"Tragedia grecka" -wnioski dla Polski

1. Grecki Parlament przyjął dodatkowy pakiet oszczędnościowy na 4,8 mld zł zawierający między innymi, redukcję płac w sferze budżetowej i 2 % podwyżkę podstawowej stawki VAT (z 19 na 21%), przez Grecję przetoczyły się już fale protestów chyba wszystkich grup zawodowych, więc wydaje się że sprawy tego kraju powinny potoczyć się już w przewidywalny sposób.

Nawet niemiecka propozycja powołania Europejskiego Funduszu Walutowego,który z jednej strony udziela pomocy krajom strefy euro mającym kłopoty finansowe, a z drugiej strony przygotowuje dla tych krajów programy naprawcze i pilnuje ich realizacji nie wywołuje specjalnych emocji i być może zostanie zaakceptowany przez wszystkie kraje strefy euro.

Niestety to co do tej pory się stało w Grecji to dopiero początek problemów tego kraju i jak się wydaje całej strefy euro. Wyrazem tego jest ciągły wzrost rentowności greckich obligacji, dwuletnich już do 5,06%, a dziesięcioletnich do 6,29%, co oznacza,że rentowność tych pierwszych od początku 2010 roku wzrosła o 140 pkt. bazowych , a tych drugich o 52 pkt. bazowe. Doprowadziło to do sytuacji,że oprocentowanie papierów skarbowych dwóch krajów posługujących się tą samą walutą Niemiec i Grecji różni się prawie o 3 pkt.procentowe.

2.To oznacza,że przy polityce monetarnej prowadzonej przez Europejski Bank Centralny zorientowanej na największe kraje strefy euro, Grecja w najbliższych latach będzie tylko pogłębiała swoje kłopoty. Konieczność redukcji deficytu finansów publicznych z blisko 13% PKB na koniec 2009 roku do poniżej 3% PKB w 2013 roku, a więc o 10% PKB w ciągu 3 lat spowoduje pogłębienie spadku PKB, a w konsekwencji wzrost bezrobocia.

Spadek dochodów pracowniczych i wzrost kosztów kredytów spowoduje pogłębienie kłopotów banków,które wcześniej ze względu na niskie stopy procentowe bardzo hojnie kredytowały konsumpcję i inwestycje. Dochodzi do tego pogłębiająca się frustracja młodego pokolenia,które nie jest w stanie znaleźć sobie nawet nisko płatnej pracy co coraz bardziej widać podczas protestów na greckich ulicach.

Podobne scenariusze, choć może nie tak drastyczne jak w Grecji będą musiały być realizowane w kolejnych krajach peryferyjnych strefy euro takich jak Hiszpania, Portugalia, Irlandia a nawet Włochy, co oznacza, że cała strefa euro będzie miała poważne kłopoty. 

Bogatsze kraje strefy euro takie jak Niemcy czy Francja nie są skore do udzielenia im pomocy zwłaszcza,że wielkość tej pomocy jest już w tej chwili szacowana na przynajmniej 400 mld euro,a to nawet dla potentatów są bardzo duże pieniądze.

3. W tej sytuacji Polska powinna zrezygnować z wyznaczania kolejnych dat przyjęcia waluty euro, zwłaszcza że teraz członkowie strefy niezbyt chętnie będą przyjmowali nowych chętnych. Powinna skoncentrować się na maksymalizacji swojego wzrostu gospodarczego ina skracaniu dystansu do najbardziej rozwiniętych krajów, używając do tego wszystkich instrumentów na jakie pozwala posiadanie własnej waluty.

Konieczne jest również prowadzenie odpowiedzialnej polityki fiskalnej ale nie poprzez stosowanie kolejnych usztywnień wydatków budżetowych poprzez jakieś nowe reguły wydatkowe ale raczej wspieranie inwestycji publicznych umożliwiających później tworzenie nowych miejsc pracy.

Takie działania dadzą społeczeństwu znacznie więcej niż nowa waluta, zwłaszcza,że przypadek grecki dobitnie pokazuje,że największa korzyść jaką wskazywali zwolennicy wejścia do strefy euro, czyli obniżenie kosztów pozyskiwania kapitału jest dosyć iluzoryczna szczególnie dla krajów peryferyjnych będących w strefie euro.

Nie ulega wątpliwości, ze Polska po wejściu do strefy euro byłaby właśnie takim krajem, ponieważ Europejski Bank Centralny i jego polityka monetarna są zorientowane na największe gospodarki tej strefy.

Grecki Parlament przyjął dodatkowy pakiet oszczędnościowy na 4,8 mld zł zawierający między innymi, redukcję płac w sferze budżetowej i 2 %