Halo wokół Kociego Oka
Kocie Oko (NGC 6543) to jedna z najlepiej znanych mgławic planetarnych na niebie. Jej narzucające się symetrie widoczne są w samym środku tego świetnego, sztucznie barwionego obrazu przetworzonego tak, by ukazać rozległe, lecz ekstremalnie słabe halo materiału gazowego o średnicy ponad trzech lat świetlnych, otaczające dobrze znaną, jasną mgławicę planetarną. Na złożonym obrazie wykonanym na podstawie danych z Nordyckiego Teleskopu Optycznego znajdującego się na Wyspach Kanaryjskich widzimy rozciągłą emisję mgławicy. Mgławice planetarne od dawna uważane są za ostatnie stadium życia gwiazd podobnych do Słońca. Jednak całkiem niedawno wokół niektórych z nich wykryto halo zbliżone do przedstawionego, uformowane przypuszczalnie z materiału wyrzuconego na zewnątrz we wcześniejszych epizodach aktywności podczas ewolucji gwiazdy. O ile wiek mgławicy planetarnej szacowany jest na około 10 000 lat, wiek zewnętrznej, włóknistej części halo astronomowie oceniają na 50 000 do 90 000 lat.
Zdjęcie w pełnym wymiarze jest tutaj.
Mak lekarski (Papaver somniferum)
Roślina roczna, powszechnie znana, uprawiana na większą skalę w Chinach, Indiach i w Iranie, w Turcji i wielu krajach Bliskiego Wschodu (głównie dla uzyskania opium), zaś w wielu krajach Europy uprawiana dla celów przemysłowych, leczniczych i spożywczych.
W stanie dzikim nie występuje. Był znany już w starożytności. Uprawę maku w celu uzyskiwania opium prowadzi się od ok. 2 tys. lat. Udokumentowane relacje stosowania opium w uśmierzaniu bólu pochodzą z Azji Mniejszej ok. 1500 roku p.n.e.
Wygląd zewnętrzny: łodyga dość gruba, górą, poniżej kwiatu, trochę owłosiona, wyrastająca od 50 do 150 cm wysokości, liście mocno ząbkowane. Kwiaty duże, o średnicy około 10 cm. Płatki korony zwykle białe, u nasady fiołkoworóżowe lub fiołkowe. Zalążnia i torebka zgrubiała, zielona, o znamionach promienistych; wyrastająca w owocnię z nasionami nazywana makówką.
Mak lekarski wywodzi się z Azji Mniejszej, z zachodniej części basenu Morza Śródziemnego i z Afryki Północnej.
Najważniejsze i stosowane na najszerszą skalę alkaloidy uzyskiwane z maku lekarskiego to morfina i kodeina. Mają działanie przeciwbólowe, przeciwkaszlowe i przeciwbiegunkowe.
