Deficyt budżetowy niższy od planowanego o blisko 25 mld zł

W 2020 roku deficyt budżetowy niższy od planowanego o blisko 25 mld zł
 
1. Ministerstwo finansów opublikowało szacunkowe dane związane z wykonaniem budżetu za 2020 rok z którego wynika, że deficyt budżetowy był ostatecznie niższy od tego planowanego o blisko 25 mld zł.
Przypomnijmy, że budżet na 2020 rok w związku z negatywnymi skutkami pandemii koronawirusa dla gospodarki był nowelizowany jesienią poprzedniego roku i w związku z tym zmniejszono kwotę dochodów budżetowych o 36,7 mld zł i po tej zmianie miały one wynieść 398,7 mld zł.
Z kolei wydatki budżetowe głównie w związku z koniecznością wsparcia gospodarki, którą dotknęły negatywne skutki pandemii COVID19 miały wzrosnąć o 72,6 mld zł wobec tych przewidywanych w ustawie budżetowej uchwalonej na początku 2020 roku.
Jednoczesny spadek dochodów o wspomniane 36,7 mld zł i wzrost wydatków o 72,6 mld zł spowodowały, że z uchwalonego zrównoważonego budżetu, przeszyliśmy do budżetu z deficytem w wysokości 109,3 mld zł.
 
2. Z szacunkowego wykonania budżetu w okresie styczeń-grudzień wynika, że deficyt w 2020 roku wyniósł tylko 77% planowanego po jesiennej nowelizacji, a kwotowo 85,0 mld zł.
Dochody budżetu państwa za 12 miesięcy były wyższe o 19,3 mld zł od tych z roku 2019, przy czym dochody podatkowe były wyższe o ponad 3 mld zł.
To wynik zaskakująco dobry, w sytuacji kiedy polska gospodarka doświadczyła blisko 3 miesięcznego lockdownu (marzec, kwiecień, maj), ograniczenia w działalności niektórych branż wprowadzono także w październiku, listopadzie i grudniu, co mogło grozić wręcz załamaniem dochodów podatkowych, a jak się okazuje są wyższe od tych z 2019 roku jak już wspomniałem, o ponad 3 mld zł.
W okresie styczeń – grudzień 2020 roku zrealizowano dochody w wysokości 419,8 mld zł, tj. 105,3 planowanych i 504,9 mld zł czyli 99,4 planowanych wydatków, co oznacza deficyt w wysokości 85 mld zł czyli 77 % planowanego.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że mimo recesji, czyli spadku PKB w całym roku który wg wstępnego szacunku GUS wyniósł 2,8% wpływy za 12 miesięcy tylko z 2 podatków (PIT i akcyzy) były niższe o 2,2 mld zł niż w 2019 roku ale już wpływy z VAT i CIT były wyższe od tych ubiegłorocznych i to aż o 5 mld zł.
 
3. Po 12 miesiącach 2020 roku wpływy z podatku VAT były wyższe od tych z 2019 roku o 3,7 mld zł (czyli o 2 %), wyższe były także dochody z podatku od instytucji finansowych o blisko 0,1 mld zł czyli o 2,6 %, natomiast lekko niższe z akcyzy o 0,6 mld zł czyli o 0,8%.
Z kolei dochody z PIT były niższe o ok. 1,6 mld zł czyli o 2,5%, ale jak już wspomniałem z podatku CIT były wyższe o 1,3 mld zł mld zł czyli o 3,4%, mimo tego, że obniżono stawkę tego podatku.
Jeszcze lepiej wyglądało po 12 miesiącach wykonanie dochodów niepodatkowych, wyniosło ono blisko 47,4 mld zł i było wyższe aż o około 16 mld zł (tj. 50,9%) w stosunku do ich wykonania w 2019 roku
To wyraźnie lepsze wykonanie dochodów niepodatkowych wynika między innymi z dokonanej w czerwcu przez NBP wpłaty z zysku za rok 2019 w wysokości 7,4 mld zł, dodatkowych wpłat z aukcji pozwoleń na emisję CO2, oraz dodatkowych dochodów z tytułu obsługi długu skarbu państwa.
 
4. Z kolei wydatki budżetowe w okresie 12 miesięcy poprzedniego roku wyniosły jak już wyżej zaznaczyłem 504,9 mld zł tj. 99,4 planowanych (w tym 11,6 mld zł to tzw. wydatki niewygasające, te środki będą wydatkowane w pierwszych miesiącach tego roku) i były aż o 90,6 mld zł wyższe (tj. o 21,9%) o tych z 2019 roku (wtedy wyniosły 414,3 mld zł).
Główne pozycje tego wzrostu to subwencja ogólna dla jednostek samorządu terytorialnego, wzrost aż o 11 mld zł środków przekazywanych do budżetów wojewodów w związku z rozszerzeniem programu Rodzina 500 plus o wsparcie dla 1. dziecka bez ograniczeń dochodowych w rodzinie oraz wzrost wydatków w części Obrona Narodowa na zakup uzbrojenia (wzrost wydatków o 3,7 mld zł).
Jednak największy wartościowo wzrost wydatków wynika z uruchamiania rezerw budżetu państwa na finansowanie zadań związanych ze zwalczeniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzeniania się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby zakaźnej wywołanej wirusem Covid19.
 
5. Na szczególne podkreślenie w ramach wykonania budżetu za 2020 rok zasługuje z jednej strony wyraźnie mniejszy niż jeszcze na jesieni planowano deficyt budżetowy aż o 25 mld zł, z drugiej wyższe dochody podatkowe niż w roku z 2019 z podatków VAT i CIT.
Mimo wprowadzenia w wielu branżach ograniczeń w prowadzeniu działalności gospodarczej i to trwających przez wiele dni, wpływy z podatku VAT były aż o 3,7 mld zł, a wpływy z podatku CIT o 1,3 mld zł wyższe niż w roku 2019, co jest dowodem na znaczące uszczelnienie systemu poboru obydwu podatków.