HISTORIA ROJA - historią hańby PRL i niemocy III RP...

Byłem na przedpremierowym pokazie filmu „Historia Roja”. To był mój drugi raz (pierwsza prezentacja miała miejsce rok temu). I nic się nie zmieniło  w przeciągu tego okresu; ani w odbiorze filmu, ani w jego niepewnej przyszłości. Dlatego powtarzam artykuł, który napisałem 1 marca 2011:

Obejrzałem wczoraj „Historię Roja” (w ziemi słychać lepiej); opowieść losach jednego z „żołnierzy wyklętych”,  do tej pory wstydliwie pomijanych, a w najgorszym okresie –  zafałszowanych (wciąż gdzieś w tyle głowy mam ten komunistyczny, propagandowy przekaz o  „reakcyjnych bandach”).

Obawiałem się, że ze względu na „niehollywoodzki” budżet sceny bitewne i kaskaderskie będą odstawać od światowego poziomu. W tym przekonaniu utwierdzał mnie montażysta filmu, zapowiadając wersję roboczą, próbną, przygotowaną pospiesznie - dla uczczenia obchodzonego po raz pierwszy 1 marca Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Gaśnie światło. Sala wypełniona po brzegi, ludzie siedzą na stopniach, atmosfera niepewności i wyczekiwania.

I nagle szok – dzięki magii kina przenosimy się  w inny świat, ciepły, rustykalny, legendarny, pełen nadziei, honoru, bohaterstwa, poświęcenia... Świat babcinych opowieści, znany ze starych albumów, retro-świat piękny i okrutny zarazem, zaskakujący nas oczywista prostotą podziałów: na DOBRO i ZŁO...

Chłoniemy każde słowo padające z ekranu, mając świadomość kilkudziesięciu lat przemilczania racji i wyborów podejmowanych przez „Roja” - głównego bohatera. Zaczynamy rozumieć motywy jego działania, doświadczamy zastraszania i powolnego, „czerwonego”  skundlania się  części społeczeństwa,  podziwiamy heroizm młodych chłopców, ówczesnych prawie że Robin Hoodów.

Oszczędne środki wyrazu: pastelowe kolory, zwalniane tempo niektórych ujęć, porażający realizm (sceny gwałtu i morderstw, popełnianych jakoś „tak normalnie, z marszu, przy okazji” przez żołnierzy Armii Czerwonej), kapitalnie ukazane zbydlęcenie UB-ckich siepaczy etc. To wszystko – zderzane z etosem ludzi podziemia zbrojnego –  wbija widza w fotel, przykuwa uwagę, wzrusza, nie pozwala być obojętnym.

Scena życia po życiu „Roja” – kapitalna, mądra, smutna i tragiczna zarazem. Gdyby to ode mnie zależało, pewnie zawahałbym się przed wywołującymi wesołość na sali, współczesnymi wtrętami („Mordo ty moja!”); chociaż już okrzyki żołnierzy wyklętych („Tu jest Polska!”), przeciwstawione pijackim śpiewom funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa ścisnęły mnie za gardło... Dwie i pół godziny przeleciały jak z bicza strzelił jeszcze z jednego powodu: czuliśmy wszyscy głód  przekazu z tamtych czasów, chłonęliśmy te sceny, dialogi i monologi jak wyschnięta  gąbka wodę, mając świadomość wyjątkowości  tej prezentacji.

Reasumując: istnieje ogromne zapotrzebowanie na wojenne „story”. Wbrew „dawkującym” tematykę historyczną decydentom ludzie chcą oglądać dobre, historyczne, polskie filmy wojenne. W dobie konsumpcjonizmu, kosmopolityzacji, braku zasad i etyki - te prawdziwe historie, przedstawiające losy młodych ludzi w chwilach dziejowej próby najmocniej przemawiają właśnie do młodzieży (większość widowni – to młodzi), budząc w niej świadomość narodową,  uwrażliwiają na sprawy ważne i piękne.

Dlaczego więc tak mało jest tego typu powrotów do przeszłości? Kto tak skutecznie – od lat –  blokuje filmowe produkcje patriotyczne? Komu przeszkadza POLSKOŚĆ?

Jest jeszcze coś, czego zabrakło mi w tym filmie – nawet migawkowo; pokazania współczesnych losów głównych negatywnych  bohaterów (pozytywni w większości zginęli w walce, w stalinowskich katowniach lub zamordowani przez komunistyczny trybunał)...

Co robią teraz i jak żyją emerytowani UB-cy (później SB-cy)... Kto kontynuuje dzieło ich życia? W jaki wymiar przeniosła się teraz walka klas? Czym różni się tamta chamska propaganda od współczesnego PR-u? Komu (i do czego) tak naprawdę  potrzebna była „gruba kreska”?...

Lech Makowiecki

P.S. Na dokończenie filmu potrzeba ok. 1,5 mln zł.
Stowarzyszenie Twórców dla Rzeczypospolitej wspiera akcję przyjmując darowizny na konto: 

Bank PKO S.A.
Stowarzyszenie Twórców dla Rzeczypospolitej
ul. Grażyny 8/12
02-548 Warszawa
nr konta 18 1020 1156 0000 7502 0111 7084
w tytule przelewu wpisać: Akcja „Ratujmy Roja”

Szczegóły na stronie internetowej historiaroja.pl
oraz na portalu Facebook: film Historia Roja

Przekażcie to dalej, proszę...