona, to znaczy, że zaliczona została do jednej z wymienionych kategorii. Jednocześnie podkreślamy, iż rozumiemy, że nasze środowisko chce mieć miejsce odreagowywania wielu lat poniżania i ciągłej nagonki na nas przez obóz "miłości", ale nie upoważnia to do stosowania wulgarnego języka. Dopuszczalna jest natomiast nawet najostrzejsza krytyka, ale bez wycieczek osobistych.

Komentarze

Obrazek użytkownika V for Vendetta

26-05-2016 [11:12] - V for Vendetta | Link:

Zupełnym przypadkiem jest fakt, że "nasz" etatowy propagator teorii spiskowej pt. "Żydzi & Mossad są Wszędzie" - czyli Pan Stanisław Michalkiewicz - w czasach Leonida Breżniewa pobierał praktyki* w sowieckiej Agencji Nowosti.

Dr Rafał Brzeski w TV Republika tłumaczy czym była Agencja Nowosti => https://youtu.be/yQ20pdEosIY

----------------
(*) patrz - słynna wymiana wpisów w blogosferze pomiędzy Senatorem Libickim a Michalkiewiczem - np. salon24

Obrazek użytkownika A330

27-05-2016 [07:40] - A330 | Link:

Michalkiewicza właśnie dlatego przestałem czytać wiele lat temu. Na początku spiskowe teorie o żydach mogły wydawać się ciekawe. Jeśli jednak żydzi byli tematem każdego felietonu - i nawet w Smoleńsku odnalazł SM wpływy Mossadu - to podziękowałem. Nie czytam od kilku lat bo i tak wiem o czym będzie następny felieton ;)

Obrazek użytkownika Marek1taki

26-05-2016 [17:13] - Marek1taki | Link:

@autor
Są to strategie nie tylko rosyjskiej propagandy. Obecność wokół nas propagandy innej niż rosyjska jest faktem.
Resortowe dzieci pamiętają, że nie należy "drażnić niedźwiedzia", ale zostały przestrojone na propagandę tzw. Zachodu. Nie trudno odróżnić propagandę Trybuny Ludu od TVNu.
Propaganda zgodna z przykładami lustrzanego odbicia, mgły informacyjnej i teorii spiskowych ma miejsce.
Problem z definicją "teorii spiskowych" poprzez przyjęcie propagandowego założenia, że teorie spiskowe są czymś absurdalnym a nie naturalnym. Dlatego w propagandzie III RP mówi się o "wyznawcach" teorii spiskowej o zamachu smoleńskim.
Ciekawostka, że żadna z teorii spiskowych nie dotyczy Rosji nie jest żadną "teorią spiskową" w sensie dyskredytowanym przez propagandę. Jest po prostu błędną teorią.
Znamy bowiem takie teorie spiskowe o Rosji jak o sobowtórach Putina i nie można wykluczyć, że to prawda, że to próba dyskredytacji prawdziwych przypuszczeń o wersji Putin 3.0 lub, że jest to propaganda dyskredytująca przywódcę.
Mamy też teorie spiskowe o puczu Janajewa. O sile i słabości Rosji. Jednym słowem mgła informacyjna. Jest też teoria spiskowa o spowodowaniu przez Rosję najazdu muzułmańskiego na Europę. Tu widać zastosowanie przez tzw. Zachód "lustrzanego odbicia".
Na koniec wypada dorzucić "Nie ze mną te numery Bruner" i podpisać się Janek albo J23, i dyskredytacja wszystkiego co powyżej, w oczach wielu, gotowa.

Obrazek użytkownika Janko Walski

16-07-2016 [23:39] - Janko Walski | Link:

No to mamy przykład strategii lustra w komentarzu Marek1taki. Ot, taka ilustracja do wykładu, by widzieć jak to w praktyce wygląda.

Oczywiście Marek1taki nie jest rosyjskim agentem wpływu. Na agenta trudniej jest trafić niż na niedźwiedzia o 12-ej w lesie. 99% głosów takich pochodzi od zdezorientowanych lub ukierunkowanych już osób wypowiadających się w dobrej wierze. Agenci wpływu szukają dla danego przekazu odpowiednich ludzi i działają jak katalizator na reakcje chemiczne: pobudzają ich do odpowiednich zachowań. Bardziej prawdopodobne jest, że komentarz podpuszczający kogoś pochodzi od agenta wpływu niż kontrowersyjna opinia.

Często agent nie wie jakie typy osobowości i jakie poglądy obecne są na forum, a musi to wiedzieć by działać jako katalizator. Rozpoznaniu służy komentarz taki który wywoła duży odzew. Najczęściej jest to zadanie naiwnego pytania, na które zaczną odpowiadać tabuny tych co znają odpowiedź, a w drugiej fazie pojawią się "mędrcy" tłumaczący, że nie tak oraz szydercy. Inną metodą zobaczenia ławicy jest komentarz ślizgający się po hasłach związanych z tematem i oparty na powszechnie znanych "mądrościach". Mało kto zwraca uwagę na bezsensowność takiego wpisu, bo natura człowieka jest taka, że jak trafi na znaną mu zbitkę to na niej się skupia nie patrząc na inne i... komentuje.

Obrazek użytkownika Janko Walski

16-07-2016 [23:10] - Janko Walski | Link:

Strategie te (i wiele innych) stosuje również Michnik, Walter, Urban i Baczyński by wymienić główne targety (styropian+gęgacze, lud, szmaciaki+cisi, "inteligencja" "Niezbędnikiem inteligenta" napędzana).