Afrykański pomór świń - mleko się rozlało

Choroba ASF (afrykańskiego pomoru świń) na wschodnich terenach naszego kraju okazała się znacznie poważniejsza niż to się początkowo wydawało. Dla opozycji z ledwo co dyszącym PSL to rzecz jasna doskonały pretekst do ataku na rząd, a zwłaszcza na ministra Jurgiela. Rząd nie daje jednak za wygraną - minister rolnictwa przygotowuje specustawę, przewidująca m.in. odszkodowania dla rolników, hodowców świń z zagrożonych terenów. Nastąpi także zwiększony odstrzał dzików przenoszących chorobę.
Ponadto w marcu br. minister środowiska, Jan Szyszko, skierował do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa ws. ASF. – W 2013 r. zamiast podjąć działania prowadzące do zmniejszenia populacji dzików, utworzono strefę buforową przy granicy z Białorusią i utrudniono ich odstrzał. W efekcie nastąpiła eksplozja populacji dzika i wzrosły szkody – mówił minister.
Tymczasem PSL straszy.
– Dziś szanse na zatrzymanie pomoru na granicy Wisły są minimalne. Tylko patrzeć jak zaatakuje Kujawsko-Pomorskie i Wielkopolskę – ostrzega b. psl-owski minister rolnictwa Marek Sawicki. - Przygotowana w panice przez ministra rolnictwa ustawa o „szczególnych rozwiązaniach” w związku z ASF jest spóźniona i nie rozwiązuje problemu. Grozi nam rozlanie się pomoru świń po całej Polsce. Straty mogą iść w mld zł - dodaje pos. Aleksandr Maliszewski.
Wg danych przedstawionych przez PSL w Polsce rok temu miały występować tylko trzy ogniska choroby- w małych gospodarstwach na Podlasiu, w których było po parę sztuk świń. Zaś dziś w kraju istnieje 18 ognisk (w trzech województwach: podlaskim, mazowieckim i lubelskim) i co kilka dni pojawia się kolejne. Ponadto PSL uważa, iż „istnieje ogromne zagrożenie, że ASF rozprzestrzeni się na cały kraj, bo Krajowy Lekarz Weterynarii nakazał wozić zarażone zwierzęta do utylizacji aż 400 km od miejsca występowania choroby, zamiast utylizować je na miejscu”.
Co więcej, „jeśli wirus dotrze do Wielkopolski, polskiego świńskiego zagłębia, gdzie są ogromne fermy zaopatrujące kraj w wieprzowinę, to straty będą niewyobrażalne. Pójdą w miliardy złotych, a Polska na lata pożegna się z produkcją i eksportem wieprzowiny”.
W opinii wiceminister rolnictwa Ewy Lech zaproponowane w przygotowanej przez jej resort kilku specustawach zmiany mają na celu uniknięcie w przyszłości problemów, jakie obecnie napotyka Inspekcja Weterynaryjna w trakcie zwalczania afrykańskiego pomoru świń.
Prof. Krzysztof Niemczuk, dyrektor Państwowego Instytutu Weterynaryjnego, przedstawił podstawowe zasady ochrony gospodarstw przed ASF. - Wirus ASF dotyczy tylko trzody chlewnej oraz dzików i w żaden sposób nie jest groźny dla zdrowia i życia ludzi. Niemczuk zwrócił też uwagę, że wirus ASF ma przede wszystkim skutek ekonomiczny. Odszkodowania będą się należały tylko tym rolnikom, którzy ściśle przestrzegają zasad bioasekuracji.
Z kolei według wiceministra rolnictwa Rafała Romanowskiego do przerobu będą skupowane tylko zdrowe świnie. - Przerób będzie odbywał się w temperaturze 80° C. Jest to temperatura w 100% gwarantująca unieszkodliwienie wirusa – uściślił. Jednocześnie Polski Związek Łowiecki zobowiązał się do zintensyfikowania sanitarnego odstrzału dzików. Minister Środowiska zaapelował do myśliwych o redukcję populacji dzików do poziomu 0,5 dzika na km2 od linii Wisły do naszych wschodnich granic.
Ustawa przygotowana jako pierwsza ma wyłączyć z zamówień publicznych zakupy mięsa dokonywane przez firmy publiczne od ubojni, dostarczających wyłącznie wieprzowinę z gospodarstw na obszarach zagrożonych ASF.
Kolejne rozwiązania prawne zmienią sześć innych ustaw i określą m.in. szczególne warunki chowu i hodowli.
Wiceminister Jacek Bogucki towarzyszący ministrowi Krzysztofowi Jurgielowi na spotkaniu z unijnym komisarzem ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności UE Vytenis’em Andriukaitis’em, stwierdził na konferencji prasowej, że udało się już zbudować, „to co powinno być już zrobione ponad dwa lata temu, podwójny kordon zabezpieczeń”.
Wyjaśnił, że chodzi o pełną kontrolę zwierząt, w tym ich przemieszczania, aby uniemożliwić rozprzestrzenianie się ASF. Drugim gwarantem całkowitego zabezpieczenia jest to, że przerabiane mięso będzie poddawane obróbce w temperaturze ponad 80°C, a nawet pasteryzowane w 120°C. Taka technologia produkcji konserw wyklucza możliwość obecności nawet śladowych ilości wirusa.
- Ten podwójny kordon jest budowany w celu wykluczenia możliwości przeniesienia choroby za pośrednictwem resztek żywności - dodał wiceminister.
- W przyszłym tygodniu obędą się rozmowy techniczne w sprawie unijnej pomocy w łagodzeniu skutków pojawienia się wirusa ASF poprzez rekompensaty za 3.letnie zaniechanie produkcji wieprzowiny – poinformował wiceszef resortu.
Według jego informacji jest unijna zgoda na zmniejszenie obszarów stref zagrożenia oraz skrócenie terminów ich obowiązywania. Unia zapewniła także, iż Polska może liczyć na wsparcie w uzyskaniu pomocy finansowej przy wygaszaniu produkcji, dostosowywaniu się do wymogów bezpieczeństwa hodowli oraz ograniczaniu populacji dzików.
Do tej pory, w ramach odstrzału sanitarnego, wyeliminowano około 5 tys. dzików z planowanych 8 tysięcy. Zaś na obszarze ochronnym mamy około 600 tys. sztuk trzody chlewnej. Zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej, do 15 października br., z tego obszaru można wywozić świnie tylko do przerobu w temperaturze powyżej 80° C do specjalnie wyznaczonych przedsiębiorstw.