Efekt Erasto B. Mpemby

Wysłane przez izabela w 11-06-2010 [17:35]

Efekt Erasto B. Mpemby

W 1963 roku Erasto B. Mpemba, uczeń szkoły średniej w Tanzanii przypadkowo odkrył zdumiewające zjawisko. Otóż on i jego kolega jednocześnie wstawili takie same porcje słodzonego mleka do zamrażalnika, aby otrzymać lody. Kolega wstawił mleko ostudzone, natomiast niecierpliwy Erasto- gorące. Kiedy przyszli sprawdzić co dzieje się z ich lodami okazało się, że lody Erasto zamarzły natomiast lody kolegi są jeszcze w stanie ciekłym. Erasto wielokrotnie usiłował dowiedzieć się od kolejnych nauczycieli fizyki, dlaczego ciecz o wyższej temperaturze zamarza wcześniej, narażając się na nagany i drwiny. Wreszcie udało mu się zadać swoje pytanie profesorowi Denisowi Osborne, kierownikowi katedry fizyki na uniwersytecie w Dar es Salaam, podczas jego wizyty w liceum w Mkwawa.

Osborne nie zlekceważył odkrycia ucznia. Po powrocie na uczelnię kazał laborantowi powtórzyć doświadczenie. Laborant potwierdził, że woda gorąca zamarzła wcześniej i dodał: ”będziemy powtarzać eksperyment tak długo aż otrzymamy prawidłowy wynik”.

Dalsze doświadczenia potwierdziły odkrycie chłopca. Kwantowe wyjaśnienie tego efektu ukazało się w Physics Education ( Mpemba i Osborne, 1969). Jako autor na pierwszym miejscu figuruje Erasto B. Mpemba.

Erasto próbując wyjaśnić swoje odkrycie przeżył wiele upokorzeń. Stał się pośmiewiskiem całej szkoły. Ciekawe, że żaden z wyśmiewających go nauczycieli nie próbował powtórzyć jego eksperymentu. Pasję badacza wykazała tylko kucharka szkolna, która ryzykując zepsucie lodówki zarządziła test krzyżowy.

Historia Mpemby jest bardzo pouczająca. Pokazuje jak trudno przebić się z prawdą i jak łatwo wybrać konformizm. Postawa laboranta jest przecież statystycznie najczęstsza.

Bo jak mówi mój ulubiony wierszyk: „ Ludzie są różne, kwadratowe i podłużne, a my nie tacy- okrąglacy”.

 

Forum jest miejscem wymiany opinii użytkowników, myśli, informacji, komentarzy, nawiązywania kontaktów i rodzenia się inicjatyw. Dlatego eliminowane będą wszelkie wpisy wielokrotne, zawierające wulgarne słowa i wyrażenia, groźby karalne, obrzucanie się obelgami, obrażanie forumowiczów, członków redakcji i innych osób. Bezwzględnie będziemy zwalczali trollowanie, wszczynanie awantur i prowokowanie. Jeśli czyjaś opinia nie została dopuszczona, to znaczy, że zaliczona została do jednej z wymienionych kategorii. Jednocześnie podkreślamy, iż rozumiemy, że nasze środowisko chce mieć miejsce odreagowywania wielu lat poniżania i ciągłej nagonki na nas przez obóz "miłości", ale nie upoważnia to do stosowania wulgarnego języka. Dopuszczalna jest natomiast nawet najostrzejsza krytyka, ale bez wycieczek osobistych.

Komentarze

Obrazek użytkownika Gość

07-12-2011 [17:22] - Gość (niezweryfikowany) | Link:

Wyjaśnienie jest bardzo proste. Woda zamarzając tworzy regularnie ułożone struktury. W bardzo wysokiej temperaturze cząsteczki wody mają dużą swobodę i przy gwałtownym schłodzeniu szybko tworzą kryształ lodu, bo ich swobodnego ruchu nic nie ogranicza.
W niższych temperaturach cząsteczki wody tworzą kilkucząsteczkowe konglomeraty, co utrudnia zbliżanie się do siebie i ustawienie we właściwy sposób.

To jest tak, jakby mieć dwa wiaderka klocków. Pierwsze zawiera klocki pozczepiane ze sobą w losowe kształty (woda ciepła), a drugie zawiera pojedyncze, niepowiązane klocki (woda gorąca).

Łatwiej coś budować (kryształ lodu) z luźnych klocków, trudniej budować z tych pozczepianych, bo trzeba je pracowicie dopasowywać albo najpierw porozczepiać i dopiero wtedy użyć.