USA: zwrot w prawo?

Podróże kształcą – zwłaszcza do Waszyngtonu. W ostatnich dniach swój polityczny pobyt w amerykańskiej stolicy opisałem w artykule „W Waszyngtonie o współpracy transatlantyckiej" (GPC z dnia 24 lutego 2022), teraz garść konkluzji po tej wizycie. Nastąpiła ona w czasie, w którym doszło do militarnej agresja Rosji na Ukrainę. Skądinąd warto powiedzieć, że stanowisko USA wobec obu tych państw wyraźnie ewoluowało w ciągu ostatniego roku. Ekipa Josepha Robinette’a Bidena już wiosną 2021 poszła na rękę Moskwie w sprawie układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej. Charakterystyczne, że w tej sprawie Trump i jego administracja byli znacznie twardsi. Latem ubiegłego roku nastąpił nieszczęsny szczyt Biden–Putin w Genewie, zakończony w praktyce spektakularnym wizerunkowym i merytorycznym zwycięstwem Kremla. Był to następny krok w kierunku kolejnego „resetu” w relacjach amerykańsko-rosyjskich. W czerwcu nastąpiły jednoznaczne deklaracje samego Bidena, ale także sekretarza stanu Antonego Blinkena odnośnie akceptacji przez USA Nord Stream 2. To również była istotna różnica , gdy chodzi o stosunek do Moskwy w porównaniu z republikańska administracją Donalda Johna Trumpa. Potem nastąpiły kolejne szczyty USA-Rosja zarówno telefoniczne, jak i osobiste (jeszcze jedno spotkanie lokatorów Białego Domu i Kremla). Jednak trzeba przyznać, że powoli następował już odwrót „resetu”. Zaczęło się to mniej więcej od października/listopada, kiedy amerykański wywiad zaczął informować administrację Demokratów o rosnącym zagrożeniu rosyjską napaścią na wschodzie Europy. Informacje te zaczęły z czasem być przekazywane, jak słyszymy, do Kijowa. Może dlatego w czasie mojej wizyty w stolicy Stanów Zjednoczonych Ameryki codziennie pojawiało się pytanie, dlaczego prezydent Wołodymyr Zełenski, mając świadomość zbliżającego się nieuchronnie ataku wojsk rosyjskich, zwlekał z ogłoszeniem powszechnej mobilizacji na Ukrainie. Zwlekał, aż w końcu ogłosił ją dopiero… po agresji rosyjskiej na ukraińskie terytorium. Po drugiej stronie Atlantyku nie umiano odpowiedzieć sobie na pytanie, dlaczego nastąpiło to tak późno. Zresztą najwięksi sojusznicy polityczni Ukrainy w Europie, łącznie z politykami polskimi, też do dziś nie są w stanie sobie na to pytanie odpowiedzieć.
Republikanie w natarciu...
Mieliśmy spotkanie w Białym Domu, w Departamencie Stanu (odpowiednik naszego MSZ) i Departamencie "Homeland Security" (odpowiednik polskiego MSW), a także z szeregiem fundacji i think-tanków ,zarówno związanych z Partią Demokratyczna, jak i Partią Republikańską.
Następnie udałem się na coroczną konferencję Republikanów, która odbywa się zawsze pod koniec lutego. Nosi ona nazwę Conservative Political Action Conference (CPAC). W ostatnich latach miała ona miejsce w stanie Maryland na granicy ze stanem Waszyngton Dystrykt Centralny. Tym razem odbywała się w Orlando. Kolejna,  mniejsza odbędzie się w sierpniu, w jakże republikańskim stanie Teksas.
A może znowu... Trump?
Ów CPAC określany często mianem republikańskiej „konwencji” gromadzi generalnie prawe skrzydło Republikanów. Już raz czwarty byłem na owym politycznym szczycie formacji, której symbolem jest słoń i kolor niebieski, w odróżnieniu od Partii Demokratycznej symbolizowanej przez osła (sic!) oraz kolor, nomen-omen : czerwony. Pamiętam CPAC z różnych czasów. Na przykład z roku 2016, gdy nie zaproszono wówczas – było to w trakcie prawyborów u Republikanów i Demokratów – pretendenta na kandydata na prezydenta, niejakiego Donalda Johna Trumpa. Nie zaproszono, bo prawica Republikanów jednoznacznie popierała bądź senatora Teda Cruza bądź senatora Marco Rubio (syna kubańskich emigrantów). Trump był wówczas w praktyce „persona non grata” i nie przyjechał do Marylandu, żeby nie zostać wygwizdany czy wybuczany. Republikańska łaska jednak na pstrym koniu jeździ: już na oficjalnej konwencji formalnie zgłaszającej zwycięzcę prawyborów Donalda Johna Trumpa na oficjalnego kandydata Republikanów na prezydenta w sierpniu 2016 roku, a więc raptem kilka miesięcy później jego przeciwników protestujących przeciwko tej nominacji zagłuszano głośnym skandowaniem „Yu – Es –Ej” (USA). Byłem też na kolejnej,  tuż po zwycięskich wyborach, gdy przemawiał czterdziesty piaty w dziejach prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki ,zresztą poprzedzony wystąpieniem swojego wiceprezydenta Michaela (Mike'a) Richarda Pence'a. Ostatnio nawet pandemia nie przerwała funkcjonowania CPAC: odwołano w 2020 wyborczą konwencje Republikanów ( tak, jak i Demokratów,) ale CPAC odbył się jak zwykle. Po „ukradzionym” – jak twierdziła niemała część republikańskich polityków, a przede wszystkich wyborców -  „zwycięstwie”  w wyborach prezydenckich, na kolejnej Conservative Political Action Conference w lutym 2021roku sam Trump był przygaszony do tego stopnia, że spóźnił się aż trzy godziny, a potem nawet unikał rozmów ze swoimi zwolennikami, zaś nastoje Republikanów było minorowe. Teraz to się zmieniło. Eks - prezydent Trump wygłosił przeszło godzinne przemówienie, przyjęte owacyjnie i wielokrotnie przerywane oklaskami. Odniósł się w nim zarówno do podwyżek cen paliw w USA, amerykańskiej inflacji, utraty miejsc pracy, jak również do znaczącego, raptem w ciągu roku, spadku znaczenia USA w świecie. Ciekawe, że jego wystąpienie było  skierowane nie tylko przeciwko wyśmiewanemu przez niego Bidenowi, ale również, w jakieś mierze, przeciwko establishmentowi Partii Republikańskiej. Trump pozwalał sobie na przykład na krytykę nie tylko prezydentów z Partii Demokratycznej :Obamy i Bidena, ale także Republikanina –Georga Walkera Busha (juniora). Trafiał w ten sposób w popularną wśród przeciętnych Amerykanów narracje o „skorumpowanej klasie politycznej” w Waszyngtonie, która obojętnie od barwy politycznej, zdecydowanie różni się od „zwykłych” Amerykanów z prowincji, obrońców tradycyjnych wartości. Gdy chodzi o politykę zagraniczną, Donald Trump efektownie podkreślił, że tylko za jego prezydentury Rosja nie zaatakowała żadnego kraju, a uczyniła to za Georga W. Busha (napaść na Gruzję w sierpniu 2008 roku), za prezydentury Baracka H. Obamy (zajecie Krymu i faktyczne oderwanie części terytorium Ukrainy Wschodniej - zima 2014) i za prezydentury Josepha (Joe) R. Bidena (napaść na Ukrainę luty 2022). W ten sposób Donald J. Trump usiłował zapewne przykryć swoja niewątpliwą mega-gafę polegającą na określeniu Putina mianem "geniusza".
Wybory A.D.2022, preludium do wyborów A.D. 2024
NA CPAC rozmawiałem zarówno z kongresmenami, jak i ze zwykłymi działaczami z amerykańskiej prowincji, którzy nawet nie byli zaproszeni na elitarny „Ronald Reagan Dinner”. Tych drugich prosiłem o podanie mi nazwiska przyszłego kandydata na prezydenta USA z ramienia Republikanów – oczywiście, jeśli nie będzie to Donald Trump. Padło parę nazwisk, kompletnie w Polsce nie znanych ale mających już dziś spory mir wśród republikańskich aktywistów. Nie wymieniano jednak na przykład Rona DeSantisa, którego dzisiaj część republikańskiej elity widzi jako kandydata w wyborach prezydenckich Anno Domini 2024.
Już w listopadzie odbędą się „midd-erm elections”, czyli rotacyjne wybory do obu izb Kongresu USA. W Izbie Reprezentantów prawie na pewno Republikanie zdobędą większość, w Senacie mają na to niemałe szanse - choć jeszcze kilka tygodni temu wydawało się to równie oczywiste, jak w przypadku izby niższej. W polityce wewnętrznej USA robi się coraz ciekawiej…
 
*tekst ukazał się w „Gazecie Polskiej Codziennie” (01.03.2022)