Więcej dobrych wyników, więcej miast

Nowy Rok przyniósł nie tylko dobre wieści o stanie naszej gospodarki. W mijającym tygodniu nastąpiło bowiem także zerwanie z niechlubnym dziedzictwem pozostawionym przez carskiego zaborcę. Cztery miasta ukarane przez Moskwę odebraniem praw miejskich krótko po upadku powstania styczniowego za jego popieranie, stały się właśnie, po z górą półtora wieku, na powrót miastami.
Zacznijmy od dobrych wieści z gospodarki. Jak skomentowało ministerstwo rozwoju w grudniu, w porównaniu do listopada, wskaźnik PMI dla polskiego przemysłu znacznie wzrósł – z 46,7 do 48,0 pkt. To rezultat wolniejszego niż w listopadzie tempa spadku nowych zamówień i produkcji, a także poprawy prognozy odnośnie przyszłej aktywności. Z kolei z analizy GUS podsumowującej sytuację na rynku pracy po trzech kwartałach 2019 r. wynika, że najważniejsze parametry rynku pracy w stosunku do tego samego okresu rok wcześniej poprawiły się. W większości sektorów, w tym wymagających wyższych kwalifikacji, zatrudnienie wzrosło, chociaż nieco wolniej niż w poprzednich latach. Bardzo korzystny dla pracowników trend zarysował się także w zakresie wynagrodzeń.
Choć według wstępnych danych GUS produkcja budowlano-montażowa w listopadzie 2019 r. była o 4,7 proc. niższa w porównaniu z analogicznym miesiącem rok wcześniej, to - po uwzględnieniu czynników o charakterze sezonowym - produkcja w listopadzie wzrosła o 1 proc. Natomiast sprzedaż detaliczna (w cenach stałych) w listopadzie 2019 r. była o 5,2 proc. wyższa w porównaniu z listopadem 2018 r. Przy czym od stycznia do listopada ub.r. sprzedaż detaliczna wzrosła – w porównaniu ze styczniem-listopadem 2018 r. o 5,5 proc.
Jako nadrabianie historycznych zapóźnień można określić decyzje ministerstwa spraw wewnętrznych, dzięki którym cztery miejscowości w trzech województwach stały się od 1 stycznia br. na powrót miastami, których obecnie jest w sumie 944 w całej Polsce. Chodzi o Lututów - w gm. Lututów, w pow. wieruszowskim, w woj. łódzkim; Piątek – w gm. Piątek, w pow. łęczyckim, w woj. łódzkim; Czerwińsk nad Wisłą – w gm. Czerwińsk nad Wisłą, w pow. płońskim, w woj. mazowieckim; oraz Klimontów – w gm. Klimontów, w pow. sandomierskim, w woj. świętokrzyskim.
Wszystkie te miejscowości, jak przypomina MSWiA utraciły swoje prawa miejskie w wyniku represji carskich po powstaniu styczniowym. Lututów posiadał prawa miejskie dwukrotnie: w latach 1406–1714 oraz 1843–1870. Piątek był już miastem w latach 1339–1869, Czerwińsk nad Wisłą w latach 1373–1869, a Klimontów w latach 1604–1869.
Warto przy okazji wiedzieć, o czym informuje wydana w ub. roku książka prof. Lecha Królikowskiego „Moskwa nad Wisłą”, że polityka rusyfikacyjna wschodniego zaborcy na terenie obecnej Polski wschodniej i centralnej przejawiała się nie tylko wywózką niepokornych Polaków na Syberię – w wyniku obu powstań (listopadowego i styczniowego), stacjonowaniem setek tysięcy wojsk zaborcy (z przerwą na lata międzywojenne i pierwszą fazę II wojny) - trwającym aż po 1993 r., czy nakładaniem na naszych rodaków w miastach i na wsiach rozmaitych danin, co znacząco osłabiało rozwój gospodarczy naszych ziem, a także pozbawianiem praw miejskich „niepokornych miast” (patrz wyżej).
Jednym z przejawów rusyfikacji na polskich ziemiach w okresie zaborów był bowiem np. nieformalny zakaz rozwoju systemu edukacji i nauki. Tylko nieliczni, których było na to stać, mogli podejmować studia wyższe – ale za granicą. W praktyce zaborca rosyjski wychodził z podobnego założenia co Niemcy w czasie II wojny, że Polakom wystarczy wykształcenie podstawowe, bądź w najlepszym razie – zawodowe. Jak podaje autor, na przełomie XIX i XX wieku aż ok. 70 proc. polskiego społeczeństwa było analfabetami (co ciekawe w zaborze pruskim w tym samym czasie to zjawisko praktycznie nie występowało).