W sprawie kłamstwa publicznego - znowelizować Ustawę!

I. Obecnie obowiązująca Ustawa (Kodeks Wykroczeń z r. 1971) – pozostawia państwo i jego obywateli zadziwiająco bezradnych, gdy naruszane jest ich dobro, jakim wydaje się być prawo do obiektywnej informacji. Szczególnym przykładem tej sytuacji jest szeroko występujące nazywanie niemieckich, hitlerowskich obozów koncentracyjnych pomieszczonych przez okupanta na ziemiach polskich – „polskimi obozami”. Proceder ten jest zwalczany przez RP w drodze próśb konsularnych i tylko w wyjątkowych wypadkach – na drodze procesowej (na podstawie Art. 212 Kodeksu Karnego o brzmieniu:
Art. 212. § 1. Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku.
 § 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
 § 3. W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2 sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.
 § 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa się z oskarżenia prywatnego.). 
 
 
II. RP nie dysponuje do chwili obecnej ustawowym narzędziem o znacznie sprawniejszym w stosunku do procesu karnego stopniu egzekutywności, jakim byłoby stosowanie - wobec instytucjonalnych sprawców publikowania fałszywych informacji - Kodeksu Wykroczeń. Kodeks ten w obecnym kształcie przewiduje następujące rozumienie (i środki penalizujące) różnych rodzajów wykroczeń (wybrane  wyimki):
Art. 6. § 1. Wykroczenie umyślne zachodzi wtedy, gdy sprawca ma zamiar popełnienia czynu zabronionego, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia na to się godzi.
§ 2. Wykroczenie nieumyślne zachodzi, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia je jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.
Art. 18. Karami są:
1) areszt;
2) ograniczenie wolności;
3) grzywna;
4) nagana.
Art. 24. § 1. Grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5000 złotych, chyba że ustawa stanowi inaczej.
 
W dodatku – inaczej niż w postępowaniu karnym (gdzie wymagany jest wniosek oskarżyciela prywatnego) – wnioskodawcą może być prokuratura:
(Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
Art. 18. W każdej sprawie o wykroczenie wniosek o ukaranie może wnieść prokurator, stając się oskarżycielem publicznym.).
 
III. Wśród 166 artykułów k.w. (w tym kilkanaście uchylonych) próżno szukać takiego, który by odpowiadał za instytucjonalne wprowadzanie w błąd odbiorcy medialnego. Niniejszy apel ma na celu dokonanie konkretnej zmiany w Ustawie, o treści:
 
„Rozdział XX
Wykroczenia przeciw dobru informacji publicznej
 
Art.167
§ 1. Kto - będąc właścicielem platformy medialnej:
1) stacji telewizyjnej bądź radiowej;
2) wydawnictwa prasowego, księgarskiego, muzycznego i podobnych;
3) informacyjnego portalu internetowego; bądź
§ 2. Kto będąc kierownikiem instytucji państwowej, samorządowej, wydającej informacje publiczne
- dopuszcza do ukazania się informacji medialnej wprowadzającej w błąd odbiorcę co do obiektywnej treści tej informacji, podlega karze określonej w Art. 18 § 3.
§ 3. Grzywnę  za wykroczenie z art. 167 wymierza się w wysokości od 1000 do 100.000 złotych.” *
 
Uzasadnienie  wniosku (apelu):
W dn. 9 kwietnia br. na platformie medium społecznościowego (Twitter) ukazał się wpis (twit) o treści:
Z @TVN24 dowiaduję się, ponoć SKW odkryła nowe, nieznane zapisy z kamer w WPL. W raporcie na str. 74 w pkt.15) opisano, że były analizowane.
Autorem twitu jest dr inż. Maciej Lasek, b. Przewodniczący KBWL – obecnie osoba prywatna. Podaje on nieprawdę, jakoby treść opublikowanego w tym dniu przez SKW zapisu mogła być analizowana przez autorów Raportu tzw. Komisji Millera (której był członkiem) – gdyż w podanym przezeń punkcie 15 ze strony 74 Raportu czytamy:
(1.16. Badania i ekspertyzy
Komisja w celu ustalenia przebiegu zdarzenia, określenia jego przyczyn i okoliczności
oraz zaproponowania zaleceń profilaktycznych przeprowadziła:)
15) analizę zapisu kamer systemu monitorującego w WPL w zakresie realizacji
przygotowania do lotu załogi samolotu Tu-154M w dniu 10.04.2010 r.
 
- zatem treść film zaprezentowany przez SKW (pokazującego wsiadanie do samolotu Pary Prezydenckiej) nie miała nic wspólnego z przywoływanymi w twicie ustaleniami Komisji Millera, a co więcej – zapis twitu Macieja Laska w żaden sposób nie wskazuje, że Komisja analizowała ten konkretny fragment nagrań.
 
Sens twitu M. Laska tkwi w dezinformacji: miał on zdezawuować fakt, że poprzedni rząd ukrywał przed społeczeństwem istnienie nagrań pokazujących ostatnie zdjęcia filmowe Prezydenta RP i niektórych członków Delegacji Narodowej.
 
Ponieważ wpis ukazał się w medium społecznościowym (a autor jest osobą prywatną) – trudno domagać się karania nawet z tak niskich pobudek działającej osoby: to niechciany odprysk tzw. wolności słowa;
działanie to przyniosło jednak (być może zamierzony) efekt: oto natychmiast w niektórych mediach ukazały się artykuły ośmieszające na tej podstawie – fałszywej podstawie – działanie (opublikowanie filmu) instytucji państwowej; zatem media te wprowadzały w błąd opinię publiczną (podburzając ja przeciw państwu), a to już winno być penalizowane – a być nie może, bo w Kodeksie Wykroczeń nie ma obecnie postulowanego Art. 167.
Wprowadzenie tego przepisu w dużym stopniu utrudni bowiem unikanie przez dyspozytorów mediów odpowiedzialności za podawanie fałszywych informacji – poprzez niestaranne (bez prostego sprawdzenia) powoływanie się na opinie osób trzecich, uznanych ad hoc za autorytatywne.
 
* Jak zauważył Wojciech Radecki (Dezintegracja polskiego prawa penalnego, w: Prokuratura i Prawo, nr 9, 2014) - pojawiają się nowe maksima grzywien w pozakodeksowym prawie wykroczeń w wysokości dwudziestokrotnie nawet przekraczającej grzywny kodeksowe