Od wczoraj obowiązuje klauzula przeciw unikaniu ...

1. Od wczoraj w podatkach dochodowych zarówno od osób fizycznych (PIT) ale przede wszystkim w odniesieniu do podatku od osób prawnych (CIT), obowiązuje klauzula przeciw unikaniu opodatkowania.

Niedawno Sejm znowelizował ustawę dotyczącą ordynacji podatkowej, której celem było wprowadzenie do polskiego systemu podatkowego klauzuli generalnej przeciwko unikaniu opodatkowania i w ten sposób dokonano wyznaczenia dopuszczalnych granic tzw. optymalizacji podatkowej.

Wprowadzeniu tej klauzuli towarzyszą przepisy chroniące interesy uczciwych podatników, między innymi wydawanie tzw. opinii zabezpieczających przez ministra finansów (opinie dotyczące określonych konstrukcji podatkowych przed ich zastosowaniem przez podatnika), powołanie Rady ds. Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania rozpatrującej sprawy sporne, wyłączną właściwość ministra finansów w sprawie tej klauzuli, a także możliwość korekty deklaracji w końcowej fazie postępowania podatkowego w sprawie stosowania klauzuli.

Ponadto przepisem ograniczającym jej stosowanie jest wielkość korzyści finansowej uzyskanej przez podatnika, aby stosowano powyższe przepisy korzyść podatnika z kwestionowanych czynności, musi przekraczać 100 tys. zł w danym roku podatkowym.

Mimo tych ograniczeń wprowadzenie do polskiego systemu podatkowego klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (obecnej od dawna w przepisach podatkowych wielu europejskich krajów), jest swoistym przełomem w walce polskiego państwa z coraz powszechniejszą praktyka stosowania tzw. optymalizacji podatkowej głównie przez firmy z udziałem kapitału zagranicznego.

2. Przypomnijmy tylko, że rozrastanie się zjawiska niepłacenia CIT przez firmy potwierdza raport przygotowany przez Komisję Europejską w którym autorzy powołując się na ekspertyzy przygotowane na zlecenie Komisji Europejskiej, a w odniesieniu do Polski na opracowania profesora Dominika Gajewskiego z warszawskiej SGH, stwierdzają przedsiębiorstwa unikają płacenia podatku dochodowego w całej Unii Europejskiej.

W skali całej UE uszczuplenia z tego tytułu to kwota ponad 120 mld euro, w przypadku Polski oszacowano je na ponad 11 mld euro rocznie, co daje astronomiczną kwotę blisko 46 mld zł utraconych dochodów podatkowych (w ostatnich latach wpływy z tego podatku wynoszą około 28-31 mld zł).

Przypomnijmy także, że w roku 2007 ostatnim roku poprzedniego rządu Prawa i Sprawiedliwości dochody z CIT wyniosły 33 mld zł i przez te ostatnie 9 lat obroty firm rozliczających się tym podatkiem podwoiły się, ich zyski wzrosły aż o 70%, a wpływy z podatku CIT spadły o 15% (do kwoty 28,5 mld zł).

Oznaczałoby to, że utracone każdego roku wpływy z podatku CIT od firm znacznie przekraczają dochody budżetowe z tytułu tego podatku i że w ciągu ostatnich lat kolejni ministrowie finansów poprzedniego rządu Platformy i PSL-u, co najmniej tolerowali to zjawisko.

3. Jak wynika z powyższego przestrzeń do zwiększania wpływów z podatku CIT jest więc spora i wcale nie chodzi o to, żeby urzędnicy skarbowi "dusili" drobnych podatników, co często do niedawna robili ale skierowali swój wzrok na "wielkich tego świata" obecnych także w Polsce i robiących w naszym kraju doskonałe interesy.

Wola nowego ministra finansów w tej sprawie została już wielokrotnie zakomunikowana, teraz potrzebne jest dobre przygotowanie urzędników skarbowych, którzy potrafią dać sobie radę z różnymi trickami tzw. optymalizacji podatkowych w tym głównie z cenami transferowymi.

Przy tej okazji wypada przypomnieć treść odpowiedzi ministra finansów na interpelację posła Zjednoczonej Prawicy Jacka Żalka z początku października poprzedniego roku, sygnowana przez byłą już wiceminister tego resortu Agnieszkę Królikowską na interpelację dotycząca wpływów CIT od firm z udziałem kapitału zagranicznego.

Jest ona doprawdy porażająca, ponieważ czarno na białym pokazuje, że podatek CIT płacony w naszym kraju przez spółki z udziałem kapitału zagranicznego, zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości oraz przedstawicielstwa osób zagranicznych, wynoszą zaledwie około 1% całości wpływów z tego podatku.