Jest gorzej niż 1700 lat temu?

1700 lat temu cesarz Konstantyn nakazał oddać Kościołowi całą bez wyjątku własność skonfiskowaną katolikom w okresie prześladowań i zakończył epokę prześladowania chrześcijan w Cesarstwie Rzymskim.
1700 lat później rząd Donalda Tuska licytuje się z sejmowym lewactwem, kto i kiedy zgrabniej zlikwiduje Fundusz Kościelny (powołany w 1950 roku po skonfiskowaniu przez PRL kościelnych dóbr i gospodarstw rolnych, po to, by – z grubsza rzecz ujmując – w zamian za utracone przez Kościół mienie gwarantować mu choć część środków koniecznych m.in. na działalność charytatywną i oświatową, remonty kościelnych zabytków oraz ubezpieczenie zdrowotne i emerytalne duchowieństwa).
Dziś minister Michał Boni odegra kolejny akt tego przedstawienia.

Luty 313 roku, Mediolan, reskrypt cesarski

4. Gdyśmy tedy szczęśliwie, ja, Konstantyn Augustus, i ja, Licyniusz Augustus, przybyli do Mediolanu i zastanawiali się nad tym, co służy dobru i korzyści państwa, postanowiliśmy między tym, co się nam pod wieloma względami zdawało być pożytecznym dla ogółu, a właściwie przed wszystkim innym, wydać zarządzenia tyczące się czci i bojaźni Bożej, to znaczy przyznać chrześcijanom oraz wszystkim innym wolny wybór wyznawania religii, jaką by chcieli, by boskie i niebiańskie Istoty, jakie by tylko były, łaskawe być mogły nam i wszystkim naszym poddanym.
5. Tak więc w zbawiennym i najszczerszym przekonaniu wyraziliśmy wolę naszą, by nikomu zgoła nie odmawiano swobody wykonywania i wybrania religii czy wyznania chrześcijańskiego, oraz by każdemu przyznano prawo zwrócenia serca swego do tej religii, jaką sam dla siebie uważa za najodpowiedniejszą, a Bóstwo nam użyczyć mogło łaskawaej Swej opieki i życzliwości.
6. Przeto zdawało się nam rzeczą słuszną wydać reskrypt tego rodzaju, by zupełnie usunąwszy zastrzeżenia, jakie się znajdowały w pierwszym naszym piśmie, przesłanym Twej Wysokości w sprawie chrześcijan, z jednej strony poznosić wszystko, co się wydawać mogło szkodliwe i obce łaskawości naszej, z drugiej zaś strony teraz już każdy, pragnący wyznawać religię chrześcijańską. Mógł to czynić swobodnie, jawnie i bez żadnej przykrości.
7. Rzecz tę postanowiliśmy jak najobszerniej wyłuszczyć Troskliwości Twojej, abyś wiedział, że daliśmy chrześcijanom wolne i nieograniczone prawo wyznawania swojej religii.
A ponieważ udzieliliśmy im tego bez żadnych zastrzeżeń , widzi Wysokość Twoja, że tym samym dało się prawo również innym, stosownie do ich woli, wyznawania i przestrzegania własnej ich religii.
8. Niewątpliwie bowiem, do zachowania czasów naszych spokoju przyczynia się okoliczność, by każdy miał prawo wyboru i praktyk religijnych według własnej swej woli.
Tak zaś postąpiliśmy, by się nie zdawało, że jakakolwiek cześć czy służba Boża przez nas została upośledzona.
9. Ponadto rozkazujemy na rzecz chrześcijan, by miejsca ich, w których się dawniej zgromadzać zwykli, a co do których w poprzednim piśmie do Twej Wysokości były inne, dawniej wydane rozporządzenia, o ile się okaże, że je kto kupił, czy to od skarbu naszego, czy też od kogokolwiek innego, oddać je tymże chrześcijanom bezpłatnie i bez żądania zwrotu ceny kupna, i to bezzwłocznie i niedwuznacznie.
Tak samo jeśli te miejsca kto w darze otrzymał, nie je co prędzej tymże samym odda chrześcijanom.
10. Przecie ci, którzy te miejsca zakupili, jak i ci, którzy je otrzymali drogą darowizny, jeśli żądają jakiegoś odszkodowania ze strony naszej dobroci, niech się zwrócą do trybunału miejscowego namiestnika, by i oni, dzięki łaskawości naszej, uwzględnienia doznali.
Wszystko to powinno być zwrócone korporacji chrześcijan jak najzupełniej za Twoim gorliwym staraniem i to bez żadnej zwłoki.
11. A ponieważ chrześcijanie, jak wiadomo, byli w posiadaniu nie tylko tych miejsc, w których się zwykle zgromadzają, ale także innych, które nie były własnością jednostek, lecz ich korporacji, czyli chrześcijan, przeto powinieneś rozkazać, by wszystko, stosownie do powyższego, przez nas wydanego prawa, zostało oddane niewątpliwie tymże chrześcijanom, to znaczy ich korporacji i zgromadzeniu, oczywiście z zachowaniem wyżej podanego zarządzenia, by wszyscy, którzy te przedmioty, jak się rzekło, oddają bezpłatnie, spodziewali się swego odszkodowania ze strony naszej dobroci.
12. W tym wszystkim powinieneś wspomnianej korporacji chrześcijan dopomagać z jak największą gorliwością, by rozkaz nasz został spełniony jak najrychlej, iżby i pod tym względem dzięki dobroci naszej okazała się pieczołowitość nasza o spokój powszechny i publiczny.
13. Skutkiem niniejszego bowiem zarządzenia, jak się już wyżej nadmieniło, opieka Boża nad nami, jakiej już w wielu doświadczyliśmy sprawach, po wszystkie czasy zapewniona nam będzie.
14. By zaś tego naszego prawodawstwa i tej dobroci osnowa do powszechnej mogła dotrzeć wiadomości, należy na Twój rozkaz to pismo nasze wszędzie porozwieszać, ogłosić i podać do wiadomości ogółu, iżby niniejsza dobroci naszej czynność prawodawcza nikomu nieznana być nie mogła.
(Euzebiusz z Cezarei: Odpis rozporządzeń cesarskich Konstantyna i Licyniusza tłumaczonych z języka łacińskiego)

Rok 313, list cesarza Konstantyna do prokonsula afrykańskiego

Bądź pozdrowiony, Wielce nam Szanowny Anulinusie!
15. Tego w dobroci naszej przestrzegamy zwyczaju, że chcemy, by to, co cudzą stanowi własność, nie tylko żadnego nie doznało uszkodzenia, ale zostało przywrócone.
16. Wielce Szanowny Anulinusie!
Przeto rozkazujemy, byś się po otrzymaniu tego pisma o to postarał, iżby wszystko, co w poszczególnych miastach oraz innych miejscowościach należało do katolickiego chrześcijan kościoła, a teraz pozostaje w posiadaniu obywateli czy innych osób, niezwłocznie tymże kościołom zwrócone zostało, albowiem powzięliśmy postanowienie, że co było pierwej tych kościołów posiadłością, ma być własności ich przywrócone.
17. A ponieważ Wysokość Twoja widzi, że osnowa tego rozkazu naszego jest zupełnie niewątpliwa, tedy miej o to staranie, by ogrody, domy, czy cokolwiek bądź, co było własnością tychże kościołów, wszystko jak najprędzej do nich powróciło, a nas doszła wiadomość, że do tego rozporządzenia naszego z jak najgorliwszym się odniosłeś posłuszeństwem.
Bądź zdrów, Wielce Szanowny i Najmilszy Nam Anulinusie!
(Euzebiusz z Cezarei: Odpis innego, nowego rozporządzenia cesarskiego, tej treści, że tylko samemu kościołowi katolickiemu łaskę przyznano))

Listopad 2011 roku, Warszawa, Sejm RP

Donald Tusk: …potrzebna jest także dyskusja nad emerytalnym zabezpieczeniem duchownych, mówię o części finansowanej przez państwo za pomocą Funduszu Kościelnego. Uznajemy, że – tak jak w przypadku Komisji Majątkowej, która przestała funkcjonować, bo ustały przesłanki, dlatego że majątek, o którym mówiono przed laty, wrócił do kościołów – ustały też przesłanki tego dzisiejszego rozwiązania i duchowni powinni uczestniczyć w powszechnym systemie ubezpieczeń społecznych. (Oklaski) Jeśli będzie to wymagało – nie jest to konieczność, ale gdyby się tak okazało – zmian w konkordacie, jesteśmy na to gotowi. (Oklaski)
(1. posiedzenie Sejmu, exposée)

Listopad 2012 roku, Warszawa, MAC

Michał Boni: Dziś odbyło się spotkanie Zespołów ds. Finansowych Komisji Konkordatowej. Po stronie kościelnej przewodniczył mu kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski, przewodniczący Rady Ekonomicznej Konferencji Episkopatu, po stronie rządowej ja. Podczas spotkania podsumowaliśmy dotychczasowe prace związane ze zmianą finansowania ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych osób duchownych i przejścia z dzisiejszego Funduszu Kościelnego na model, w którym te zadania finansowałby odpis podatkowy wskazywany przez obywateli. …
Kluczowa kwestia dotyczy dyskusji nad modelem przejścia z Funduszu Kościelnego na odpis podatkowy. Zaproponowałem przygotowanie propozycji noty obustronnej, w której zawarte byłoby podsumowanie dotychczasowych ustaleń. …
Ustaliliśmy, że w ciągu kilku najbliższych dni projekt tej noty zostanie przekazany do wspólnych ustaleń. Przyjęliśmy, że po ustaleniu tej noty i moich konsultacjach rządowych, kolejne posiedzenie Zespołów odbyłoby się w pierwszej dekadzie grudnia. …
(MAC)

11 grudnia 2012 roku, Warszawa, Sejm RP

Spośród 6180 poprawek zgłoszonych do projektu budżetu na 2013 r. komisja finansów publicznych będzie rekomendowała Sejmowi przyjęcie pięciu. Wśród przyjętych była poprawka złożona przez Izabelę Mrzygłocką (PO). Mówiła ona o przeniesieniu niemal wszystkich środków z Funduszu Kościelnego na rezerwę celową pt. „Fundusz Kościelny”. Przyjęcie tej poprawki spowodowało, że niemal 6 tys. poprawek złożonych przez Ruch Palikota, a dotyczących Funduszu Kościelnego, stało się bezprzedmiotowych.
(PAP)

12 grudnia 2012 roku, Warszawa, Sejm RP

Sejm przyjął poprawkę do budżetu na 2013 r., która przesuwa środki z Funduszu Kościelnego do nowej rezerwy celowej. Za przyjęciem poprawki, zgłoszonej przez PO, opowiedziało się 234 posłów, 218 było przeciw, a jeden wstrzymał się od głosu.
Wincenty Elsner z Ruchu Palikota ocenił, odpowiadając Kowalczykowi, że poprawka PO jest ukrytą formą likwidacji Funduszu Kościelnego. Zadeklarował, że Ruch Palikota pomoże premierowi Tuskowi zlikwidować Fundusz Kościelny.
(PAP)

18 grudnia 2012 roku, Warszawa, MAC

Projekt bilansu działalności Funduszu Kościelnego został przekazany do obustronnej analizy - poinformowało Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji po wtorkowym spotkaniu zespołów konkordatowych. Rozmowy mają być kontynuowane po Nowym Roku.
Według Episkopatu Polski odpis 0,3 proc. podatku jest za niski. Strona kościelna chce, by oscylował między 1 a 0,5-0,6 proc. podatku. Kościół uważa bowiem, że suma uzyskiwana z odpisu podatkowego nie osiągnie kwoty otrzymywanej dotychczas z Funduszu Kościelnego, a proces dochodzenia do tej kwoty trwać będzie kilka lat.
Również inne Kościoły i związki wyznaniowe domagają się zwiększenia wysokości odpisu podatkowego. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny sprzeciwia się zastąpieniu Funduszu Kościelnego odpisem podatkowym.
(PAP)

8 stycznia 2013 roku, Warszawa, Senat RP

Senatorowie podczas wtorkowego głosowania zgłosili dwanaście poprawek do ustawy budżetowej na 2013 r. Ponad 80 wniosków zaproponowanych przez senatorów opozycji zostało odrzuconych.
Senatorowie pozytywnie odnieśli się do wniosku przywracającego w budżecie Fundusz Kościelny w wysokości 94,3 mln zł. Zgodnie z poprawką minister administracji i cyfryzacji miałby zarządzać tym funduszem na dotychczasowych zasadach.
(PAP)

25 stycznia 2013 roku, Warszawa, Sejm RP

Sejm przyjął w piątek senackie poprawki do budżetu na 2013 r.
(PAP)

29 stycznia 2013 roku, Warszawa, Sejm RP

SLD wraca do pomysłu likwidacji Funduszu Kościelnego - we wtorek ponownie złożył odrzucony w czerwcu ubiegłego roku projekt ustawy w tej sprawie.
(PAP)

(20 lutego 2013 roku, Warszawa, „Gazeta Wyborcza”)

Kościół dostanie nie 0,3 proc., ale 0,5 proc. dobrowolnego odpisu z podatku? Kompromis rządu i Kościoła w sprawie likwidacji funduszu kościelnego i zastąpienia go dobrowolnym odpisem od podatku dochodowego jest coraz bliższy. Wszystko wskazuje na to, że rząd dogada się z biskupami w sprawie wysokości odpisu.
Z naszych informacji wynika, że spotkanie zespołów roboczych kościelnej i rządowej komisji konkordatowych … odbędzie się 20 lutego. Dzień później przedstawiciele rządu spotkają się z Kościołami nie katolickimi, które też protestowały przeciwko za niskiej ich zdaniem wysokości odpisu. Niewykluczone, że już wtedy zostanie ogłoszone porozumienie.

(Gazeta Wyborcza)

21 lutego 2013 roku, Warszawa

Kolejne spotkanie zespołów konkordatowych w sprawie zastąpienia Funduszu Kościelnego dobrowolnym odpisem podatkowym odbędzie się w czwartek - dowiedziała się PAP w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji. Potwierdził to również Episkopat. Z nieoficjalnych informacji PAP ze źródeł zbliżonych do rządu wynika, że strona rządowa rozważa zwiększenie wysokości odpisu tak, by możliwe było osiągnięcie kompromisu z Episkopatem, a propozycja w tej sprawie może zostać przedstawiona podczas czwartkowego spotkania.
Sekretarz Episkopatu bp Wojciech Polak kilkakrotnie podkreślał, że jeżeli strona rządowa podczas najbliższego spotkania nie zaproponuje zwiększenia kwoty odpisu, to dalsze spotkania zespołów nie mają sensu.
(PAP)

(Rok 2013, Rzym, Mediolan, Nisz)

Z okazji jubileuszu 1700-lecia ogłoszenia reskryptu cesarskiego zwanego Edyktem Mediolańskim przez cały 2013 r. będzie obchodzony Rok Konstantyna. W Kościele katolickim obchody zainaugurował 6 grudnia 2012 r. w bazylice św. Ambrożego w Mediolanie kard. Angelo Scola. Ważnym miejscem uroczystości będzie też serbski Nisz, gdzie 27 lutego 272 r. urodził się Konstantyn Wielki. Ogłoszony w 313 r. edykt kładł kres prześladowaniom chrześcijan w Cesarstwie Rzymskim, gwarantował chrześcijanom pełną wolność religijną, zezwalał na przejście na chrześcijaństwo wyznawców religii rzymskiej oraz zwracał Kościołowi wszystkie skonfiskowane świątynie i posiadłości.
(KAI)

(P.S. 21 lutego 2013 roku, Warszawa)

Dobrowolny odpis podatkowy na Kościoły i związki wyznaniowe w wysokości 0,5 proc. zakłada roboczy kompromis, który zawarły zespoły konkordatowe: kościelny i rządowy. Kościół już zapowiada akcję promocyjną na rzecz odpisu, który ma zastąpić Fundusz Kościelny. Poprzednio rząd proponował, by odpis wynosił 0,3 proc., nie zgodził się na to episkopat.
Minister administracji Michał Boni poinformował po czwartkowym spotkaniu zespołów, że nowe rozwiązanie miałoby obowiązywać od początku 2014 r. - z odpisu można by skorzystać w rozliczeniu podatkowym za rok 2013. Boni dodał, że ustalenia muszą jeszcze zaakceptować rząd i Konferencja Episkopatu Polski.
Zmiany mają zostać określone w dwustronnej umowie pomiędzy rządem a episkopatem. Potem do Sejmu trafi projekt ustawy znoszącej Fundusz Kościelny i wprowadzającej możliwość odprowadzenia 0,5 proc. podatku dochodowego na rzecz Kościołów i związków wyznaniowych. Odpis z kwoty, którą podatnik odprowadza do urzędu skarbowego, ma być dobrowolny, podobnie jak 1 procent dobrowolnego odpisu podatkowego dla organizacji pożytku publicznego.
W porozumieniu przewidziano trzyletni okres przejściowy, w którym rząd wyrównywałby różnicę między kwotą uzyskaną z odpisu a tą, którą Kościół otrzymywał z Funduszu Kościelnego.
Metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz powiedział, że do rozwiązania pozostały jeszcze szczegóły przekształcenia Funduszu Kościelnego „w nowoczesny system podatkowy”. Dodał, że Fundusz to relikt okresu komunistycznego. Zaznaczył jednocześnie, że nie można zapominać o krzywdach, których wówczas doznał Kościół.
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Józef Michalik określił propozycję jako „wyraz poczucia realizmu, który trzeba docenić”.
Przewodniczący komisji konkordatowej abp Stanisław Budzik zapowiedział akcję promocyjną - także w mediach - zachęcającą do korzystania z odpisu na rzecz Kościoła. Budzik podkreślił, że trudno przewidzieć, ile pieniędzy wpłynęłoby w ten sposób na instytucje wyznaniowe, zwrócił uwagę, że początkowo z odpisu na instytucje pożytku publicznego korzystało niewielu podatników. „W przypadku instytucji kościelnych może być podobnie” - powiedział metropolita lubelski. Zaznaczył, że Kościół będzie się rozliczał z pieniędzy, które otrzyma dzięki odpisowi podatkowemu.
(PAP)
Kompromis z rządem w sprawie odpisu podatkowego w wys. 0,5 % jest wyrazem poczucia realizmu, który trzeba docenić - powiedział KAI abp Józef Michalik, komentując rozwiązanie przyjęte w czwartek przez Zespoły Konkordatowe ds. Finansów, kościelny i rządowy.
Na pytanie, czy Konferencja Episkopatu zatwierdzi przyjęte rozwiązanie, abp Michalik odpowiedział, że nie będzie z tym problemu, gdyż kard. Kazimierz Nycz, abp Stanisław Budzik i inni biskupi prowadzący rozmowy z rządem na temat odpisu podatkowego byli upoważnieni do przyjęcia takiego właśnie kompromisu z rządem.
Decyzję wyznaczającą granice możliwego kompromisu z rządem przyjęła Rada Biskupów Diecezjalnych zgromadzona na Jasnej Górze w dniu 2 maja ub.r. Jego dolną granicą było 0,5 % odpisu podatkowego, a górną 1%.
„Teraz trzeba będzie zdawać egzamin, abyśmy w tej nowej sytuacji, jaka nastąpi wraz z początkiem przyszłego roku, potrafili odpowiedzieć na to nowe rozwiązanie” - dodał przewodniczący Konferencji Episkopatu, mówiąc o potrzebie stworzenia wewnątrzkościelnego systemu dystrybucji funduszy wpłaconych tą drogą na Kościół.
(KAI)

P. S. (17 maja 2013 r.)
Około miesiąca mają potrwać prace nad projektem umowy pomiędzy rządem a Konferencją Episkopatu Polski w sprawie zastąpienia Funduszu Kościelnego dobrowolnym odpisem podatkowym - dowiedziała się w piątek PAP w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji.
Nad projektem umowy pracują eksperci powołani przez stronę rządową i kościelną. Mają oni także przygotować projekt ustawy, która wprowadzi dobrowolny odpis podatkowy na kościoły i związki wyznaniowe. Efekty tych prac mają być znane około połowy czerwca.

MAC chce także, by mniejsze kościoły i związki wyznaniowe uczestniczyły w pracach nad umowami ws. Funduszu Kościelnego, które zamierza z nimi podpisać rząd.
Kompromis pomiędzy rządem a episkopatem zakłada, że dobrowolny odpis podatkowy, m.in. na Kościół katolicki, będzie wynosił 0,5 proc. Początkowo rząd proponował 0,3 proc. Ustalenia te zaakceptowała Konferencja Episkopatu Polski, a także rząd. Jednak część mniejszych Kościołów i związków wyznaniowych wyraża zastrzeżenia do rządowej propozycji. Stanowczo sprzeciwia się jej Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny. Resort administracji próbuje doprowadzić do porozumienia.
Zgodnie z rządową propozycją o przekazaniu odpisu 0,5 proc. na wybrany Kościół lub związek wyznaniowy obywatele mogliby decydować już w 2014 r. - w rozliczeniu PIT za rok 2013. Rozwiązania te mają być oparte na regulacjach dotyczących odpisu 1 proc. podatku dochodowego na rzecz organizacji pożytku publicznego.
W latach 2014-2016 państwo ma wyrównywać Kościołom i związkom wyznaniowym różnicę pomiędzy kwotą uzyskaną z odpisu, a wysokością dotacji z budżetu państwa przewidzianą na Fundusz Kościelny w 2013 r., waloryzowaną o wskaźnik inflacji.
Zasady zastąpienia Funduszu Kościelnego odpisem podatkowym zostaną określone w ustawie. Zgodnie z projektem założeń do tej ustawy, Kościoły i związki wyznaniowe samodzielnie będą płaciły składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne duchownych. Płacenie składek ubezpieczeniowych przez wszystkie osoby zatrudnione w formie stosunku pracy (np. przez księży katechetów) będzie się odbywało w taki sam sposób jak obecnie.
Upraszczając formę przekazywania części podatku, rząd proponuje, aby osoby starsze i pobierające emerytury mogły deklarować kwoty podatku za pośrednictwem ZUS i KRUS.
Możliwość odliczenia 0,5 proc. podatku nie zmieni dotychczasowego odpisu od podatku 1 proc. na organizacje pożytku publicznego.
Obecnie z Funduszu Kościelnego - którego likwidację zapowiedział w expose premier Donald Tusk - pokrywane są ubezpieczenia duchownych, którzy nie mają umów o pracę, m.in. misjonarzy i zakonników zakonów kontemplacyjnych. Fundusz finansuje działalność charytatywną, oświatowo-wychowawczą, remonty i konserwacje zabytków sakralnych oraz utrzymanie wydziałów teologicznych na wyższych uczelniach.
Fundusz Kościelny działa na mocy ustawy z 1950 roku o przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych. Powstał jako rekompensata za bezprawne zagarnięcie przez państwo dóbr kościelnych na rzecz Skarbu Państwa.
(PAP)