Statystyczne cuda banku centralnego

Miniony tydzień przyniósł zaskakujące dane ujawnione w najnowszym raporcie Narodowego Banku Polskiego „Zasobność gospodarstw domowych w Polsce”. Wynika z nich bowiem, że gospodarstwa domowe w Polsce dysponują przeciętnie majątkiem netto wyższym niż w - znacznie bogatszych przecież od nas - Niemczech!
Polskie, zdaniem NBP, należą do umiarkowanie majętnych na tle krajów strefy euro. Dysponują bowiem przeciętnie (i statystycznie) majątkiem netto w wysokości 61,7 tys. euro. Zaś gospodarstwa niemieckie - 51,4 tys. euro. Skąd tak zaskakujące rezultaty? Odpowiedź jest prosta. Z obliczeń polskiego banku centralnego wynika, że ponad 76 proc. gospodarstw domowych w Polsce posiada własne mieszkania. I to one stanowią lwią część majątku Polaków. Z kolei w Niemczech posiadaczy własnego „M” jest „zaledwie” 44 proc.
Wobec tego naszym sąsiadom zza Odry, nawet jeśli część z nich ma własne mieszkanie, nie wlicza się jego wartości do przeciętnego majątku netto gospodarstwa domowego. Inaczej niż w Polsce. Skoro ponad 3/4 gospodarstw dysponuje własnym „M” - jego wartość się wlicza do majątku netto.
Oto, do czego może prowadzić metoda „uśredniania” w danych statystycznych! Jest to o tyle istotne, że np. na podstawie średniego wieku, do którego dożywają mężczyźni (niższego) i kobiety (wyższego), obok przepracowanych lat pracy, wylicza się przewidywaną wysokość emerytur.
W przypadku statystyk dotyczących wysokości przeciętnych majątków netto gospodarstw domowych w krajach Unii Europejskiej metoda „uśredniania” przynosi tym bardziej absurdalne (paradoksalne?) rezultaty, że dodatkowo wiadomo, iż - jak podało Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego - wartość mieszkań u naszych zachodnich sąsiadów jest bardzo wysoka: przeciętnie 168 tys. euro (wobec 68 tys. euro w Polsce). Wobec tego, jak ocenia Adam Radzimski z CA KJ, „zawarte w raporcie NBP stwierdzenie, że „gospodarstwa domowe w Polsce należą do umiarkowanie majętnych na tle krajów strefy euro” uznać należy (...)za eufemizm”.
Jego zdaniem stosunkowo niski odsetek właścicieli mieszkań w Niemczech to rezultat „utrwalonego (…)modelu długoterminowego wynajmowania mieszkań, na co decydują się nawet osoby dysponujące sporymi oszczędnościami”. W Polsce zaś statystyki dotyczące odsetka osób posiadających własne „M” podwyższa znacznie większa niż w innych krajach liczba gospodarstw rolnych, oczywiście z własnymi domami, a także masowy wykup, stosunkowo nie tak dawno temu, zamieszkiwanych przez siebie mieszkań spółdzielczych i komunalnych po preferencyjnych stawkach.
Taka struktura własności mieszkań, jak w naszym kraju rodzi przy okazji pytanie o optymalny model polityki mieszkaniowej państwa w naszych warunkach. Warto zastanowić się czy powinna preferować pomoc w kredytowaniu kupowanych mieszkań na własność (na czym zarabiają głównie banki i deweloperzy) czy też w masowym budowaniu tanich mieszkań na wynajem?