A pokój na ziemi

Kilka lat temu uczestniczyłam w rekolekcjach, na których ksiądz parokrotnie, gwoli wypalenia pamięciowego śladu w naszym sumieniu, poddawał pod rozwagę takie oto pytania: „Jeśli  nie różnisz się swoim postępowaniem i stylem życia od swojego niewierzącego sąsiada, jakim chrześcijaninem jesteś? Co to mówi o Twoim katolicyzmie?”.
Z pewnością rekolekcjonista świetnie dobrał metodę homilii – w naszej codzienności pełnej kontestacji, programowych wątpliwości, buntu przeciwko prawdom do niedawna oczywistym; na docenienie zasługuje powrót do sokratejskich sposobów prowadzenia dyskursu. Pytanie bowiem, to taki twór, w którego nienachalną naturę wpisane jest szukanie adresata i czasami niepostrzeżenie dzieje się tak, że przy odrobinie szczęścia słuchacz uznaje siebie za wewnętrznie zobowiązanego do odpowiedzi, a to nieuchronnie prowadzi go do refleksji.
Wobec powyższego; gdy tylko zwalczyłam silnie narzucającą się pokusę popadnięcia w poczucie winy z powodu sugerowanego przez księdza nieodstawania poziomem od tzw. reszty, mój namysł podążył w kierunku dwóch różnych pomysłów na Kościół: wizji Kościoła inkluzywnego i ekskluzywnego. Wiele wskazywało na to, że ksiądz zachęca nas do realizacji wariantu drugiego; do tego, by swoim postępowaniem wyróżniać się. No, ale faryzeusze też się wyróżniali – lubili powłóczyste szaty, poszerzali modlitewne rzemyki, że o pozdrowieniach na rynku i pierwszych miejscach w synagogach nie wspomnę…
Kościół włączający zaś, ten zwany inkluzywnym definiowany jest między innymi przez utworzony przez Karla Rahnera termin: anonimowy chrześcijanin. Kryterium anonimowych chrześcijan spełniają ci poganie, którzy choć świadomie nie deklarują swojej przynależności do Chrystusa, to postępują w dobrej wierze według osądów swego sumienia (jak to pisał święty Paweł – myśli ich są na przemian oskarżające lub uniewinniające i sumienie staje jako świadek tego, że Prawo wypisane jest w ich sercach). W pierwszym odruchu szuka się przedstawicieli tych chrześcijan wśród reprezentantów dalekich, egzotycznych krajów czy innych religii, ale ukryci są także wśród nas.
Wszyscy Ci ludzie dobrej woli, niezależnie czy imię «Jezus» wypisali na swoim sztandarze czy nie (a mówiąc o tekstach widniejących na naszych sztandarach zgryźliwie nawiązuje do dramatu Szaniawskiego, pt. Murzyn), wiodą pełne trudów, prostolinijne życie, a z ich ust nikt nie usłyszał ni razu skargi, że są zmęczeni… O nich to poeta pisał, że: „zachowują milczącą uczciwość, tak zyskując szacunek krewnych i sąsiadów”. Świadomość tego, że ich obecność  coś w naszym życiu znaczyła dociera do nas często dopiero wtedy, gdy odchodzą z tego świata – robiąc to tak, jak żyli – cichutko… Nikt na ich pogrzebach nie wygłasza mowy, nie zostaje oddana ani jedna salwa honorowa, za to ich sylwetki zamiast stopniowo zacierać się w naszej pamięci, zyskują z czasem na wyrazistości, a słowa, które kiedyś do nas wypowiedzieli wracają w różnych momentach życia, dziwnie jakoś drogie…
Życiorysów tych ludzi próżno szukać w Wikipedii, a gdy ich o nie spytać są zdziwieni, że ktoś wyraził zainteresowanie ich małą Golgotą – wypowiadają się wtedy wstydliwie, z tendencją do wielkiego skracania… Tak, że gdyby chcieć spisać ich żywot; zmieściłby się on w trzech, czterech zdaniach. Znój zwyczajnych dni tych nikomu prawie nieznanych herosów, jak dym z kadzidła unosi się ku niebiosom, a imiona ich, wierzę, złotogłowiem wypisane są w księdze życia Baranka.
Także, ksiądz wybaczy, ale nie daj Bóg bym zanadto od tych ludzi odstawała…
A co z tymi, którzy siłą rzeczy, zrządzeniem Bożej opatrzności wyróżniają się właśnie - wysokim urodzeniem, inteligencją, majętnością?
Bez nadmiaru zbędnych komentarzy przytoczę zasady Zakonu Pedantów. To wdzięcznie nazwane stowarzyszenie powołane zostało przez najznamienitszych swojego czasu studentów Cambridge (1891r.). Wiedzieli oni, że za jakiś czas piastować będą wysokie stanowiska w polityce, nauce i kulturze... Hartowali ducha zawczasu…
Mieli świadomość, że odróżniać się, to nie to samo, co czynić różnicę…
I to ich wyróżniało – byli elitą.
 
„Maksymy:
1. Odmawiaj sobie różnych rzeczy w sposób nie rzucający się w oczy i nie mów o swoich oszczędnościach.
2. Unikaj czczego i nieżyczliwego krytykowania innych.
3. Zawsze zachowuj swoje towarzyskie maniery – miej wyszczotkowaną marynarkę i zawiązane sznurowadła.
4. Unikaj towarzystwa bogatych i stołu rozrzutników – tych wszystkich, którzy nie uważają swojej własności za rzecz powierzoną.
5. Nie bądź filistrem! Nie pomijaj żadnej sposobności słuchania dobrej muzyki, oglądania dobrych obrazów czy gry aktorskiej.
6. Zawsze pozwalaj innym wykorzystywać możliwie jak najbardziej twoje umiejętności w tych dziedzinach.
7. Czyń, co możesz, aby rozszerzać zakon.
 
REGUŁY SZCZEGÓŁOWE:

1. Nie dopuść, aby koszty twojego mieszkania i utrzymania przekraczały dwa funty tygodniowo.
2. Prowadź dokładne rachunki wydatków na ubranie i przyjemności.
3. Jeżeli twoje dochody starczają na coś więcej niż życie, oddawaj co najmniej jedną dziesiątą na dobroczynność.
4. Poświęcaj jeden wieczór tygodniowo lub równą temu ilość czasu na pracę społeczną wśród klas pracujących albo na odwiedzanie chorych.
5. Codziennie przeznaczaj pewien czas na badanie własnego sumienia.
6. Powstrzymaj się całkowicie od używania wszelkich napojów alkoholowych, chyba, że jest to potrzebne dla celów zdrowotnych.
7. Co dzień praktykuj jakieś drobne wyrzeczenia – na przykład wstawaj, kiedy cię wzywają, nie jedz ciasta przy herbacie, masła przy śniadaniu, nie pij kawy po obiedzie.
8. Przestrzegaj ściśle reguł diety oraz ćwiczeń fizycznych przepisanych przez lekarzy lub nakazanych przez zdrowy rozsądek.
9. Codziennie czytaj przynajmniej przez pół godziny jakieś zwykłe poezje lub książkę o duchowej treści.
10. Poświęcaj pół godziny co drugi dzień albo półtorej godziny tygodniowo na odświeżenie już nabytych wiadomości przeglądając własną pracę naukową czy klasyczną.
11. Zjawiaj się punktualnie na wszystkie umówione spotkania i nie zaciągaj takich zobowiązań ani nie czyń takich obietnic, których możesz nie spełnić”.