Nasze Powstanie Wielkopolskie

"Hasło dziś rozbrzmiewa,
Hej za broń powstańcy!
Prusak zdzierać chce sztandary,
Padają ofiary,
Hej za broń! (...)"
Tak rozpoczyna się "Marsylianka Wielkopolska", pieśń napisana w 1919r., w pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Słowa napisał Stanisław Rybka a muzykę skomponował Feliks Nowowiejski.

27 grudnia stało się za mocą Sejmu RP świętem państwowym – ustawa o ustanowieniu Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego została podpisana Prezydenta RP. Tym samym spełniło się marzenie wielu Wielkopolan oraz środowisk zaangażowanych w kultywowanie powstańczej pamięci. Powstanie wielkopolskie było największym zrywem niepodległościowym zakończonym zwycięstwem. Wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu i trwało do połowy lutego 1919 roku. Sukces powstańców przypieczętował traktat wersalski, na mocy którego do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska.

"Święto narodowe jest należne Wielkopolanom i pamięci bohaterów, którzy podczas powstania odzyskali Wielkopolskę dla naszego kraju" – mówił prezydent Andrzej Duda.

"W grudniu 1918 roku Poznań dla mieszkających i stacjonujących w nim Niemców zmienił się w przysłowiową beczkę prochu. Zapalnikiem, który ją zdetonował, okazała się wizyta słynnego muzyka i patrioty, Jana Ignacego Paderewskiego, który w drodze z Gdańska do Warszawy – nie robiąc sobie nic z niemieckich zakazów – postanowił się zatrzymać w Poznaniu. Wiadomość o wizycie wirtuoza lotem błyskawicy obiegła Poznań i inne skupiska polskie zaboru pruskiego. Zaczęto tworzyć komitety powitalne i dekorować przewidywaną trasę przejazdu. Tak nastroje ulicy poznańskiej w dzień przyjazdu Paderewskiego, 26 grudnia, opisywał naoczny świadek w „Dzienniku Poznańskim”: „Napięcie i ruch w mieście wzrosło pod wieczór. Ulicami przeciągały oddziały harcerzy z rozwiniętymi sztandarami […]. W różnych punktach miasta zbierały się oddziały Straży Ludowej, towarzystwa i cechy. Wreszcie, gdy o godzinie 7 i pół wieczorem utworzył się olbrzymi szpaler poprzez ulicę Święty Marcin do Bazaru, nad głowami tłumów zabłysły światła tysięcznych pochodni. A Paderewski nie przyjeżdżał. Środkiem szpaleru od czasu do czasu pomknął skaut – cyklista, coraz to sprzeczniejsze wiadomości rzucając w tłum: Paderewskiego Niemcy aresztowali w Rogoźnie! Pod Piłą «szkiebry» [Niemcy w gwarze poznańskiej – P.K.] rozerwały tor. Paderewski przez Poznań pojedzie bez wysiadania. Już przejechał. Nie, jeszcze nie! A tłum marzł i czekał. Harcerzykom kolana z zimna drżały, ale mocno zziębniętą dłonią trzymali pochodnie. Straż Ludowa hukała z zimna w dłonie i nikt nie myślał się rozchodzić. Wreszcie. Jadą, jadą. [Julian] Lange ze «strażą» zagroził Niemcom, że będzie strzelać, jeśli nie pozwolą Paderewskiemu wysiąść w Poznaniu. Już jedzie…”. I rzeczywiście Mistrz przyjechał, a przed hotelem Bazar, gdzie się zatrzymał, tysiące ludzi wznosiło okrzyki na jego cześć i śpiewało polskie pieśni."
(http://www.polska-zbrojn…-)

Zdobyczy Powstańców było wiele jak broń automatyczna, karabiny, samochody składy żywności i umundurowania, jednak łup powstańczy, który zapisał się jako największa zdobycz wojenna Wojska Polskiego. W hali sterowcowej na Winiarach powstańcy zdobyli około 300 rozłożonych na części samolotów oraz balony. Nie udało się jedynie zdobyć sterowców, bo w czasie Powstania Wielkopolskiego już tam nie stacjonowały. Ocenia się, że na Ławicy i w „Hali Zeppelinów” powstańcy przejęli sprzęt lotniczy wart nawet 200 milionów marek niemieckich!

Dodajmy, że powstańcy nie tylko samoloty niemieckie zdobywali, ale także je… kupowali. W kilku przypadkach zdemoralizowani, a chcący się wzbogacić niemieccy piloci, lądowali po stronie polskiej najnowszymi maszynami, otrzymywali za nie gotówkę i bilet powrotny do Niemiec. W ten sposób kupiono co najmniej kilka samolotów typu Fokker D. VII. Najnowocześniejsze myśliwce jak na ówczesne czasy. Powstawało wówczas polskie lotnictwo posiadajace sprzęt lotniczy wysokiej klasy i sprawności technicznej.

Symbolicznym zamknięciem okresu niezależności wielkopolskiego lotnictwa stały się pokazy lotnicze, które odbyły się 28 września 1919 r. w Ławicy. Były to pierwsze na ziemiach polskich zawody tego typu, a ich inicjatorem był gen. G. Macewicz oraz redakcja „Polskiej Floty Napowietrznej”.
Ta flota powietrzna skutecznie odpierała ataki sowieckich siepaczy w 1920 roku a Pułki Poznańskie gromiły i pogoniły czerwonych barbarzyńców daleko oj daleko !

27 grudnia 1918 r. wybuchło Powstanie Wielkopolskie, jedno z zaledwie pięciu zwycięskich polskich powstań. Jego efektem było przyłączenie zachodnich terenów Polski do odrodzonej Rzeczypospolitej. Oprócz ogromnej zdobyczy terytorialnej, przyniosło też największe w polskiej historii łupy wojenne. Jak to się stało, że się udało?
Przynależność ziem odzyskanych podczas zrywu (prawie całej Wielkopolski) potwierdził traktat wersalski z 28 czerwca 1919 roku. „Powstanie Wielkopolskie jest przykładem zwycięskiego czynu zbrojnego, który zakończył się sukcesem politycznym”, głosi uchwała Senatu z grudnia 2017.

Na temat roli Powstania Wielkopolskiego w życiu Wielkopolan można by napisać kilka książek. Powstanie wielkopolskie jego przesłanie, tradycje i współczesność to dla przeciętnego Wielkopolanina z tradycjami jak elementarz nim bycia. Tradycje przekazywane przez pokolenia zachowane są po dzień dzisiejszy nie tylko w samej gwarze poznańskiej, ale i w prezentowanych postawach patriotycznych, czy też innych zachowań np. w zakresie wzajemnej pomocy chorym i biednym, życzliwości, gościnności, dobrze i solidnie wykonywanej pracy, punktualności, rzetelności w tym co się robi i czyni itp.

Powstanie wielkopolskie to nie tylko 700 miejsc pamięci narodowych, ale to kontynuacja zasad wielkopolskiej drogi do zwycięstwa już nie militarnego, ale gospodarczego i organizacyjnego w wydaniu współczesnym. Przykłady takiego działania widać niemal na każdym kroku wystarczy przejść się po Poznaniu.

Wielkopolanie szczycą się swoim zwycięskim powstaniem czcząc go bardzo uroczyście nie tylko w oficjalnych jego obchodach, ale i zabawie i uczestnictwie w pokazach grup rekonstrukcyjnych, które wiernie odtwarzają ducha tamtych dni zwycięstwa i chwały.
Starsi pokazują młodszym miejsca, w których Wielkopolanie walczyli o wolność składając tam kwiaty i zapalając znicze. Miejscem spotkań poznaniaków w tym dniu jest przeważnie Stary Rynek, którego mury były niemym świadkiem tamtych walk o wolności wyzwolenie spod jarzma zaborców.

Cześć i Chwała bohaterom !


Żródło :
https://pw.ipn.gov.pl/pw…
https://ciekawostkihisto…
https://www.mpolska24.pl…
https://27grudnia.pl/
https://encyklopedia.pwn…